اسرارالآثار_ خصوصي_ حروف ب پ ت ث
جلد دوّم (2) – اسرارالآثار_ خصوصي_ حروف ب پ ت ث _ تأليف فاضل مازندراني
اسرارالآثار
خصوصي
حروف ب پ ت ث
جلد دوّم
تأليف فاضل مازندراني
مؤسّسهٴ ملي مطبوعات امري ١٢٤ بديع
1
ب
ب (ب) درعربي حرف جرو وارد براسم براي افادۀمعاني کثيره ازآن جمله الصاق وربط است. در کتاب اقدس: " بسمه الحاکم علي ما کان وما يکون" ديگر سببيت قوله:
" قد ماجت بحرالحگمت والبيان بما هاجت نسمة الرّحمن."
ديگر استعانت قوله:
"وبها تنصب اعلام النّصر علي القنن والاتلال."
وقوله:
"بل فتحنا ختم الرّحيق المختوم باصابع القدرة والاقتدار."
ديگرمصاحبت :
"وحمل الميت بالعزّت والاعتزاز."
ديگرظرفيت قوله:
"واحفظوهم عن الذّئاب الّذين ظهروا بالاثواب."
ودرآثارعرفاني شيعيان مقامي رمزي الهي نسبت به نقطه و (ب) مذکور ومأثور گرديد ودر بياني فلسفهٴٴ مخصوصي دراين باب ابتکارش که درضمن شرح نام نقطه ثبت است.
ودرتوقيعي است:
"الحمد لله الّذي جعل طرازالالواح صبح الازل طرازالالف القائم بين البائين فلاحت واضائت" الخ
که مراد رمزباب ميباشدودرضمن (س) نيزذکراست.
ودرآثارابهيٰ (ب) و (ب ه) رمزازخودشان بسياراست وازان جمله درلوح حروفات مقطّعۀ مذکوره ضمن نام يحيي قوله:
"هذا کتاب من الباء قبل هاء"
ونيز (ب) بدانگونه که درضمن لغت صحيفه از صحيفة العدل نقل است درالواح رمزازملّا محمدباقربشرويه ازحروف حي گرديد. ونيزشهربارفروش مازندران که درعصرپهلوي به (بابل) مسمّي گشت به نام (ارض الباء) وبه عنوان (ب) درآثارمذکورميباشد وبشرويهٴٴ خراسان به عنوان (ب) يا (ب ش) درالواح وآثاربسيارمسطوراست بدين طريق:
"جناب ملّا باقر ب بسم الله الاقدس الابهيٰ "
و "جناب اسمعيل ب" "جناب محمدحسن ب" و "جناب ابوالحسن ب" "ورقة الفردوس ب ان يا ورقتي اذا هبّت عليک فضلي من مشرق عنايتي وحضرتلقاء وجهک لوح امري الّذي نزّل من سماء مشيتي وهواء ارادتي خذيه وضعيه علي عينک." الخ "روحاني ب بسم الله الاقدس ان يا امتي قدرقم لک کتاب کريم انّه من لدي الرّحمن الرّحيم " الخ
"ب آقا محمدحسن الّذي فاز بلقاء الله" الخ
"بسم الله الاعظم الابهيٰ محمدحسن في باء " الخ
"يا حزب الله في الباء والشّين اسمعوا نداء الله الملک الح العدل المبين"
ونيز (ب د) دربعضي از الواح رمز ازبادکوبه است قوله:
"انّا اردنا ان نذکر في الحين اوليائي واحبّائي في الباء والدّال" الخ
ونيز (ب) دربرخي از الواح رمزازبيروت شد قوله:
"حمداً لمن تشرّف ارض الباء بقدوم من طاف حوله الاسماء" الخ
مراداز "من طاف حوله الاسماء" غصن الله الاعظم است که به آن ايام دربيروت بودند.
باب به فارسي پدروبزرگان خصوصاً مشايخ روحاني اطلاق گرديد چنانچه کاتوليکان شيخ وحبراعظم خودرا پاپ وپاپا خوانند که درسورة الهيکل خطاب به اوست:
"ان يا پاپا اخرق الحجبات قداتي ربّ الارباب في ظلل السّحاب وقضي الامر من لدي المقتدرالمختار ."
وباب به عربي ( در) و (مدخل) است. ابواب جمع.
وباب به معني نهايت و شرط وصنف وخصلت وهرفصلي ازکتاب هم اطلاق ميشود. درلوح طبّ است:
"وهذا القول في هذا الباب فصل الخطاب"
وباب وابواب به بزرگان خصوصاً بزرگان روحاني که درهاي فيض و سعادتند گفته ميشود وحديث نبوي " انا مدينة العلم وعلي بابها" معروف است.
وازآثارنقطه در رسالهٴٴ غنا است:
"روايت مهزم اسدي ازامام جعفرصادق قال قال رسول الله انا المدينة وعلي الباب فکذب من زعم انّه يدخل المدينة لا من قِبَل الباب"
ونيزدرصورت زيارت درحق حضرت امام حسين است:
"السّلام عليک يا باب الله السّلام عليک يا کلمة الله"
ودرشرح کوثرراجع به ابواب ونوّاب بعدازامام حسن عسکري است:
فاعرف ان له کان غيبتان باذن الله وقدحضرما بين طلعته خلق ولا يعلم عدّتهم الّا من شاء الله وان في لغيبة الصّغري له وکلاء معتمدون ونوّاب مقرّبون وان مدّتها قضت في سبعين سنة واربعة وعدة ايام معدودة وان في تلک الايام کان نوّابه روحي فداه عثمان بن سعيد العمري وابنه ابي جعفرمحمدبن عثمان والشّيخ المعتمد به الشّيخ ابوالقاسم الحسين بن روح ثمّ علي بن محمد السّميري وانّهم کانوا في غيبة الصّغري محالّ الامر ومواقع النّهي وانّ الشّيعة يرجعون اليهم في اوامرالالهية وااشّؤونات القدسية المشرقة من ناحية المقدّسه ... ولوان ظهرمن الابواب الاربعة آيات عجيبة و من المفترين سيئات عظيمة ولکن لم يعدل في کتاب الله بحرف من توقيعات المتلئلة من نورالجلال ... فاذا عرفت مقام الابواب فايقن انّهم لم يبلغوا بمقام الّا بطاعته روحي فداه بعدمعرفته وان نيابة لعامة الاعظم من الخاصّة لانّه بنفسه يوقد من نارالحبب لمعرفته وطاعته. الخ
ودر اثري به امضاء خادم 66 خطاب آقا ميرزا ابو الفضل گلپايگاني است:
"واينکه دربارۀ شلمغاني وما ذکذه في ظهورالله الاعظم مرقوم داشتيد عرض شد هذا ما نطق به لسان القدم يا ابا الفضل قد نطقت الحق واظهرت ما کان مستوراً في کلماته مقصود مبشّر يعني نقطۀ اولي روح ما سواه فداهد از ذکر اين فقره خرق اوهام ناس بوده آن جناب ميدانند که شيعۀ غافله دراين مغام چه ذکر نموده اند گاهي به ايدي ظنون ناحيهٴٴ مقدّسه بنا نموده اند وهنگامي ذکرسرداب ازالسن کذبهٴٴ ايشان جاري وذکرجابلقا وجابلسا وسائرواضح ومبرهن کلّ برمرکا هوي راکب ودربيداي ظنون و اوهام راکض ومقصودحضرت آن که في الجمله به اين ذکر خرق حجاب فرمايند عارف شوند برآنکه آن کينونت مقدّسه وذات مقدّس دراصلاب است نه درشهرهاي موهومۀ مجعوله چه که دراول امراستعداد اصغاي بيش ازاين درخلق نبوده وبرحسب ظاهرآنچه فرموده اند مطابق بوده ما جري من قلمه الاعلي انّه بنفسه ينطق بين الارض والسّماء بانّي امّ الکلام بين الانام والحقّ الظّاهربين الخلق وبيان الرّحمن في الامکان تعالي من ذکره ويذکره في هذا الحين وشهد له بما شهدت به الکائنات الامرلله منزل الآيات."
ودر عقايد شيخ شهير احسائي تقريباً به اسلوب عرفاء بعدازمقام نبي وامام وجود واسطه اي که حامل فيض امام بهررعيت باشد فرض وبه منزلهٴٴ رکن رابع اصول دين بلکه جزء اخيرعلّت تامّه است و به موجب حديث مأثور "لا يخلوالارض من حجّة" هرگززمين بي وجود باب چه ظاهريا غيرمعلوم برقرارنميشود وحتّي درايام پيمبرهم طبق حديث مشهور
"السّلمان منّا اهل البيت." سلمان باب زمان بود و"السّلمان باب الله " گفتند وشيخيه بعد ازعلي بن سميري مذکورنيزبه توالي قرون ابوابي را معتقدشند وملّا محمدباقرمجلسي وبعداو درقرن دوازده شيخ حسين بن صفور باب زمان خودشايد بودند تا آنکه شيخ احسائي وبعدازاوسيدرشتي حائز اين مقام گشتند.
ودرمناجاتي ازنقطه است:
"وانّ البا بين لديک مظهرانورک وسرّک في کلّ العوالم وانّهما من النّقباء الطّائفين حولک" الخ
چنانکه ضمن نام احمد درشرح حال شيخ نيزمسطورميباشد ومراد از بابين شيخ احسائي و سيد رشتي است.
وقوله:
"وانّ لاحد منکم فرض ان يدرس في بيت باب الله المقدّم من آياتنا" الخ
که مرادازباب الله المقدّم سيدرشتي است ومفادّ آنکه يکي ازعلماء اصحاب بايددرحانۀ وي به کربلا تدريس ازروي آثارجديده نمايد.
ودراوّلين کتاب آيات خود يعني شرح سورۀ يوسف نداء به عنوان بابيت مرتفع نمود. قوله:
"واتّبعوا ما اوحي الينا من احکام الباب في ذلک الکتاب مسلماً للله و لامره علي الحق رضيا ."
وقوله:
"اعلموا يا اهل الارض انّ الله قد جعل مع الباب ( خودآن حضرت) بابين من قبل ( شيخ وسيد) ليعلّمکم امره علي الحق بالحق من حوله علي الحق مشهوداً وانّ الله قد قدّرلکم في الباب باباً ( ملّا حسين بشرويه) علي الاذن ليبلّغکم الي الباب باذنه."
وقوله:
"ولقد اخرجها الحجّة بقية الله صاحب الزّمان عليه السّلام الي بابه
الذّکر ." الخ
که درضمن نام صحيفه وبيان صحيفهٴٴ مخزونه ثبت ميباشد ودر توقيع به حاجي ميرزا آقاسي است قوله:
" الّا بمرآة رابع لم يکن نفسه الّا ظهور مرايا ثلاثه ولذا قدخلقني الله من طينة لم يشارک فيها احد."
وشهرت به نام باب باقي ماندکه درلوح بهاء الله به حاجي محمد کريمخان است :
"تو وامثال توگفته اند که کلمات باب اعظم وذکراتمّ غلط است"
ودرضمن نام (الف) و دعاي الفين وضمن لغت (جواد) کلمات در عدم ادّعاي بابيت منصوصه وکلمات منقولهٴٴ شرح کوثردربيان اعظميت مقام بابيت عا مّه ثبت است وچنا نچه درتاريخ مفصّل بيان شددرسنين اولي ملّا حسين بشرويه باب و واسطه مابين او وشيعيانش بود وطولي نگذشت که بابيت را به اوواگذاشتند.
ودرلوحي است قوله:
"همين ادّعاي بابيت حضرت اعلي روح ما سواه فداه مدلّ و مظهر شؤون ناس بوده وهست دريک مقام بابيت مخصوصه را ازخود نفي
فرموده اند چه کلّ دروادي ظنون واوهام واقف وقادربرادراک اشراقات آفتاب يقين نه الّا من شاء الله ودرهربيان که ازمشرق ارادۀ رحمن ظاهر اکثري درذکربعضي ازنفوس قبل بوده واگرخلق مستعدبودند جزذکرآفتاب حقيقي وسماء معنوي ازلسان وقلم آن حضرت جاري نميشد چنانچه از بعضي آيات مبارکه مستفاد ميشود بلي رضيع را لحم مضرّ است سبحان
من يعطي کلّ ذيحقّ حقّه کلمه اي دربارۀ حسين بن روح از افق قلم آن
حضرت هنيذاً لحضرتک ثمّ مريئاً بدوام اسماء الله وصفاته بما عرفتموه من قبل مابين اين مردم واين نفوس شخص انساني بلا کلّ ما يعلم يقال متمسّک باشد."
