۱۵۴ - ای ياران الهی و دوستان حقيقی

ای ياران الهی و دوستان حقيقی، پروردگار عالميان جميع کائنات را بفيض رحمانيّت از کتم عدم بحيّز وجود آورد و از کنز غيب بعرصه شهود، هر حقيقتی از کائنات را بفضائل و کمالاتی که بمقتضی رتبه و صقع آن شیء است تخصيص داد که آن خصائص و فضائل و کمالات سعادت ابديّه و جنّت حقيقيّه آن شیء گردد و چون از خصائل و فضائل محروم شود در اسفل جحيم و سعير مطمور گردد. پس معلوم و واضح شد که صحن منزل و طرف کهسار چون گل و رياحين بروياند گلشن بهشت برين گردد و چون از اين فيض عظيم محروم شود و از اين نعيم مقيم ممنوع گلخن جحيم و سعير گردد و قس علی ذلک سائر الکائنات و الموجودات. از جمله ممکنات حضرت مقدّس انسان است که اين حضرت ملکوتی را حضرت لاهوت بفضائل و خصائص و خصائلی مشرّف و ممتاز فرموده است که عين اعين موجودات است و روح حقائق ممکنات. از جمله خصائص ملکوتی اين حقيقت مقدّسه عقل و هوش است و عدل و انصاف از فيض سروش و اين قوای الهيّه باو عنايت شده که در حيّز فعل مجری دارد نه مهمل و معطّل انگارد.

مثلاً عقل عنايت شده است که در مبادی و عواقب امور بفکر ثاقب تعمّق نمايد و تأمّل کند تا اعمال و افعال صحيح و سقيم را امتياز دهد و مضرّ و نافع را ادراک کند و بعدل و انصاف حرکت نمايد و مظهر لطف رحمن شود و مطلع انوار رحمت حضرت يزدان و اين دو قوّهٔ قدسيّه عقل و عدل دو آيت کبرای ربّ منّان است.