و امّا تفاوت بين مدنيّت طبيعيّه که اليوم منتشر است…

١٠٥

و امّا تفاوت بين مدنيّت طبيعيّه که اليوم منتشر است و بين مدنيّت الهيّه که از نتائج بيت العدل خواهد بود فرق اينست که مدنيّت طبيعيّه بقوّه قوانين جزائيّه و قصاص رادع ومانع خلق از ارتکاب قبايح اعمال گردد و با وجود اين اينست که ملاحظه مينمائی که قوانين مجازات و احکام زجريّه متّصل در انتشاراست و ابداً قانون مکافاتی در ميان نه و در جميع شهرهای اوروپ و امريک ابنيه واسعه حبسخانه‌ها بجهت زجر ارباب جرائم تأسيس و بنا شده است.

امّا مدنيّت الهيّه نفوس بشر را چنان تربيت نمايد که نفسی ارتکاب جرائم ننمايد الّا افراد نادره که آن ابداً حکم ندارد پس فرق است در اينکه نفوس را از قبايح وجرائم بواسطه زجر و قصاص و شدّت انتقام منع نمائيم و يا آنکه چنان تربيت کنی و نورانيّت بخشی و روحانيّت بدهی که نفوس بدون خوف از زجر و انتقام و قصاص از جرائم اجتناب نمايند بلکه نفس جرائم را نقمت کبری و جزاء عظيم شمرند و منجذب فضائل عالم انسانی شوند و در آنچه سبب نورانيّت بشر است و ترويج صفاتيکه مقبول درگاه کبرياست جانفشانی کنند.

پس ملاحظه نما که در بين مدنيّت طبيعی و مدنيّت الهيّه چه قدر فرق و امتياز است مدنيّت طبيعی بزجر و قصاص بشر را مانع از اذيّت و ضرر گردد و از ارتکاب جرائم باز دارد ولی مدنيّت الهيّه چنان تربيت نمايد که نفوس بشريّه بدون خوف از جزا اجتناب از اجرام کنند و نفس جرم نزد آنان اعظم عقوبت گردد و بنهايت جذب و وله باکتساب فضائل انسانی و ما به التّرقّی بشری و آنچه سبب نورانيّت عالم انسانيست پردازند *