وقوله:
"ازجعفربرادرعسکري سؤال نمودند که آيا ازبرادرتواولادي ماند فرمودطفلي بودوفوت شدبعد که هياکل مجعوله اين کلمه را شنيدندتکذيب نمودندواورا کذّاب ناميدند ملاحظه نمائيد که ظلم به چه مقامي بودوافتراء به چه رتبه رسيد بعد ذکرناحيهٴٴ مقدّسه وظهور تواقيع به ميان آمد به همان تفصيلات که ازقبل شنيديد حق انصاف عنايت کند امثال آن نفوس را که ناس بيچاره را درتيه ظنون واوهام سرگردان نمودند واتبّ از ابي لهب گذاشتند الخ
ومفادّ امثال اين بيانات ازآثارابهيٰ که نبذه اي هم ضمن لغت جابلسا ثبت است چنين ميباشد که آنچه درآثاربيان درسنين اوّليه راجع به وجودوغيبت
محمدبن الحسن وصدق مدّعيان بابيت از نوّاب اربعه وبابيت عظمي و امثالها صدوريافت فقط نظر به حکمت وقت وعدم استعدادفکري مردم زمان بود چنانچه آثارو واحوال بعديه خودشان اين موضوع را کاملاًتوضيح وتبيين نود وعين کلمات صريحۀ نقطة البيان درين خصوص نقل از رسالهٴٴ دلائل سبعه ضمن نام ( ب ب ع ) ميباشد.
ودرتوقيعي است:
"وانّني انا قد اظهرت نفسي في الابواب في اربع سنين." الخ
ودرتوقيع به عظيم:
"ان اشهد انّ الله قداظهرني في الابواب عدد الدّال وانّا کنّا فيه ناطقين
فلمّا قدعرّفت نفسي کلّ الشّيئي." الخ
بابا فارسي جدّ واستعمال در مردپيروبزرگ به نوع احترام و
شفقت ميشود وعدّه اي کثيردرآثاراين امربه شهرت اسمي ويا تجليلي بابا مذکورند ازآن جمله نامه اي به خط آقا ميرزا موسي کليم برادر ابهيٰ که حسب الامر به ملّا زين العابدين عمو به جهت حرکت دادن شهربانوخانم بنت آقا ميرزا حسن برادرمهترازتاکر نور براي اقتران با غصن اعظم نوشت قوله :
"هوالبهي الابهيٰ بابا بيا بابا بيا هرقدرزود بيائيد دير است امرفرمودند که به هرقسم مصلحت بدانيدنورچشمان را حرکت داده عازم کعبهٴٴ مقصود
شويدبه ايشان نوشتم که تا ممکن است به رضايت جناب اخوي خوب است
والّا خود مختاريد به هرنحو که مصلحت بدانيد حرکت نمائيد از جهت مصارف ازطهران الي ورود به بغداد هرقدرلازم باشد اگرنور چشمي چيزي نداشته باشد به قدرکفايت يا قرض شود ويا چيزي فروخته شود ورود بغداد گرفته رد نمائيد ديگردربغداد آدم ومال وخرجي معّين است و تدارک موجود جناب آقا سيد مهدي يزدي درآنجا است آنچه بخواهيد وامر کنيد اطاعت ميکند زياده هرقدرزودترحرکت نمائيد بهتر است ملاحظۀ بغداد را ننمائيد اين صفحات بسيارسرد است انشاء الله حين حرکت اخبار مينمائيد کلثوم خانم را هم امرفرمودند که بياوريد." الخ
و ملّازين العابدين مذکورازخويشاوندان نزديک است که تشرّف حضور
دربغداديافت ومقصود توجّهش به ادرنه بود.
ونيزدرخطابي است قوله:
"درهمين چندروزه درصفحات قم جناب ميرزا بابا خان را درنصف شب درب خانه درزدند وآن مظلوم با پسربه نهايت محبّت آن اشراررا
درون خانه بردند وغايت حرمت مجري داشتند بغتةً گلوله ها به سينۀ آن مظلوم زدند واهل وعيال را به ناله وفرياد آوردند." الخ
ومقصود ملّا بابا خان آوه اي است براي طلب غفرت درحقّش صادرگرديد.
ودرلوحي به بابا حسين است قوله:
"يا بابا قبل حسين ان استمع ما يناديک المظلوم." الخ
وشيخ بابا سعيد ملقّب به مظهرعليشاه نيز مخاطب به لوحي ميباشد.
باب العطاء درلوحي هدف ومحرّک وتاريخ وکيفيت بعثت خود را بيان کردند :
"بسمي الّذي به فتح باب العطاء علي من في الارض والسماء ذرّات کائنات شاهد وحقائق ممکنات گواه که اين عبد ازظهورواظهار اين امر مقصودي جز نجات عباد واطفاء نارضغينه وعناد نداشته وندارد درليالي
ندايش مرتفع و دراسحار حنينش ودر ايام ضجيجش درکتب سماوي از قراري که بعضي از احزاب ذکر نموده ومينمايند حرق کتب وقتل نفوس و منع از اتّحاد که سبب اعظم است ازبراي ترقّي عباد وارتقاء بلاد بوده
لکن درفرقان وبيان اعظم ازآن مذکورومرقوم اين مظلوم درطفوليت در کتابي که نسبتش به مرحوم مغفورملّاباقرمجلسي بده غزوۀ اهل قريظه را مشاهده نمود وازآن حيم مهموم ومحزون بوده به شأني که قلم ازذکرش عاجز اگرچه آنچه واقع شده امرالله بوده ومقصودي جزقطع ؟ وبرظالمين
نبوده ولکن چون درياي عفو وفضل بيکران مشاهده ميشد لذا درآن ايام از حق جلّ جلاله ميطلبيد آنچه را که سبب محبّت والفت واتّحاد کلّ من علي الارض بوده تا آنکه بغتةً دردوّم ماه مولود قبل از طلوع جميع اطواروذکر وفکرمنقلب شد انقلابي که بشارت عروج ميداد اين انقلاب تا دوازده يوم متتابع و متوالي نازل و ظاهر بعد امواج بحربيان مشهود وتجلّيات نير اطمينان مشرق وموجود الي ان انتهي الامرالي حين الظّهور اذاً فزت بما جعله الله مبدء فرح العالمين ومشرق العطاء لمن في السّموات والارضين وبعدازقلم اعلي آنچه سبب زحمت ومشقّت واختلاف بودبه امرمبرم محتوم
برداشتيم وآنچه علّت اتّفاق واتّحاد جاري ونازل لا ينکر فضل هذا الظّهور الّا کلّ غافل محجوب وظالم مبغوض الواح نازلهٴٴ مقدّسه ولوح نداء شاهد وگواه طوبي للمنصفين وطوبي لکلّ صادق امين انّک اذا سمعت ندائي من لوحي ورأيت ما لاح من افقه فضلاً من عندي قل الهي الهي لک الحمد بما اسمعتني ندائک و عرّفتني ما کان مکنوناً في علمک ومستوراً من اعين عبادک اسألک يا سلطان الوجود والحاکم علي الغيب والشّهود ان توفّقني علي ذکرک وخدمتک وخدمة اوليائک ثمّ ايدني علي استقامة لا تبدّلها شؤونات خلقک وشبهات عبادک انّک انت المقتدرالعزيز الوهّاب."
بابِل کشوروشهرنامي قديم کلدۀ مشهوردرکتب مقدّسۀ سامي .
درلوحي است قوله:
"واختلاف السن دراراضي که به بابل معروف است ازبعد وقوع يافت
لذا آن ارض به بابل ناميده شد اي تبلبل فيها اللّسان اي اختلفت."
بات مستعمل درجمل عرفانيهٴٴ فلسفيه ودرعرف ادبي چنانکه در کتاب ايقان نيز به عبارت بحت بات مذکور ميباشد به معني قاطع اسم فاعل از بتّ به معني قطع است و بات به معني قاطع و نهائي وآخرين وکلمۀ بات مستعمل بعداز کلمۀ بحت درعرف ادبي ودرکتب ادبيهٴٴ عربيهٴٴ فلسفيه به نوعي که از عبارت بحت بات دو کلمۀ مترادف متوازن جلوه ميکندودرکتاب ايقان نيزاستعمال گرديدهمين کلمۀ بات صفت مشتقّ
از بت ميباشد.
باتِر به معني برّان اسم فاعل از بَتر به معني بريدن.
خطابي درصورت زيارت آ قازمان شهيد ابرقوست قوله: " طوبي لقلبک ا لمجروح بسيف باترٍ ."
بادَرَ بَدَرَ عجلت و پيش جست.
درلوح طبّ است:
" بادر اوّلاً بالرّقيق قبل الغليظ ."
بادقان از قراء کاشان . در ايام ابهيٰ جمعي از مؤمنين به امر بديع در آنجا بودند ومذکوردرالواح شدند از آن جمله قوله:
"جناب آقا ميرزا محمود وساير احبّاي الهي في بادغان عليهم 669 يا محمود عليک بهائي ... کبّر من قِبَلي علي محمد قبل صادق ... ونذکر من سمّي بحسن ." الخ
بادکوبه شهربندري مشهور قفقازبه ساحل درياي خزر درايام ابهيٰ
مرکزي از اهل بهاء شد که درآغازبه ذهاب واياب بهائيان در خط سفرزيارت عکا وبراي نشر اين امر جمعي دراهل ايمان داخل شدند وبه مرورايام جمعيت وآحاد متمکني به عرصه آمدند وخدماتي معظم در نصرت اين امرنمودند وبذل مال وهمّت انجام دادند واز مؤمنين اوّلين انجا ملّا ابوطالب و پسرانش استاد آقا بالا واستادعلي اشرف سالها در راه اين امور کوشيدند و درموقع ساختمان مقام اعلي درکرمل کمکي بسزا نمودند و ملّا ابو طالب بالاخره درعکا درگذشته مد فون گشت ودر اواخر ايام محفل روحاني بادکوبه محفل مرکزي قفقاز بوده چند محفل آن قسمت را سرپرستي ميکرد ونام بادکوبه وبسياري از بهائيانش درالواح وآثارکثير ذکريافت چنانچه شمّه اي درضمن نام قفقازذکر ميباشد وشرح تمام اوضاع و احوال آنجا در ظهور الحق ثبت است.
بادنجان و بادنگان و پاتنگان و به لهجۀ عربي باذنجان معروف ودربعضي ازبيانات شفاهيهٴٴ مرکزعهد وپيمان شرح مثل عربي " انا عبد المَلِک و لستُ بعبد البا ذ نجان " مذکورکه حکايت کردند پادشاهي به وزيرش گفت بادنجان را مخاف صحّت و سلامت دانستند گفت بلي محرّک سودا است و به کبد واعصاب زيان دارد و پس ازمدّتي نوبتي پادشاه به وزير گفت با دنجان خوردم پچه لذيذ بود وزير گفت بلي مولا يم بسيار خوب است ومنافع زيادي دارد و تأ کيد نمود پادشاه به او گفت مگر تونبودي که چندي پيش آنهمه مذمّت از با دنجان کردي گفت بلي من بودم چه من بند ۀ شاه هستم نه بندۀ بادنجان .
باذِخ عربي به معني بلند وعالي.
در کتاب اقدس است:
" به نسفت کلّ جبل باذخ رفيع."
باذِل عربي بخشنده . اسم فاعل .
قوله :
" انّه لهوالمعطي الباذل الکريم."
بِئر عربي چاه . درلوح خطاب به حاجي محمد کريم خان :
"نشهد بانّ کلّ کلمة من هذه الکلمات (کلمات منقوله از شيخ احمد احسائي) لبئرٌ معطّلة ."
چاهي که از آن آب نميکشند .
بارِع عربي اسم فاعل به معني سرآمد . از مرکزعهدوميثاق در
مناجات طلب مغفرت حاج ذبيح است:
" رقيقک البارع "
بارن رزن نام وشهرت نويسندۀ معروف روسي است که کتابي نيز Baron Rosen درتاريخ امرجديد نوشت .
باري عربي اسم فاعل به معني آفريننده وخالق از اسماء الله
است . درلوحي است:
گ به ياري باري شمشيرهاي برندۀ حزب بابي به غلاف راجع."
بُئوس بأساء – بوُسي سختي وتنگي وناداري وبد حالي. يوم
بوُءس درقضيهٴٴ نعمان وحنظله مذکوردررسالهٴٴ مدنيه و بيانات شفاهيه وخطابي مشهور است.
باقر درتاريخ و آثاراين امرباقر نامان بسياري ازقبيل ملّا باقر حرف حي تبريزي مذکورند که در تاريخ شرح و بيان گرديد و حاجي محمد باقر نبيل مسافر اشاره اي در ضمن لغت (ح ر ف)
ميباشد و شيخ محمد باقر مجتهد اصفهاني در ضمن لغت ذئب و اصفهان
مذکور است و خطاب " يا باقر قد افتيت علي الّذين ناح لهم کتب العالم" و مانند آن به او تعلّق دارد وميرزا باقر افنان در ضمن نام افنان است .
بِالاَخَره به معني درآخر . در لوح به نصير است :
" تا آنکه بالاخره جسد مرا درهوا آويختند "
بالتيک درياي شمالي اروپا . در مقالهٴٴ سياح است :
" دولتي که مقرّ حکومتش در آتلانتيک بالتيک در
اقصي قطعۀ شماليه است"
مراد دولت روس ميباشد .
