٤٢٣

هو الله

ای بنده جمال مبارک نامه شما رسيد. پيام آشنا بود و دليل بر استقامت بر امر اللّه. رؤيا که ديده‌ای نتائجش عن‌قريب ظاهر گردد. ملاحظه شود که انشاءاللّه موت حياتست. بيش از اين بيان جائز نه. در خصوص حرکت آفتاب و زمين مرقوم نموده بودی. جميع کائنات متحـّرک است، ساکنی در ميان نه زيرا حرکت از لوازم وجود است و سکون از خصائص عدم. يعنی وجودی نيست که حرکت نداشته باشد. در الواح الهيّه اين قضيّه صريح است که جميع اجسام مضيئه و غيرمضيئه حتّی ذرّات کائنات متحـّرک است، يا بالاصاله يا بالتّبع. امّا يک حرکت نسبی در ميان است، البتّه جسم صغير متحـّرک حول جسم عظيم است. حرکت ليل و نهار واضح و مشهود است که از ارض است. برهانش لامع است و دليلش واضح. مثلاً جميع اين کره‌های نورانيّه در اين فضای نامتناهی در بيست و چهار ساعت ما عدا القطبين در مدّت يک شبانه روز دوری زنند و طلوع و افولی دارند. اين خارج از دو قسم نيست يا جميع را مرکز نقطه ارض است و کلّ اين محيط عظيم را در مدّتی قليله که عبارت از بيست و چهار ساعت است طيّ نمايند و يا آنکه کره ارض در اين مدّت قليله دوری بر محور خويش زند. اين واضح است که شقّ اخير صحيح است. از برای اين اجسام نورانيّه نامتناهيه حرکت واحده حول ارض محال است. و امّا حرکت سنويّه که از آن فصول اربعه تحقّق يابد آن نيز به دلائل عقليّه و نقليّه مثبت است که شمس دائماً در نقطه احتراق مستقرّ است و ارض منتقل و الشّمس تجری لمستقرّ لها ذلک تقدير العزيز العليم. يعنی شمس را حرکت مانند آسياب بر محور خويش است و به واسطه آلات و ادوات اکتشاف شده است که آفتاب را نيز مانند ماه کَلَفی و اين کلف در مدّت بيست و پنج روز و چيزی نمايان می‌شود و غائب می‌گردد. اين دليل بر آنست که آفتاب بر محور خويش متحـّرک است، نه حرکت سنويّه و نه حرکت ليل و نهار، اين مباحث رياضيّين است ولی ما بايد از شمس حقيقت دم زنيم که آن نيّر آسمانی طائف بر حول خويش است نه طائف حول نفسی و مستشرق از انوار احدی بل متجلّية بنفسها لنفسها و لا تتجلّی بقوّة غيرها و الکلّ يطوفون فی حولها و يقتبسون من انوارها و يستمدّون من حرارتها و عليک البهآء الأبهی. ع ع