باهِر اسم فاعل عربي به معني مُشرق وغالب. در لوح شيخ محمد باقر مجتهد اصفهاني است قوله:
" قد فتح باب الفضل واتي مطلع العدل بآيات واضحات و حجج باهرات من لدي الله المقتدر القدير ."
بَتول عربي يه معني دوشيزه دل ازغيرخدا گسسته و ترک زنا شوئي کرده و لقب مريم مادرعيسي ونزد مسلمانان وصف فاطمه دختر پيغمبر ميباشد .
و در لوح صورت زيارت حضرت امام حسين است قوله :
" بدّ لوا اثوابکم البيضاء والحمراء با لسّوداء بما اتت المصيبة الکبري والرّزية العظمي الّتي ناح الرّسول و ذاب کبد البتول ." الخ
بجستان معموره اي در خراسان نخست به نام ملّا حسين از حروف حي وثانياً به نام ملّا علي از خواصّ بهائيان شهرت تامّه يافت ودر آثار مذکور آمد از آن جمله است :
" ب ج جناب ملّا علي الاقدس الاعظم هذا لوح الامر قد نزّل من مالک القدر . الخ
و ب ج در آثار بدين طريق رمز از بجستان ميباشد .
بُحبوُحه عربي ميانه و توي شيئي .
در صحيفة العدل است قوله:
"عبدي از عبيد خودرا از بحبوحۀ اعجام واشراف منتخب" که در (ع ب د) ذکر است .
بَحر دريا . بحور – ابحر -- بحار جمع .
ودر آثار بر سبيل تشبيه واستعاره اطلاق بر امور کثيره شد .
در لوح خطاب به شيخ سلمان است :
" بعضي حق را بحر و خلق را امواج فرض کرده اند ."
وقوله :
" لا تخمدها ميا ه الاعرا ض و لا بحور العالمين "
ودر لوح به عبد الوهّاب :
" انّه يذ کرک في سجن عکا بما کان بحر الرّحمة ...قل يا قوم لا تمنعوا انفسکم من البحر الاعظم "
ودر لوح رئيس :
" اشکر الله بما وردت في شاطي البحر الاعظم "
که مراد محضر اعلي وامر ابهيٰ واشاره به بحر الرّوم ميباشد .
بخارا تفصيل اوضاع اين امرو بهائيان درآنجا در تاريخ (ظهور الحق) ثبت است ودر خطابي به بهائيان آنجا است قوله:
"اي ياران عبدالبهاء بخارا وقتي عقل افزا بود ومرکز علم ودانش ... حال احبّاي الهي به آنجا سفر کرده اند ."
بُدّ عربي به معني گريزگاه وپناه گاه "لابدّ من هذا" مرکّب ازلا نفي جنس و بُدّ مذکور که مبني بر فتح واسم لا است وخبر آن به تقدير "موجودٌ" يا "حاصلٌ" ميباشد يعني گريز و پناهي ازاين وجود ندارد و جملهٴٴ "لا بُدّ " با تقدير خبرمذکور کثرت استعمال حاصل کرده و به معني قطعاً وحتماَ ومانند آن مشهور است ودر مکالمات فارسيه مانند کلمۀ مفرده حتّي با الحاق تنوين به صورت "لابُدّ" استعمال ميشود.
در لوح سلطان است قوله:
" لابُدّاً حفظاَ لعباد الله معدودي به والي عراق توجّه نمودند ."
بَداء عربي به معني خطوررأئي به مقابل رآي سابق.
و از مقام نقطة البيان توقيعي در بيان معني بداء است و در کتاب بيان بابي را در شأن بداء الهي اختصاص دادند وبيان کردند که ايمان با لله کامل نگردد مگر به ايمان به بداء از او.
در کتاب ايقان شأن بداء و حکمت ومصلحت امتحان وقصص نبيين ذکر شد ودر طول مدّت اين امر اول بداء در وعدۀ نقطة البيان به ظهور و قيام قائم در کربلا وآخر الامر درقضيهٴٴ ذکر مرکز عهد وميثاق راجع به محمد
عليشاه که سلطان موعود اقدس است مسطور ميباشد .
بَدء ابتداء بدائة به معني آغاز و شروع .
در لوح طبّ است :
" اذا شرعت في الاکل فابتدء با سمي الابهيٰ ."
ودر لوح به حاجي نصير است :
" وآني از فيوضات لا بد آيات خود ممنوع وساکن نه" الخ
جملهٴٴ لا بداية با قلب همزه لا نفي جنس و بداية با قلب همزۀ بدائة به ياء مبني بر فتحۀ اسم لا و خبرش محذوف مقدّر به معني " لا بداية موجودة لها " است ولي جمله به علّت کثرت استعمال حال اسم مفرد قديمه يافت و به حال جمعي " لابدآيات " به معني " قديمات " استعمال گرديد .
بدع دراصطلاحات عرفاني و فلسفهٴٴ روحاني اسلامي ابداع ايجا د امورغير مادّي و اختراع ايجاد امور مادّيه است "
و از مرکز عهد و ميثاق است قوله:
"مسلّم مدقّقين مسائل الهيه است که عوالم جسماني به نهايت قوس نزول منتهي گردد و مقام انسان نهايت قوس نزول و بدايت قوس صعود است که
مقابل مرکزاعلي است ديگراز بدايت تا نهايت قوس صعودمراتب روحانيه است قوس نزول را ابداع خوانند و قوس صعود را اختراع نامند.
بِدع -- بديع . نو و شگفت که درقرآن و ديگر آثاراسلاميه وهم درآثار اين امر بسيار استعمال شدند و در آثار نقطة البيان است :
" وللّه بدع السّموات والارض وما بينهما کلٌّ الي ربک يبعثون ... ولله
...وکان الله علي کلّشيئي شهيداً ...سبحانک انت مبدع السّموات والارض."
ودر مناجاتي است :
" لم يزل يبدع ما يشاء کما يشاء و ؟ ما يريد بما يريد لم يکن علّة الّا انشائک ولا سبب اختراعک الّا احدائک يکون و لم يکن کلّ الظّهورات عندک الّا خلق ساکن انت قد ابدعته لا من شيئي و قلت له کن ."
ودر کتاب اقدس است قوله :
" نزل في هذا اللوح البديع " مراد نفس کتاب اقدس ميباشد .
وقوله :
"لهذا الظّهور الممتنع المنيع." مراد همين ظهور ابهيٰ ميباشد
وقوله:
" قد اختلف التّرتيب بهذ البديع الّذي ما شهدت عين الابداع شبهه ." مراد آئين بهائيست .
ودر دلائل سبعه است قوله:
"به بديع اوّل در يوم او و موسي در يوم او ... و من اراد ان ينظر الي بديع الاوّل ." الخ
ودر توقيعي :
" فهل سمعت من اوّل يوم بديع آدم الي الآن."
ودر لوح شيخ نجفي است قوله:
" حضرت خاتم روح ما سواه فداه ومن قبله حضرت روح الي البديع الاوّل." الخ مراد از بديع اوّل آدم ابو البشر است.
در لوحي است قوله :
" به ثبت حکم البدع واستضاء به قلوب الموحّدين لولاه ما تمّت مراتب البدع فکّروا لتعرفوا ما رقم من القلم الاعلي." الخ در جواب اعتراض بابيان است که امر و کلام الهي بايد بدع باشد چنانچه از نقطة البيان بود وظهور خود وامر تازه وآثارش را بدع وبديع ميخواند واز يکي از مناجاتهايشان اين مضمون منقول است :
" اگر سبقت گيرد فکرم برقلمم هر آينه مشرک خواهم بود." و رسالهٴٴ صادره از مقام ابهيٰ در سنين ادرنه در حلّ اعتراض بابيان به نام رسالهٴٴ بديع معروف است ودرآن خصوص در يکي از آثار صادره به عنوان خ آ د م چنين مسطور ميباشد قوله:
" بايد احبّاي الهي به سجيهٴٴ حق مابين بريه مشي نمايند ... کتاب بديع که از لسان يکي از احبّاء از مصدر وحي نازل شده کتابيست که درادرنه جواب از اعتراضات ميرزا مهدي ازلي به عنوان آقا محمد علي اصفهاي صدور يافت." ودر بياني ديگر است قوله:
" در کتاب بديع که به اسم يکي از خدّام از سماء مشيت نازل تفکّر نمائيد کشف بعضي مطالب مقنعّه درآن الواح منيره من لدي الله مالک البريه شده." ودر بياني ديگر است قوله :
" سيد محمد ملحد که بعضي از تفصيل احوال آن در قبل به عرض سامي رسانيد که چون ابليس ملحد برسرهرمرصدي درآن شهروشهرکبير معروف , به فسون وفنون, اغواي هر نفس عامل, ودر هر محلّي بوده هر نسبتي که مردود نزد خلق است وراجع است به نفس آن خبيث و مرشد ش نسبت به حق داده وبه جهت تضييع امرالله و هتک حرمة الله به آنچه افسادي که توانسته نموده وبه جهت تکدّي و طلب نان , بعد از آن زن به سرايه فرستادن , وبه هر در ظلام ملتجي شدن , ثمر جميع اعمالشان از اين کوشش اين بوده که وجه معدودي که درهر شهر از دولت ميداده اند نصف آنرا به اسم خود گذرانيده وبعد از آن بقيه اي که مانده از ساحت اقدس امر شده که رد فرموده اند چه که اين موجودات معرضه که داعي انقطاع ازدنيا بوده خودرا هلاک نموده به جهت حصول اين چهاردرهم معدود و بعد از آن که به غايت مقصود خود که دراهم معدوده است رسيدند آن سِيد ملحد رفته در شهر نزد ميرزا مهدي نامي است عجم که ازجانب سفير عجم قاضي اعجام است درآن ارض , و به قدر قوّه همسات و نفحات ناريه درآن دميده وبعض اعتراضات ومحاربات تلقين او نموده چه ازجانب نفس خبيث خودوچه ازجانب شجرۀ اعراض, وبعدازآن ميرزا مهدي خبيث برداشته اين تلقينات مردودۀ سيد محمد ومرشدش را اعتراضاً علي الحق به يکي ازاحباب که درتلقاء عرش رحماني ميباشند نوشته و واراده نموده اغواي اورا کرده باشد وآن ورقۀ خبيثۀ اورا آن شخص که که ازعبادالله است تلقاء عرش حاضرنموده وجمال ابهيٰ روح من في اعراش الظّهورله الفداء ازلسان عبد خود که مورد آن ورقه بوده درجواب آن خبيث فقره به فقره اعتراضات اورا ذکرفرموده وجواب نازل فرموده اند در اين ايام سواد آن کلمات رسيده امر منيع از ساحت جمال بديع آن که اين فاني يک نسخۀ آن را به جهت آن حضرت ارسال دارم." الخ
ونيز شهيد شهير آقا بزرگ بن حاجي عبدالمجيد نيشابوري به نام بديع در الواح وآثاربسيار خوانده شد که نبذه اي ازآن ضمن نامهاي سلطان ورئيس
وسجن مسطور ميباشد و تلقيب به اين لقب نظر به تشبيه آدم ميباشد که قبضه اي از خاک را روح دميدند . قوله:
"واذکر البديع اذ خلقناه بدعاً وارسلناه الي الرّئيس الظّالمين لعمري نفخنا فيه روحاً من امرنا واظهرناه بالقدرة والاقتدار وارسلناه کجبل النّار بحيث ما منعته الجنود ولا سطوة الّذين کفروا بربّ العالمين لو امرناه انّه بنفسه ليقابل من في السّموات والارضين ."
وقوله:
" ثمّ اعلم قد اخذنا قبضة من التّراب و عجّناه بمياه القدرة والاقتدار و نفخنا فيه روح الامانة والاطمينان اذا کبراشدّه ارسلناه الي رئيس الظّالمين
بکتاب منير."
وقوله:
"واذکر البديع اذ خلقناه بديعاً."
ودر چند لوح که درذيل نامهاي حيدر و زيارة ثبت است وي را به لقب "فخرالشّهداء" نيز ياد فرمودند قوله:
"و منهم فخرالشّهداء الّذي احضرناه لدي الوجه و خلقناه بکلمةٍ من لدنّا
ثمّ ارسلناه بکتاب ربّک الي الّذي اتّبع هواه وفصّلنا فيه ما تمّت به حجّة الله
عليه وبرهانه علي من في حوله ." الخ
ومراداز "رئيس الظّالمين والّذي اتّبع هواه" ناصرالدّين شاه ميباشد.
ونيز يکي از اغصان الهي مسمّي به بديع الله خطاب به اوست قوله:
" يا بديع انّا نوصيک بالصّبر والسّکون والامانة"
ودر لوح به شيخ نجفي نيز ذکر است .
و خط ولغت بديع درايام ابهيٰ خط و لغتي را ميگفتند که ميرزا محمد علي غصن اکبرمحض ذکرخط ولغت جديد عمومي مسطور درآثار ابتکار کرد
وخود به آن لغت و خط مکاتبه نمود وبعضي هم درمکاتيب و آثار خويش منظور داشتند ولي به کار نيفتاد ونشر حاصل نکرد.
ولفظ بدايع جمع بديعه به معني شگفتي ها درآثار بسيار ذکرميباشد چنانچه درايقان است :
"تا قدري بربدايع امورانبياء ... اطّلاع يابيد." ودر خطابهاي آثار دورۀ مرکز عهد ابهيٰ اصطلاح بدايع وصنايع کثرت ذکر دارد
وبدايع الآثاردردومجلّدتأليف ميرزا محمودزرقاني درشرح سفرپراثرمرکز
ميثاق به اروپ و آمريک در تاريخ 1332 هج.ق. 1912 م است که در
بمبائي به سال 1314 به طبع رسيد .
ومجمل بديع در وقايع ظهور منيع نام رسالهٴ کوچکي از ميرزا يحيي ازل است که حسب خواهش ادوارد براون انگليزي در تاريخ امر باب نوشت.
بَدَن عربي تن . در لوح طبّ است :
"اکل القليل في الصّباح انّه للبدن مصباح."
ب ر ء بَرء بُرُوء مصدر عربي به معني خلق وآفرين . در
منجاتي وخطابي است :
"الهي الهي قد انشأت بقدرتک خلقاً جديداً وبرأت واحدثت کوراً شديداً."
بريئة و برّية صفت مشبّهة از آن به معني خلق و آفريدگان .
در کتاب اقدس است:
" مخاطباً لبريتي ... رحمةً من عنده علي البرية"
بَراثِن جمع بُرثن به معني چنگها و چنگالها .
در صورت زيارت و خطابي براي عمّه طلّان خانم که ضمن آن نام ثبت است:
" واقعة تحت براثن السّباع"
بَراجِم عربي جمع بُرجُمَة بندهاي انگشت و استخوانهاي ريز دست و پا ..
در لوح ناصرالدّين شاه است قوله:
" عن براجم المملوک"
بَرباره نام دختر قدّيس و شهيد مسيحي که فيمابين ارتدوکسها
إ مقامي شامخ دارد ودر چهارم کانون اول احتفال ومراسم يادگاري براي اوست ودر کتاب مفاوضات ذکري از او ميباشد.
بَرق عربي. درخش فارسي.
در لوحي است:
" عمرها چون برق ميگذرد"
اَبرَقَ درخشيد. در سورة القلم:
"طلع وابرق نورٌعن مشرق الجبين"
ودر لوح عمّه :
"واشرق وابرق وسطع ولاح علي الآفاق"
بَرَکَة عربي به معني خير و نعمت و سعادت وزيارت . مبارک اسم مفعول به معني برکت داده پاک مقدّس منزّه.
در قرآن براي تجليل و تقديس به کثرت استعمال گرديد قوله:
"وجعلني مبارکاً اينما کنت"
و قوله:
" الي الارض الّتي بارکنا فيها"
و قوله:
" شجرة مبارکة "
وقوله:
"في البقعة المبارکة " وامثالها ولذا مبارک به معني سعيد وفرّخ وخجسته وميمون ومقدّ س درادبيات فارسي کثير الاستعمال گرديد ودر مقام تجليل مقدّسين ومهمّين وجود مبارک گفته ميشد ودرآثاروافواه اين امرنيز متداول ميباشد چنانکه در القاب ابهيٰ به عنوان "جمال مبارک" و "طلعت مبارک"
و امور منسوبه نيز مانند "حضورمبارک" وغيره استعمال ميگردد .
در لوح دنيا است:
" دراين يوم مبارک خودرا از فيوضات فياض محروم منمائيد "
بِرلين پايتخت شهير کشور آلمان ومورد خطاب اقدس :
" ونسمع حنين البرلين ولو انّها اليوم علي عزٍّ مبين "
بُرهان عربي حجّت آشکار و مشهود .
ولوح برهان به شيخ محمد باقر مجتهد اصفاني معروف ميباشد که درآن مسطور است :
" انصف بالله باي برهان استدلّ علماء اليهود "
ودر لوح به شيخ نجفي است :
" وبعد از شهادت بعضي ازشهداء لوح برهان ازسماء امرمالک اديان
نازل هوالمقتدرالعليم الحکيم قد احاطت اريا ح البغضاء سفينة البطحاء" الخ
بَرَهمُوسَماج شعبه اي از آئين هندو که متجاوزاز يکصد سال قبل
تأسيس شد . Brahmo Sa-maj
در خطابي است :
" حال شما بايد با طائفهٴ برهموسماج در کلکتّه واطراف ملاقات نمائيد زيرا اين طائفه به خيال خود مقرّبه جميع انبياء هستند حتّي درمحافل خويش ذکراسم اعظم مينمايند وپيش خود ميگويند که عقائد وتعاليم اين امر مبارک اسّ اساس مذهب ما است باري درمجامع عمومي آنان نطقي نمائيد
و بشارت به ظهور نبآ عظيم بدهيد .
بَرَهوُت عربي نام بياباني بغايت گرم در يمن و دراخبار اسلامي جايگاه ارواح ناپاک گفتند .
در لوحي است:
"اَينَ انت يا ايها السّائرفي البلاد اين انت يا ايها لذّاکرباسمي بين العباد
.... انّا حرکنا ارض البرهوت " الخ
مراد حرکت وهيجان ارواح شريرۀ معارضين ميباشد .
برُوجِرد شهر معروف ايران با در حدود شصت هزار سکنه.
در دورۀ ابهيٰ معدودي از بهائيان درآنجا بودند ولي شهرتش درآثارو افواه به نام جمال الدّين معروف شد ودر دورۀ مرکزعهد و ميثاق عدّه اي درآنجا بودند و مرکزي گرديد و تمام احوال در تاريخ ( ظهورالحق ثبت است و آقا جمال مذکور در بروجرد به کوچهٴٴٴٴٴ آقا ابو المجد که در زمان وي به کوچهٴٴٴ آقا جمال وبعد از او به کوچهٴٴٴ آقا هاشم
معروف شد واقع درمحلهٴٴ صوفيان نزد حاجي ميرزا محمودتحصيل ميکرد
و آخوندي ديگر آقا اسمعيل نام هم تحصيلش مؤمن به اين امر بود و گويا
مجموعاً پنج نفرشدند وديگري ازهمدرسانشان به نام حاجي ملّا ابو طالب که با هم دوستي داشتند خبر به حاجي ميرزا محمود داد و او تعقيب کرد و
لاجرم فرار کردند و حاجي ميرزا محمود زن آقا اسمعيل را شوهر داد و از مؤمنين سابقين بروجرد نيز ميرزا باقر خان پسرانش آزموده ها هستند
ديگرمشهدي عبد الاحد ونيزميرزا حسين نقّاش وبالاخره چهاربرادرنخست
حاجي سيد حسن ديگرحاجي سيد علي اکبر وحاجي سيدعلي اصغروحاجي
و حاجي سيد محمد که ازدواخير خاندانداني نماند ديگر حاجي ميرزا حسن
وآقا ميرزا اسد الله سالگي و مشهدي حسينو ميرزا هادي و آقا سيد ابراهيم (شهيد) وازبهائيان خارج که درآنجا مقيم شد هدايت الله خان جورابي اهل جوراب از توابع ملاير که بالاخره در بروجرد درگذشت .
بَزّاز عربي تاجرامتعۀ بافتنيها وچون درايران مرسوم بود که چون
درايران مرسوم بود که براي مزيد تعريف اشخاص نام پيشه
و شغل را برنام شخص مي افزودند والد نقطه را به عنوان مير سيد محمّد
رشا بزّاز شيرازي نوشتند.
بُزُرگ فارسي به معني عظيم در جسم يا در مقام .
وميرزا بزرگ نوري تاکري والد ابهيٰ اصل نامش عبّاس به تفصيل در تاريخ ظهورالحق ثبت ميباشد.
بَزَغَ فعل ماضي از بزوغ به معني طلوع – بازغ اسم فاعل به معني طالع.
در خطاب به عمّه معروف است :
" تالله الحقّ انّ الشّمس قد بزغت "
بَسالت عربي دليري . باسل دلير.
در مقالل سياح است قوله :
" تا حکم فاصلي حصول يابد و مجتهد باسلي مقاومت تواند"
بسم الله ذکر خدا براي اداي فريضۀ عبوديت و تبرّک درسر سوره هاي قرآن است واز مقامات باب وباب الباب وعبد البهاء شروحي برآن صادر
گرديد و تفسيري که حضرت عبد البهاء نوشتند به طبع نيز رسيد و آورده اند که هنگامي که آن مرقومه به عين خطّشان به واسطۀ ميرزا مصطفي نراقي به قصرنزد حضرت بهاءالله رسيد و ملاحظه نمودند فرمودند که
کوکب لامع است .
بشارت عربي شادي . بشير, مبشّر مژده رسان. ابشار استبشار
مسرور شدن.
در لوح خطاب به اشرف:
" ثمّ بشّرهم برضوان الله ليکوننّ من المستبشرين"
وبشيردرقرآن وصف حضرت رسول ومبشّر در آثاراين امربرهمۀ مظاهر الهيه ذکر گرديد.
در کتاب ايقان است:
" درآسمان نجمي برحسب ظاهر پيدا ميشود که مبشّراست خلق سموات
را به ظهورآن نيراعظم و همچنين در آسمان معني نجمي ظاهر ميشود که
مبشّراست اهل ارض را به ان فجر اقوم اکرم ... و همچنين قبل از ظهور جمال محمدي ... بشارت ميدادند به ظهورآن شمس هويه چهار نفر بودند"
الخ
ودر الواح کلمۀ مبشّر به کثرت وفيره اطلاق بر حضرت نقطه گرديد که بشارت من يظهره الله ميدادند .
در کتاب اقدس است :
" اذکروا ما جري من قلم مبشّري"
وقوله:
" کذلک حکم مبشّري الّذي يذکرني في الليالي والاسحار "
و قوله:
"والايا م الآخر يوم فيه بعثنا من بشّرالنّاس بهذالاسم الّذي به قامت الاموات " الخ
ودر لوحي است :
بسم المولود الّذي جعله الله مبشّراً لاسمه العزيزالودود " الخ
و لوح بشارات در سنين اخير اقامت در قصر بهجي صدور يافت.
ودر آثار مرکز ميثاق نام بشيرالهي تکرار يافت که مراد ميرزا آقا خان شيرازي ملقّب به بشير السّلطان بود که بارها رياست پست در ايالات و ولايات ايران مينمود.
مباشرة پرداختن به کاري. درلوح طبّ است:
" لا تباشرالغذاء الّا بعد الهضم "
ودر اسرار الآثار تفصيلي ذکر است .
بُصاق عربي آب دهن خارج از دهن .
در لوحي است :
" ثمّ اشرب مرّة اخري من هذا البصاق الاحلي اللطيف هذا لوح منه يطيرالارواح و ينجذب افئدة المخلصين ان يا جواد مالک الايجاد يناديک من هذا المنظر المبين ." الخ
که رشحات وفيض روحاني را تشبيه به بصاق فرمودند .
بَصَر عربي ديده و بينائي .
در لوح سلمان است :
"ازخدا بصر بخواهيد ... نزد بي بصرنقش يوسف وذئب يکسان است."
بَصير عربي به معني خبير و بينا و آگاه وزيرک و با تأمّل است.
ودر تاريخ اين امر سيد بصير اعمي هندي معروف ميباشد که از دانشمندان و پيشقدمان و شهداء امر بيان بود و در ظهورالحق به
تفصيل آورده شد ودرکتاب تنبيه النّائمين منسوب به عمّه که در ردّ خطاب مشهور مرکز ميثاق است نوشته گرديد که به مخالفت ميرزا يحيي ازل بر خاست وجمعي ازبابيه به اوتعلّق يافتند وسيد اعماي ديگري هم ذکر است
که دربروجرد کشته شد وحال آنکه همان سيد بصير ميباشد که در لرستان
مقتول گرديد و او چنانکه نوشتند آراسته به معارف ظاهريه و باطنيه و از
خانوادۀ سيد جلال هندي صاحب مقامات عالي بود ودراويش داغداري خود را منتسب به او ميدانند و گفتند در ايام طفوليت آثار عجيبه از سيد به ظهوررسيد ولي در سنّ هفت سالگي ديدگانش از آبله نابينا گرديد و در
بيست و يک سالگي به اتّفاق جمعي از هندوستان بيرون آمد ود رايران با هر طائفه وسلسله مراوده داشت وازمذاهب مختلفه مطّلع بود وبخشش زياد به فقراء ميکرد وچون ازاسلافش خبريود که بزودي در ايران نفس کاملي ظاهر ميشود لذا همي به تفحٌص بود و به مکّه رفت و پس از انجام اعمال حجّ به عتبات عراق آمد و با حاجي سيد کاظم ملاقي شد وارادت به او حاصل کرد آنگاه عازم هندوستان گرديد ودرآن اثنا شنيد که شخصي در ايران ظاهرشده ودعوي بابيت مينمايد و بي درنگ به ايران آمد وچون شخص باب به مکّه بودند باز به عزم مکّه روانه شد ودر ماه محرّم به حضوررسيد وبا ديدۀ دل ديدنيها ديد و به ايمان رسيد وعرفان وايقان کامل يافت واز راه بحر به ايران آمد و بنوع حکمت دربلدان تبليغ اين امر نمود
و جمعي کثيرازمردم عاقل و فاضل را مهتدي ساخت تا آنکه پس از واقعۀ ماذندران به عراق ايران رفته تبليغ همي کرد ودر بروجرد شاهزادۀ قسي القلب او را گرفت و چون بسي سخن آور و تند زبان بود حاکم داد زبانش را قطع کردند و به قتل رساندند .
ديگراز مشهورين به عنوان بصير ابا بصير زنجاني جداگانه ثبت گرديد.
بصّار تخلّص ميرزا باقر عطّار رشتي شاعر بود که بالاخره اعمي شده بدين نام لقب يافت و خانوادۀ بصّاري از او بر جاي ماند .
بِضعة عربي پاره اي از گوشت.
در لوح به شيخ باقر مجتهد اصفهاني است :
"قد قطعت بضعة الرّسول" يعني پاره اي ازگوشت بدن پيمبررا کندي
که قتل وذبح سيدين حسنين اصفهاني را به ان تشبيه وتمثيل فرمودند .
بُطء بِطاء— بُطوُء کندي و پس اُفت و سُستي . در رسالهٴٴ
مدنيه است :
" و به بطالت وبطائت ايام گذراند" که مصدر بطائت به موافقت بطالت استعمال گرديد.
بَطالة مصدر عربي به معني بيکاري .
در کتاب اقدس است :
" لا تضيعوا اوقاتکم بالبطلة والکسلة "
بَطحاء عربي به معني زمين پهناوروسيل گاه ازريگ وسنگريزه
لقب و نام مکّه شد چنانچه يثرب نام مدينه گرديد .
در مناجاتي و لوحي است :
" اي‌ربّ صل علي سيد يثرب والبطحاء "
ودر خطاب به شيخ محمد باقر اصفهاني است :
" قد احاطت ارياح البغضاء سفينة البطحاء "
که مراد پيمبرعربي و دين اسلام ميباشد .
بِطرِيق نام يوناني الاصل معرّب براي رئيس کلّ اساقفهٴٴ مسيحي.
بطارقه جمع.
در لوح به فارس مسيحي است :
" قل يا معشرا لبطارقه قد اتي ما وعدتم به في الالواح "
بَطش مصدرعربي به معني شدّت و جرأت و هجوم به غضب.
در لوح به ناصرالدّين شاه است:
" به بطش يسير از خير کثير گذشتند " الخ
بَعث – بَعثة بر انگيختن. زنده کردن. بيدار کردن. فرستادن.
در لوحي است :
"واينکه ازبعثت (زنده کردن) سؤال نموده بوديد"
در لوح به نصير :
" الهي فابتعث ( برانگيزان) "
در لوح رئيس :
"سوف يبعث الله ( برمي انگيزاند) من الملوک من يعين اوليائه "
و قوله :
" والنّفس الّتي هي المقصود انّها يبعث (برانگيخته ميشود) من کلمة الله"
و قوله:
" لما خرجت عن الجسد يبعثها الله (اورا خدا برمي انگيزاند) علي
احسن صورة"
بُغاث عربي مرغکي است . در ضمن مناجاتي و خطابي است " اَينَ حضيض الادني من ا لاوج الاعلي و اَين البغاث من النّسر الطّائرفي الاوج الاسمي است:
بَغتَةً عربي ناگهاني . در مقالهٴٴ سياح در واقعۀ سلطان الشّهداء و محبوب الشّهداء به اصفهان قوله : " بغتةً جمعي به خانۀ حضرات ريختند " الخ
بَغداد درآثارو افواه اين امر به نام دارالسّلام مذکورومشهور است و در کتاب ايقان چنين مسطور ميباشد :
" شايد به رشحي ازانهار بيزوال حضرت ذي الجلال که دردار السّلام بغداد جاري شده فائز شوند "
و قوله :
" جميع امورواقعه دراين ظهوررا از کلّي وجزئي درآيات او ظاهر و
مکشوف ادراک مينمايد حتّي خروج مظاهر صفات واسماء را از اوطان
.... و سکون و استقرار مظهر کلّيه در ارض معلوم مخصوصاً ... قال و قوله الحق والله يدعوا الي الدّارالسّلام و يهدي من يشاء الي صراط مستقيم" الخ
استدلال به آيات قرآن براستقرارشان در بغداد ميباشد و مقام بغايت ارجمند
بغداد در اين امردر تاريخ مشروحاً مفصّلاً ثبت ودر آثار و الواح مشهور
است که به عنوان امّ العراق و لقب تجليلي مدينة الله ذکر يافت مقام بيت اعظم ورتبهٴٴ آن شهر مخصوصاً از صورت زيازت صادره و سورة الحج و غيرها توان پي برد و شمّه اي ذيل لغت (ب ي ت) ذ کر است.
ودر لوحي است :
" بگو اي مردم عمرچون برق ميگذرد وبساطهاي آمال ومآل عنقريب
پيچيده ميشود سراز نوم غفلت برداريد و متوکّلاً علي الله برصراط مستقيم
امرالله ثابت شويد وبه دارالسّلام رحمت و عنايت او که محلّ امن جاوداني
و مقام محمود ربّاني است وارد گرديد در ظاهرارض دارالسّلام ارض جلوس آن نيراعظم درباطن امر محکم اقوم باري اگر شرح اين مقام کريم
داده شود امکان را طاقت استماع نه ونفوس وعقول را طاقت حمل نه حال
ملتفت شويد که اراضي را که لسان غيب به ذاته امر به او نموده و همۀ موجودات را به اودعوت نموده تکبّر منمائيد و اين امر با اين صريحي که
که گويا اصرح از آن در کتاب نازل نشده در اين مدّت ادراک ننمودند دارالسّلام را هفتاد معني است وکلّ در مدينۀ الهيه جمع شده کذلک ذکر الله في الکتاب حکم تلک الارض رغماً لانف الّذين هم کفروا واعرضوا
وکانوا من الّذين هم بعروة الله لا يتمسّکون وفي سبل النّفس بغيررضي الله يسلکون".
و اشاره به حملات مسلمانان واعمال و تعرّضات بابيان در ضمن مناجاتي است قوله:
" للحي القيوم فسبانک اللهمّ يا الهي انّک لتعلم بانّ العباد کلّهم اتّفقوا علي ذلّتي و انت ايدتهم علي ما يريدون وکلّ الرّقاب اجتمعوا علي خروجي و انت قدّرتهم علي ما يحبّون فلک الحمد يا الهي بما هم کانوا ان يفعلون لانّ کلّ ما عملوا لم يکن الّا بامرک فسبحانک يا الهي اتبعد من ابعدوه کلّ
العباد او تطرد من اطردوه عن کلّ البلاد "
و قوله :
"هذا کتاب من هذا العبد الي الّذين هم آمنوا بالله وآياته وکانوا من الّذين
هم بآيات الله لمهتدين ... وقد حضر بين يدينا لوح من احد واشتکي فيه عن هذا العبد في سرّالکلمات بعدالّذي آويناه في شاطي القرب وجعلناه من الّذين کانوا بايات ربّهم لموقنين ....في اوّل القول فاعلم بانّ هذا الکلمة منّا ولکن ما اطلقنا ها عليکم اجمعين وما اردنا الّا الّذين هم يدّعون حبّ الله ثمّ يرمو نه لشبهات مبين ... وهم اعرضوا عن کلّ ذلک کانّهم ما سمعوا حرفاً من الکتاب ثمّ اتّبعوا کلّ ما امرهم انفسهم و کان الله علي ذلک عليهم وشهيد و
کلٌ يفعلون ما ينسبون النّاس الينا کما انت سمعت ذلک في مواقع عديدة ان
لن تنساه ويرجع ضرّه الي اصل الشجرة ان تکوننّ من الموقنين قل يا ملاء البيان اما تشهدون کيف اجتمعواعلي کلاب الارض ومع کلّ ذلک هل يليق
للّذين يدّعون الحبّ بان يعينوهم في ما ارادوا " الخ
واشاره به عظمت آن حضرت واحوال ايام صغرسنّ غصن اعظم درسفر
نامهٴ بدايع الآثار است :
" از جمله ذکر کيوان ميرزا را ميفرمودند که به واسطۀ ميرزامحيط
ميخواست در خفا نصف شب به حضور مبارک مشرّف شود چون اين استدعاي شاهزاده از روي تفنّن بود نه تبصّر و تدين لهذا جواب فرمودند که من درسفر کردستان غزلي نوشته ام که دو بيت آن اين است :
گر خيال جان همي هستت بدل اينجا ميا
ور نثار جان ودل داري بيا و هم بيار
رسم ره اين است گروصل بها داري طلب
ورنباشي مرداين ره دورشوزحمت ميار
اگر به اين شرايط مي آيد بسيار خوب والّا فلا . ميرزا محيط اين بيان مبارک را بعينه براي او حکايت کرد چنان خائف شد که جرأت تشرّف ننمود طولي نکشيد که خبر فوتش رسيد و بواسطۀ محرقۀ شديده دنيا را
وداع نمود .... من عربي را تحصيل نکردم وقتي طفل بودم کتابي از مناجاتهاي حضرت باب رابه خط جمال مبارک داشتم و خيلي خواندن آن را شائق بودم شبها که بيدار ميشدم بر ميخاستم ميخواندم واز شدّت طلب و اشتياق ميگريستم تا آنکه ديدم عربي راخوب ميفهمم دوستان قديم به خوبي ميدانند که من تحصيل نکرده ام امّا گفتن عربي را از فصحاي عرب بهتر ميدانم ... من در هيچ مدرسه اي داخل نشدم معهذا در ايام طفوليت وقتي دربغدادبراي جمعي صحبت ميکردم برحسب استعداد آنها بغتةً ديدم والي پيداشد فوراً ملاحظه نمودم آن صحبتها به کاروالي نميخورد بلا مقدّمه اين
آيه را خواندم که " اذا قال موسي ربّ ارني انظر اليک " اگر لقاي الهي در اين عالم محال بود حضرت موسي سؤال از امر محال نمينمود پس از اين آيه معلوم است که لقاي الهي در اين دنيا ممکن است و بعد نظر به استعداد سايرين گفتم " انّ الکليم عليه السّلام لمّا شرب صهباء محبّة الله و سمع نداء الله وانجذب بنفحات الله نسّ ما في الدّنيا و رأ ي نفسه في الجنّة المأوي هي مقام المشاهدة واللقاء لذا قال موسي "ربّ ارني انظر
اليک " مختصر والي ايستاده خوب گوش داد پس از آن ما را دعوت به منزل خود نمود بعضي از حا ضرين چون مدّعي علم بودند مکدّر شدند و
چنان به حقد و حسد آمدند که وصف ندارد "
بَغضاء عربي کينه و دشمني سخت.
در لوحي از حضرت بهاء الله است قوله:
" جسد منير مرا در هوا آويختند و به رصاص غلّ و بغضاء مجروح ساختند (مرادجسد حضرت نقطه است)... وجمال علي اعلي را مرّة اخري
درهواء بغضاء معلّق مسازيد" الخ يعني معاندت وظلم بر ايشان درمعني ستم و جور بر حضرت نقطه ميباشد .
بَغي عربي به معني فساد و ستم و جنايت وعصيان و طغيان
و خروج بر امام .
در لوح رئيس است :
"هل الفرعون استطاع ان يمتع من سلطانه اذ بغي في الارض و کان
من الظّالمين "
ودر لوحي ديگر :
" اذ کان بيت المحبوب محاطاً بجنود البغي والفحشاء " مراد خانۀ مسکونۀ ابهيٰ درادرنه است که به حکم دولت عبد العزيزعثماني مأمورين
محاصره کرده بودند تا ايشان را به فلسطين تبعيد کنند .
ودر لوح به اشرف است :
" وبغوا علي الله علي شأن قامواعلي الاعراض في مقابلة الوجه"
ودر لوح رئيس است:
" بکم ينبغي ان تفتخر الارض علي السّماء" سزد که به شما زمين بر آسمان افتخار کند.
بُغية عربي به معني مطلوب و مرغوب.
در مناجاتي است :
"يا مقصودي و معبودي و اَمَلي و بُغيتي و مناي "
ودر خطابي است :
" هذا منتهي آمالي و غاية بُغيتي "
بَقاء مصدر عربي به معني مکث و خلود و دوام.
در لوح به حاجي محمد اسمعيل ذبيح کاشاني و همرهان است
" يا اطيار البقاء مُنِعتُم عن الاوکار في سبيل ربّکم المختار "
و لوح البقاء -- قوله:
" هذا لوح البقاء من لدي البهاء الي الّذي فاز بعرفان الله " الخ
و حرف البقاء - لقب روحاني حاجي ميرزا موسي جواهري در بغداد بود
و بقاء ذاتي وزماني -- درلوح خطاب به عبدالوهّاب است قوله:
" اين بقاء بقاء زماني است نه بقاء ذاتي چه که مسبوق است به علّت وبقاء ذاتي غيرمسبوق وآن مخصوص است به حق جلّ جلاله " الخ
و مدينۀ بقاء امر بهائي وملکوت ابهيٰ است . در لوح طبّ است قوله:
" اليوم دو امر محبوب و مطلوب است يکي حکمت و بيان وثاني الاستقامة علي امر ربّکم الرّحمن هر نفس به اين دو امر فائز شد عنداله از اهل مدينۀ بقاء محسوب و مذکور "
بَقَر بقرة عربي گاو . وسورة البقر دومين سورۀ قرآن به مناسبت ذکرقصّۀ گاو در بني اسرائيل به اين نام مسمّي گرديد وازمقام باب اعظم دراوائل اظهارمقامشان دومجلّد عربي درشرح تأويلي دوجزءاز آن سوره صدوريافت ومجلّد دوم را سارقي درسفر مکّه با کتبي ديگرربود و نسخه اي از آن بدست نيست و از مجلّد اوّل نسخ خطّي بسيار ميباشد آغازش قوله :
"بسم الله الرّحمن الرّحيم الحمد لله الّذي تجلّي للممکنات بطرازالنّقطة
المنفصلة عن لجّة الابداع ... بيدي عبدک هذا بعد ذکر العين واللام والياء محمد (علي محمد) ... الهمّ لتعلم في يوم الّذي ارد ت انشاء ذلک الکتاب قد رايت في ليلتها بانّ الارض المقدّسة قدصارت ذرّةً ذرّةً ورفعت علي الهواء حتّي جائت کلّها تلقاء بيتي ثمّ استقامت ثمّ جاء خبر فوت الجليل وعالم الخليل معلّمي رحمة الله عليه من هنالک ( فوت حاجي سيد کاظم رشتي در کربلا) و قد اخبرت بعض النّاس قبل بنومي " الخ
وعليهذا عزم تدوين کتاب مذکوردر شهر ذيقعده سال 1259 هج.ق. مقارن
رحلت سيد رشتي ودرروزي شد که شب دوشينش رؤياي مرموز مدلّ بر
فوت سيدوتحليل مرکزعلميه اش درکربلا وانتقال آن به شيرازمشرق انوار خودرا مشاهده کردند ولا جرم شروع به افادات علميه بعنوان تفسيرمذکور
نمودند ودرآخرآن کتاب چنين مسطور:
" والي هنا قد اخذت القلم عن الجريان باذن الرّحمن و لقد فرغت من
ابداعها في تفسير جزء تامّ من اوّل الکتاب في شهر ذيحجّة الحرام متواليلاً في سنة 1260 "
پس مدّت تدوين جزء اوّل کتاب زياده از يک سال شد و هشت ماه بعد از ابلاغ دعوت به جناب ملّا حسين بشرويه و آغاز شرح سورۀ يوسف به
پايان رسيد ودر آن شب پنجم جمادي الاولي 1260 تمامت آن مجلّد مهيا نبود وشايد مراد ميرزا حاجي کاشاني مورّخ نخست اين امرکه نوشت در آن شب بر طاقجه حاضر بود و ملّا حسين مطالعه نموده چنين و چنان در خصوص آن مذاکره داشت همان مقدار صادرۀ حاضرۀ ازآن کتاب باشد.
و راجع به آن در صحيفة العدل چنين مسطور است قوله:
" وهر کس از اولي الالباب که شرح بقره و صحائف و جواب و سؤالهاي اهل علم را مشاهده نمود يقين به آنچه اشاره شده نمود "
ودر کتاب شرح کوثر چنين مسطور است قوله:
"لانّ علي هذالمنهج البديع والقسطاس التّامّ المنيع لم ينطق به احمد
ولا کاظم من بعد و لا يعدل به ما فسّرت في شرح البقره من اولي القطرة"
ودر محلّي از تفسير مذکور سورۀ بقره است قوله:
" قال الامام موسي بن جعفر (ع) حين سأله عن الاسم الاعظم قال اربعة احرف الاوّل کلمة لااله الّا الله والثّاني محمّد رسول الله والٍثّالث نحن والرّابع شيعتنا وقوله الالف حرف محمد وهو ولاية الله تعالي واللام حرف
علي والميم حرف فاطمه و انّ الله قد ابدع اللام والميم بامره فعندالا جتماع هي کلمة کن و بامره قامت السّموات والارض و لذا قد کان المدّان في الحرفين الآخرين و ليس للالف مدٌّ لانّه مظهرالولاية عن الله سبحانه و هذه
کلمة التّوحيد"
ودر بيان آيهٴٴ " انّ الله يأمرکم ان تذبحوا بقرة" مذکور است :
" کلّ ما سواه آية الاحدية ومظاهرها في الاشياء لدي العبودية کانت
بقرة و امر لله بذبحها لانّ ما سوي الّا الله قد کانوا بقرة ومنها الاشارات
والسّبحات والنّهايات والحدودات و ما سوي نفس الاحدية و مظاهرها هي نفس البقرة "
و عين البقر -- نام چاهي در شهرستان عکا است که در احاديث نبويهٴٴ
مسلمين مذکور و در بعضي آثار اين امر منقول ميباشد .
بُقراط اَبقراط اعظم اطبّاي قديم ويوناني به چهار قرن قبل از
ميلاد مسيح ميزيست . در لوح حکما است :
" انّ بقراط الطّبيب کان من کبارالفلاسفة واعترف بالله وسلطانه" الخ
بُقعه – بَقيع عربي قطعه به وضع مخصوصي از زمين .
در قرآن است :
" فلمّا اتيها نودي من شاطي الوادي الايمن في البقعة المبارکة من
الشّجرة ان يا موسي "
و به اين مناسبت وصف به مبارکه در بقاع مقدّسه استعمال ميشود.
در کتاب اقدس است :
" ليصرفوها في البقاع المرتفعة في هذا الامر "
ودر لوح رئيس است :
" و في هذه البقعة المبارکة "
ودر لوح به اشرف است :
" قل يا ملاء البيان انّا اختصصناکم لعرفان نفسنا بين العالمين وقرّبناکم
الي شاطئ الايمن عن يمين بقعة الفردوس المقام الّذي فيه تنطق النّار علي کلّ الالحان بانّه لا اله الّا انا العلي العظيم "
که مراد ادرنه است .
ونام بقعۀ نوراء درلوحي است قوله:
" نار الله که از يمين بقعۀ نوراء مرتفع است"
و کذلک بقعة الحمراء در کتاب اقدس است قوله:
" توجّهوا يا قوم بوجوه بيضاء و قلوب النّوراء الي البقعة المبارکة الحمراء الّتي فيها تنادي سدرة المنتهي انّه لا اله الّا انا لمهيمن القيوم "
ودر لوحي است قوله :
" الّذي جعلني مسجوناً في هذه الارض الّتي سمّيت بالبقعة الحمراء
في کتاب الاسماء و بالسّجن الاعظم في لوح کريم"
و نيز بقعةالبيضاء قوله:
" کذلک نطق بحر البيان من لدي الرّحمن في مدينة عکا الّتي
سمّيت من قبل بالبقعة البيضاء " الخ
همه مراد ارض عکا ميباشد که منوّر به گلهاي سرخ محمّر وهم ازمر کز
قضا و بلاياست و نيز بقعة الحمراء نام تلّي پر از گل در خارج عکا شد و در بياني از مرکز عهد است:
" جاي خيمۀ بهاء بود که در دنيا و حتّي در امريکا هم مانند ندارد"
و قوله :
" و في کتاب محيي الدّين انّ هذا الارض المقدّسة ... هي البقعة البيضاء" الخ
و بقعة الخضراء نام مقبرۀ سلسبيل يزد را حضرت بهاء الله فرمودند.
بقيع --- زمين وسيع با انواع اشجار.
در خطاب معروف به عمّه است:
" او يشفيک و يرويک السمّ النّقيع و سراب البقيع عن الدّاء الشّديد
والعطش في قفر بعيد"
و ممکن است بقيع در اينجا همان استعمال عرفي مأخوذ از "سراب بقيعة يحسبه الظمآن ماء" مذکوردرقرآن باشد که ذيل نام بقعه ذکر ميباشد.
بَقية بقيه عربي به معني بر جاي مانده ودر قرآن در
ضمن نقل نصايح و گفتگوي شعيب با قومش است
قوله :
" و يا قوم اوفوا الکيل والميزان بالقسط ولا تبخسوا النّاس اشيائهم و لا تعثوا في الارض مفسدين بقية الله خير لکم ان کنتم مؤمنين "
ومفسّرين غالباً چنين تفسيرکردند همان مقدار بر جا مانده از تمام و کمال دادن اشياء به صاحبانش براي شما بهترازکم دادن ميباشد و برخي به اين معني گرفتند که فرمان بردن از خدا و اميد پاداش او وحالت نيکي که در شما ميماند خوب وپايدارترازمال حلال است وتوان به معني آنچه ازامور الهي از ذکر خير و حسن صيت و اعمال طيبه و جزاء حسنه تعبير کرد چنانچه به همين معني در آيهٴٴ ديگر است قوله:
" فلو لا کان من القرون من قبلکم اولو بَقيةِ ينهَون عن الفساد في الارض "
وقوله :
" والباقيات الصّالحات خير عند ربّک ثواباً و خيراَمَلاً "
چه باقيه همان بقيه است.
و قوله :
" بقية ممّا ترک آل موسي و آل هارون "
در صورتي که مراد امور متبرّکۀ مقدّسۀ مادّيه باشد نيز همان اعتبار شؤون روحانيه ملحوظ است ودر تأويلات روحانيهٴٴ شيعيان مراد از بقية الله را مرکز امانت الهيه و ولايت گرفتند و حديثي در وصف ائمّه منقول است :
" انتم بقية الله في عباده"
و لذا بقية الله ازالقاب امام دوازدهم اثنا عشريه قرار گرفت ودر آثار اوّليهٴٴ نقطة البيان آمده تکرّر زياد يافت. قوله :
" انّني اَنَا عبد من بقية الله " الخ
ودر صحيفهٴٴ بين الحرمين است قوله :
" ان اسمعوا حکم بقية الله " الخ
ودر صحيفهٴٴ مخزونه است قوله:
"ولقد اخرجها بقية الله صاحب الزّمان عليه السّلام الي بابه الذّکر" الخ
و قوله :
" قل لو کان من عند غير بقِية الله ينزل لاستطاعوا ان أتوا بمثله...
تلک الآيات حجةً من بقية الله ... قل يا ايها الملاء لقد جائکم ذکر من بقية الله " الخ
و به همين اعتباراست که اصحاب قلعۀ طبرسي مازندران در الواح و آثار و افواه اصحاب اوّلين به عنوان " بقية آل االله " مذکور بودند از آن جمله لوحي به ميرزا ابو طالب شهميرزادي از بقية السّيف اصحاب قلعه است
قوله :
" بسم الله العلي العظيم ان يا بقية آلي اسمع ندائي من شطرعرشي لتجذبک نفحات الرّحمن الي مقام کان عن عرفان العالمين مرفوعا فطوبي لک بما اخذتک نفحات الرّوح في ايامه وحضرت بين يدي الحبيب الّذي
استشهد في سبيلي و استعرج الي سرادق القدس مقرّ الّذي کان عن انظر المشرکين مستوراً و انّا کنّا معک في اضطرابک و اطمينانک و قد محونا الاضطراب و اثبتنا الاطمينان في لوح کان في کنف الحفظ محفوظا ... ان يا بقية آل الله تالله قد وردعلي الحبيب ما لا ورد علي احد لانّه شرب کأس
البلاء من الاحبّاء والاعداء انّک اطّلعت ببعضها و ورد عليه من الّذين کانوا في حوله ولکنّ الله عفي عنهم بما استشهدوا في سبيله وزينهم بطراز الغُفران وانّه کان عطوفاً غفوراً ولکن وردعلي محبوبه في تلک الايام ما
لا ورد عليه و لا علي احد من قبل " الخ
مراد از حبيب قدّوس و از احبّائي که بلايا بر او وارد کردند عدّه اي از متزلزلين و خائفين و مستضعفين و منحرفين اصحاب قلعه است و ميتوان گفت مراد ازبقية الله درآثاراوّليهٴٴ نقطة البيان همان مقام امامت ومهدويت
موعودۀ منتظرۀ سرّيه بود که در ايام بابيت او را موافقت و تأئيد مينمود و
همين که دعوت قائميت فرمودند درآن حضرت قرارگرفت وتوان هم گفت
که مراد همان مقام من يظهره الله است که چند سالي بعد از آن در کتاب بيان وغيره تأسيس وتبشيرفرمودند چه هردومقام في الحقيقه يکي ميباشند.
ونيز کلمۀ بقية السّيف به معني برجاي مانده از قتال و جهاد از اصحاب قلاع بابيان که غالباً کشته شدند ودرآثار و افواه معروفند.
بُکرة عربي به معني صباح . بُکَر جمع. اَبکار جمع الجمع.
در کتاب اقدس :
" في البُکور والآصال "
و قوله :
" لانّکم ما عرفتم الّذي دعوتموه في العشي والاشراق و في کلّ اصيل و بُکور"
ممکن است بکورمصدربه معني دخول درصبح باشد چنانچه درقرآن قوله:
" في العشي والابکار "
که در مقابل که نام وقت است اِبکار مصدري آورده شد.
ودر ضمن خطابي به محفل روحاني مشهد و مناجاتي است :
" والالفة مع احبّائک عشياً و ابکاراً "
بَلال در صمن نام حبشه ذکر است .
بِلامفِيلد ليدي بلامفيلد خانم بهائيه انگليزي که ضمن نام اروپا ذکراست واورا مرکزعهد ابهيٰ ستاره خانم نام فرمودند وهنگام وصول خبر صعودشان باتّفاق شوقي ربّاني مقام ولي ا مرالله که بغايت محزون بودند به حيفا رفت وشرح مشهورراجع به صعود را درآنجا نوشت و کتاب به نام "شاهراه ممتاز"
تأليف وي که غالباً شرح سفرمرکزعهد دراروپا است بدست ميباشد و بالاخره درهشتاد سالگي در آخرين روز از سال 1939 ميلادي درگذشت .
بُلشفيک لهجۀ عربي بلشويک است .
در خطابي مورّخ 19 ذيقعدۀ 1338 قوله:
" حکومت اگر از بلشفيک رخنه نيابد قوّت باشد. "
بَلعَم بلعام بن باعورا عالم بزرگ ديني معاصر با موسي و يوشع که به اتّباع هواي نفس مخالف با مرکزهدي شده
هلاک گرديد قصّه اش درتورات ثبت است ودر آثار کثيرۀ اين امر ذکر
بلعم برسبيل تشبيه واستعاره درخصوص بعضي ازاين قبيل استعمال گرديد.
در لوحي که شرح احوال ميرزا يحيي را داده اند قوله :
" قل انّا خلقنا البلعام من قبل بقبضة من الطّين ثمّ البسناه قميص الاسماء" الخ
بُلغار کشورمعروف دراروپا درآثار بسيار ذکر شده از آنجمله
در خطابي است :
" نور به بلغار ده روح به سقلاب بخش "
ودر خطاب وصاياي عهد است :
" وازخطّۀ بلغار در نهايت مظلوميت به سجن اعظم ارسال گشت" که به سوق بيان مرتبط به آستان ادرنه ميباشد .
و نيز در خطابي ديگر است :
" دربلغار و صقلاب آثار ظهورش نمودار گرديد "
و بُلغار به فارسي چرم معروفي است.
بَلماء عربي ليلةٌ بلماء شب ماه تمام نور.
در لوحي است :
" قد حضر العبد الحاضر بکتابک في ليلةٍ بلماء "
بُلوج تبلُّج به معني طلوع و ظهور .
در خطاب معروف عمّه قوله:
" و تبلّج تباشير الصّبح "
ودر حق زين المقرّبين :
" ربّ انّه سمع ندائک عند تبلّج صبح احديتک "
بَلوچ نام قومي اهل بلوچستان معروف ومحمد خان بلوچ حکمران در آنان بود و به خانه شان اين امر رسيد و او شش بار به ارض عکا وارد و به حضور درمحضر ابهيٰ فائز گرديد.
بَلور بِلَّور عربي نوعي از شيشۀ سفيد صاف معروف .
در کتاب اقدس است :
" قد حکم الله دفن الاموات في البلّور"
بُلوغ مصدر عربي به معني رسيدن :
در لوح رئيس است:
" بلغتَ ذروة العلم "
ودر قرآن به معني وصول در سن به مقام رشد و تکاليف دين استعمال شد قوله:
" حتّي اذا بلغ الاطفال منکم الحلم"
و قوله :
" لمّا بلغ اشدّه "
و از اينجا بلوغ دراصطلاح اسلامي به اين معني قرارگرفت و آن را با فتاوي مختلف از مراکز افتاء غالباً در ذکور 15 و دراناث 9 قرار دادند.
ودر کتاب بيان در باب 18 واحد 8 چنين مسطور است قوله:
"و قبل از بلوغ به عدد اسم هو حکمي بر مؤمن و مؤمنه نبوده" و
در کتاب اقدس است قوله:
" قد فرض عليکم الصّلوة والصّوم من اوّل البلوغ "
در رسالهٴٴ سؤال و جواب حدّ آن را مطلقاً سنّ 15 مقرّر کردند وعلماء طبيعت بلوق را دونوع گفتند طبيعي وعقلي واول قبل ازدوّم تحقّق مييابد.
ودر کتاب اقدس است :
" انّا جعلنا الامرين علامتين لبلوغ العالم "
مفادّ آنکه جامعۀ انساني بلکه عالم هستي مانند آن که افراد ذي حيات در مقامي از سنّ به رشد و باوغ ميرسند درحدّ ي از ادوار و اکوار به مقام رشد و بلوغ خود خواهند رسيد و در ضمن لغت ( ا م ر) ذکري است واصطلاح تبليغ و مبلّغ و مبلّغين در الواح و آثار و افواه راجع به ابلاغ اين امر به انام بسيار است .
در لوح به بصير است قوله :
" بلّغ امر مولاک الي من هناک"
ودر لوح رئيس خطاب به ذبيح است :
" نسأ ل الله ان يوفّقک علي حبّه و رضاه و يؤيدک علي تبليغ امره و يجعلک من النّاصرين "
ودر اثري ازخادم مورّخ 99 هج. ق. خطاب به آقا جمال بروجردي است:
" واينکه در بارۀ حرکت به ديار بکر مرقوم فرموده بودي بأسي نيست ولکن درجميع احوال فرمودند به صمت متمسّک باشند لئلا يظهرما يکدر اليوم او يرتفع الضّوضاء اين اراضي و اطراف آن تبليغ منع شده
منعاً عظيماً في الکتاب و آن اراضي هم از اطراف محسوب است" انتهي
و کيفيت ابلا غ کامل اين امر و امر تبليغ ضمن لغت ( س ج ن ) ثبت
ميباشد.
و تأسيس کلاس درس تبليغ بهائي در طهران به واسطۀ حاجي صدر همداني که بعداً ميرزا نعيم سدهي آن را اداره نمود در تاريخ ثبت و نيز ضمن (س ج ن) شمّه اي ذکر است .
وشهرت نام حاجي مبلّغ براي حاجي محمدابراهيم يزدي ضمن شرح نام
ابراهيم درج ميباشد.
بَلِيه بَلاء عربي مصيبت و همّ و غم . بلايا جمع .
در لوح طبّ است :
" بهما يحد ث بلاء ادهم "
ودر کلمات مکنونه است :
" المحبّ الصّادق يرجوا البلاء کرجاء العاصي الي المغفرة وامذنب الي الرّحمة "
و نيز در لوح طبّ :
" فانّها بلية البرية "
ودر لوح رئيس :
" قل البلاياء دهن لهذا المصباح و بها يزداد نوره ان کنتم من العارفين "
بلاء نيز مصدر عربي به معني کهنه و فرسوده شدن .
بَلِي يبلي ( ياء ممدوده ) ماضي و مضارع -- در کلمات مکنونه است : "انت قميصي و قميصي لا يبلي "
بَلِينوُس ابولونيوس حکيم شهير رومي در فلسفهٴٴ طبيعي که
27 مجلد در آن فنّ نوشت و مؤالّفاتش تا کنون به نوع اعتبار و خود به نوع جلالت قدر مذکور است .
در لوح بسيط الحقيقه است :
" وبعد ازاو(ادريس—هرمس) بلينوس ازالواح هرمسيه استخراج فنون علميه و حکمتيه نموده اند ."
بَم شهر معروف در خطّۀ کرمان . تني چند از بهائيا مقيم آنجا بودند ولذا درآثارمذکورآمد خطابي : "دربم به خدايار
عليه بهاء الله الابهيٰ " است .
بَمبئي بَمباي شهر بندري معظم و ولايتش در هند که مذکور در
الواح و آثار و مسطور مفصّل در تاريخ ميباشد ازآن جمله خطابي به حاجي ميرزا محمد تقي طبسي يزدي که در آن کشور تجارت ميکرد ميباشد قوله :
" اي ثابت بر پيمان مکتوبي که به جناب منشادي مرقوم نموده بوديد ملاحظه گرديد درخصوص قبرستان مرقوم نموده بوديد که حکومت محلّ مخصوص تعئين نموده و ديوار کشيده و دروازه گذاشته واذن دفن نمودن در آنجا داده نوشته اي مرقوم نمائيد از طرف جمعيت احبّاء به حکومت اظهارممنونيت ازاين همّت نمائيد وتقديم فرمائيدوبنگاريدکه ما به نصوص قاطعۀ مبارک درهر مملکت که هستيم بايد به حکومت آن سامان در کمال صداقت وخيرخواهي روش وحرکت نمائيم لذاوظيفهٴٴ ذمّت دانستيم که بيان ممنونيت خود را بنمائيم و ما از دولت فخيمه نهايت رضايت را داشته و داريم و اميدواريم که صداقت و امانت و خيرخواهي ما ظاهر و آشکار گردد " الخ
بناب معمورۀ معروف درآذربايجان که در ايام ابهيٰ مجمع
بهائي داشت ودرآثار مذکور گرديد از آن جمله ميرزا
غلامحسين طبيب مذکور و مخاطب در الواح بسيار شدند.
بُندَر لنگر گاه کشتي و شهر ساحلي. و از بندرهاي مشهور ايران بند رپهلوي د ساحل بحرخزر که نام سابقش
انزلي بود و در ضمن آن نام ثبت است و معدودي از بهائيان در آنجا ميزيستند و دراين عصر به نام بندر پهلوي مسمّي و معروف و جمعيت سکنه اش را متقارب سي و پنج هزار به شمارآوردند و عدّۀ بهائيان آنجا قليل و محفل روحاني دارند و غالباَ از اهل آنجا نيستند .
ديگر بوشهر در خليج فارس که تجديد و تعمير آن به عصر نادري است
و محلّ اقامت و تجارت چند سالهٴٴ اخوال باب اعظم بود و ايشان خود در سنين جواني چندي درآنجا زيستند و حجرۀ تجارتگاه و محلّ عبادتگاهشان
معين است وآنجا دردورۀ مرکزعهد ابهيٰ مجمع بهائي بود و در آثار نام برده گرديد .
ديگر بندر جز و گز نيزکنار درياي خزردر دورۀ مرکز عهد ابهيٰ مجمع معتنابهي درآنجا ازاهل بهاء بود و مکرّراً درآثارمذ کورگرديد ودرالوا ح
ابهيٰ هم ذکري از آن است قوله:
" اين مظلوم از سمت شاهرود به آن شطر توجّه نمود " الخ
ديگر بندرعبّاس کنار خليج فارس نيز در دورۀ مرکز ميثاق مجمعي از
بهائيان در آنجا بود و مذکور در آثار گرديد در سال 1320 معصوم علي فرهد لاري تاجرکه دربمبئي به واسطۀ خالويش حاجي علي اکبر بهائي
شد وارد بندرعبّاس گرديد وحاجي علي اکبر لاري مذکورازبهائيان عصر
ابهيٰ بود ودر شيراز به سال 1312 فوت شد و به تاريخ مذکور 1320 از
بهائيان حاجي محمود عوضي اقامت داشت که در کرمان بهائي شده بود.
ديگرمدحة الوزراة که خود و پدرش ميزا عبدالله خان امين الوزراء درين بندر فوت شدند ديگر آقا سيد حسن نطنزي مقوّم گمرک که بالاخره در اصفهان وفات يافت ديگرميرزا محمدعلي سديد السّلطنه بندري اين حاجي
احمد خان کياني ديگر سلطان محمد خان ابو الوردي معروف به سرهنگ وتوپچي که بعداً به حکومت منصوب شد و بالاخره زنش اورا در بغداد مسموم ساخت .
بَهاء مصدر عربي . در قاموس است :
البهاء الحُسن .
و در مجمع البحرين است بهاء الله عظمتُه و جمع حُسن و اشراق و شکوه ميباشد که مظهرش درعالم شهود آفتاب و درعالم هستي ذات الهي است و دردعاي معروف ليالي شهررمضان از ادعيهٴٴ اثني عشريه مأثور از امام
که فضل و مقامي مخصوص نزد آنان دارد مقدّم بر ديگر اسماء الله ذکر شد و روايت است که اسم اعظم الهي در آن دعا ميباشد و نقطةالبيان
مظاهر مشيت کلّيه خصوصاً موعود محبوب و نفوس بغايت معظم را به آن نام ميخواندند چنانچه ضمن لغات حيات و زين و سفينه شمّه اي از توقيعات و الواح شامل اين خصوص مسطور ميباشد و در ضمن سورة الذّکر ثبت ودرذيل لغت ذکرو لغت زمان ذکر نقطة البيان من يظهره الله
را به عنوان بهاء درج است و سرّي از اهمّيت و اعظميت اين نام همين احتفاء رموز زيبائي و درخشندگي و بزرگي ميباشد که درضمن لغت اسم بيان اسم اعظم گرديد واز نقطة البيان در شرح حديث " لو کان الموت يشتري لاشتراه المؤمن والکافر " است قوله:
" لانّ حروف الوجه هو اربعة عشر و هوالمراد لشموس العظمة و اقمارالقدرة کلّ شيئي هالک الّا وجه ربّک ذوالجلال والاکرام و انّ حيات الوجه هوالهاء في آخره و هو کلمةٌ خلقت اسمها مثل شکلها و هيکلها مثل سرّها و ما کانت عدّتها الّا عدّة احرف آخرالوجه و هوالاسم المکنون و
الرّمزالمصون الّذي به ظهرما ظهر بين الکاف والنّون و لانّه هوالّذي قد
اصطفاء لنفسه و جعله مقام نفسه في قوله نحن لا اله الّا هوالملک القائم القدّوس " الخ
و درشرح سورۀ نور مسطور است قوله:
" و اذا تنظر الي حروف هذه السّورة و ذلک المقام تري الهاء روح السّورة و اصلها و عليها يدور رحي الظّهورات والاسماء والصّفات .... و
لذلک رقم شکل البهاء ... و ان ذلک الشّکل هو حرف من حروف ا سم الاعظم الّذي قال علي في قوله وانّ صورته هي هکذا الخ و رباعي شهير در وصف همين است :
هاء و سه الف کشيده مدّي بر سر ميم کج و کوج و نردباني در بر با چار الف و هاء واو معکوس بي شک که بود اسم خداي اکبر
و رباعي ديگر که به نوعي ديگر گفت:
خمس هاء ات و خط بعد خط و صليب بعده اربع نقط سبع همزات و واو ثمٍّ هاء ثمّ صاد ثمّ ميم في الوسط
ودر ضمن لغت اسم هم اشاره شد و در ضمن لغت نکس نيز شرحي در اين موضوع که کاملاً از معارف رمزي عرفاء اسلام و خصوصاً شيعه ميباشد و مقام نقطة البيان و مقام ابهيٰ طبق مقتضاي عصر استدلال و استنتاج نمودند ثبت ميگردد ودر آثارصادرۀ ابهيٰ درسنين عراق اطلاق بهاء و ابهيٰ به همين منوال بسيار است قوله :
" چنانچه نقطۀ اولي و طلعت ابهيٰ روح من في اعراش الظّهور
فداه" الخ
چنانچه درضمن لغت حيات ثبت ميباشد و به اين طريق کلمهٴ ابهيٰ در آثار اين امربرديگرمظاهر الهيه خصوصاً شخص نقطهٴٴ اولي نيز اطلاق گرديد از آن جمله بياني از مرکز ميثاق در تبيين جُنّة الاسماء ضمن لغت جن مسطوراست وتلقّب مقام ابهيٰ به اين لقب درتاريخ چنين ثبت گرديدکه در واقعات بدشت واقع شدوعمّۀ مشهوره نيز در رسالهٴٴ ردّيه بُغضَيهٴٴ منسوبهٴٴ به او نوشت که در بدشت به واسطۀ قرّة العين اين لقب برمقام ابهيٰ استوار گرديد ولي آثار صادرۀ در بغداد پس از برگشت از کردستان بدين نام صريحاً و يا رمزاً دردست ميباشد و شهرت پيروانشان به نام و عنوان اهل بهاء چنانجه در ضمن بيان نبيل نبذه اي ثبت ميباشد در سنين اواخر ادرنه شد.
در لوحي است قوله :
" جميع عوالم مالا نهايهٴٴ اذکار و الفاظ و بيان از نقطۀ اوّليهٴٴ تفصيل شده و کلّ به آن نقطه راجع و آن نقطه به ارادۀ قدميه ظاهر هر نفسي که اليوم به حبّ اوفائز شدصاحب جميع اسماء حسني وصفات عليا و صاحب علم وبيان بوده وخواهد بودولکن احدي اززلال اين بيان که ازيمين عرش رحمان جاري است نياشامد مگر اهل بهاء اي سائل مشاهدۀ رحمت و فضل الهي نما مع آنکه در سجن جالس و اعداء از کلّ جهات مترصّد معذلک تورا محروم ننموده " الخ
و صدوراين لوح در سجن اعظم بود و اوّل لوحي است که پيروان مؤمنين را به نام اهل بهاء خواندند و نام بياني به بهائي تبديل گرديد .
و در لوحي ديگر صادر درايام سجن اعظم که اسارت اسراي موصل وخروج از ادرنه و مصائب سجن را بيان نمودند قوله:
" يا ايها المذ کور لدي العرش ... قل يا اهل البهاء تالله اليوم يوم الّذي فيه يستقيمن المخلصون "
ودر لوحي ديگر قوله:
" وکلمه اي که اليوم مقدّم است برکلّ کلمۀ مبارکۀ "اللهمّ انّي اسألک
من بهائک بابهيٰ وکلّ بهائک بهي" بوده وهست امروز عالم بيان طائف اين کلمۀ جليل است چه که امروز محک الله اوست و مشرق امتحان الهي اوست در يک مقام اين کلمه فصل الخطاب است و اوست سدّ محکم متين ما بين موحّدين ومشرکين ودرمقامي سيف برنده است که بين حقّ و باطل را فصل نمايد . جاهل ارض ص (شيخ مجتهد نجفي اصفهاني عباد را از تلاوت آن منع نموده اُفّ له خود را وقوم خودرا از نفحات اسم اعظم الهي محروم کرده سوف يري جزاء عمله امراً من لدن آمرعليم "
ودر لوح معروف به شير مرد قوله:
" ستايش پاک يزدان را سزاوار که از روشني آفتاب بخشش جهان را روشن نمود از باء بحراعظم هويدا واز هاء هويت بحته " الخ
ودر کتاب اقدس است قوله :
" والّا ترجع الي اهل البهاء الّذين لا يتکلّمون الّا بعد اذنه ولا يحکمون الّا بما حکم الله في هذا اللوح "
ودر لوحي است قوله:
" طوبي از براي اهل بهاء که اگر نقطۀ اولي را در امرش متوقّف ببينند در ما ظهر من عنده توقّف ننمايند اين است مقام استقامت کبري قد
ذکرت کلّ ما ينبغي لامري " الخ
ودر لوحي است قوله:
" ولکن عجب است از اهل بيان که به اين حرفهاي مزخرف گوش داده وميدهند اُفّ لهم و لحيائهم و لوفائهم شعورشان به مقامي رسيده که تازه در اين ايام يک خبيث مثل خودي را به اين اسم اعظم ناميده اند و
بعد نوشته اند که اگر آيات منزلهٴٴ دربيان مخصوص اين اسم باشد فلان هم به اين اسم ناميده شده " وشمّه اي دراين خصوص ذيل حرف (ط) وامرو اورشليم ثبت است.
وامضاء الواح دراوايل اظهارامرشان "من الباء والهاء " ويا 152 رمز ازبهاء بود و علي اي حال به يکي از خاتمهاي بديعه مختوم ميفرمودند .
و جملهٴٴ الله ابهيٰ به معني اسم تفضيلي مانندۀ الله اکبر تحيت ونيز ذکر
مفروض بهائي ميباشد .
ودر کتاب اقدس است قوله:
" قد کتب الله لمن دان بالله الدّيان ان يغسل في کلّ يوم يديه ثمّ وجهه و يقعد مقبلاً الي الله و يذکر خمساً و تسعين مرّة الله ابهيٰ "
ونيز درامربيان نام ماه اوّل از شهور سنه و روز اوّل از هر ماه که روز
اوّل سال يعني نوروز نيز ميباشد قرار گرفت و به مظهر امر اعظم مشيت کلّيه اختصاص يافت .
ودر کتاب اقدس است قوله :
" طوبي لمن فاز باليو م الاوّل من شهر البهاء الّذي جعله الله لهذا الاسم العظيم "
ونيز ايام الهاء که مراد ايام البهاء است و نام ايام زائده بر شهورسنه با آداب و مراسم مخصوصه گرديد که در کتاب اقدس است :
" واجعلوا الايام الزّائدة من الشّهور قبل شهر الصّيام انّا جعلناها مظهر الهاء بين الليالي والايام لذا ما تحدّدت بحدودالسّنة والشّهور "
و تفصيل اين امور در کتاب امر و خلق مسطور شد .
و لوح البهاء نام لوحي است که در سنين ادرنه خطاب به خاتون جان قزوينيه بنت حاجي اسد الله فرهادي صدور يافت. تا آنکه از آداب بهائيان شد که عقب ذکر يا کَتب اسماء نيکان بر جاي رحمة الله عليه يا غفرالله له يا رضي الله عنه ومانند آنها که فيمابين مسلمانان متداول بود عليه يا عليها يا عليهم يا عليهنّ بهاء الله الابهيٰ ميگفتند و مينوشتند و بسا در مکاتيب محض پاس حکمت و ملاحظۀ از تعرّض مردم به نوع رمز مثلاً عليه
"669" بجاي "عليه بهاء الله" ميگذاشتند ودر نامه ها علامت بهائي بودن عدد 9 که عدد ابجدي حروف بهاء است مينهادند و اين اصطلاحات از مقام ابهيٰ ودر زمان ايشان متداول گرديد .
در کتاب اقدس است قوله:
" عليه بهاء الله و بهاء من في ملکوت الامر في کلّ حين"
ودرالواح عقب خطاب به اشحاص و يا ذکراسماء عليک بهائي و رحمتي
و يا عليه بهائي و عنايتي و امثالها بسيار است تا آنکه غصن اعظم براي اعلان و اعلاء مقام عبوديت خود نسبت به آستان مقام ابهيٰ نام عبد البهاء را اختيار فرمودند و سلطان خانم ورقۀ عليا به نام بهيه و بهائيه امضاء نمودند.
ودر خطاب شهيرعبدالبهاء به عمّه است :
" و اشوقي يا الهي الي باهي جمالک " الخ
و اشتقاقات بهي و باهي و مبهّي و مباهي ومتباهي و ابهيٰ وغيرها
معروف است و ربّ اعلي اشتقاقات بسيار ديگري نيز آوردند و الله ابهيٰ را به نوع فعل ماضي ابهاء نيزتوان خواند.
بَهجَة عربي رونق و زيبائي و سرور و شادماني .
و بهجت تخلّص شعري شاعري بابي ساکن قزوين که با قرّة العين مکاتبهٴٴ شعري داشت.
و قصر بًهجَة و بَهجي واقع در بهجه به نيم ساعتي خارج عکا در دو کيلومتري شمالي عمارت مسکونۀ ابهيٰ درسنين اخيره بود که صعودشان به عالم غيب در آنجا واقع شد و در تاريخ تفصيل و شرح بيان گردي و
در صورت خطابي به مجمع جمعي ازبهائيان چنين بيان است :
" صاحب قديم بهجة جرجس جمال پروتستاني متعصّب با عقل
صافي قلبي بود ازاو زمين جاي صنوبرها را خواستم بخرم نداد وده هزار ليره قيمت گفت و آنجا را او به دست خود مرتّب کرده بود و به برادرش وصيت کرد ه بود که ذرع و وجبي از آنجا را به کسي نفروشد و ميگفت چون بهاء الله زيرآن صنوبرها مشي ميکردند بعداً اهميت پيدا خواهد کرد
و او با من معاشرت ميکرد و مردم بر او انتقاد گرفتند و جواب گفت که بزودي مرا تعميد خواهند داد و چون برايم حکايت کردند گفتم من او را به همين نزديکي به ختنه ميرسانم و همينطور شد که بيما گرديد و جرّاح حکم به ختنه داد و او هرچه التماس کرد نپذيرفتند و ختنه کردند و مدّت دو ماه بستري شد و همينکه بيرون آمد از من خجالت ميکشيد ولي من با او ملاطفت کردم واو ازملامت و شماتت مردم ميترسيد يکبار ديدم کتابي ميخواند پرسيدم گفت معراج نبي است گفتم براي توچه نتيجه دارد به نوع استهزاء گفت ميخواهم بدانم چطوربه آسمان رفت گفتم آن مطلب ساده است احتياج به مطالعۀ کتب ندارد چه به همان نردبان که مسيح به آسمان رفت او هم رفت واين در ميان 15 نفر از رفقا و معاريف بود و از شدّت غيظ نزديک بودکه يقه اش را پاره کند و چون مرد حسب وصيتش همانجا مدفون گشت ولکن برادرش آنجا را فروخت بدين شرط که جسدش را در آورده در ناصريه دفن کردند بَهرام ملّا بهرام پارسي اخترخاوري ازبهائيان مشهوربه کثرت
در آثار ذکر است . در لوحي است:
" ذکر بهرام عليه بهائي را نموده اي مکرّر اسمش از قلم اعلي نازل
.... يا بهرام از حضرت زردشت سؤال نمودي او من عند الله بوده وبه هدايت خلق مأمورنارمحبّت برافروختۀ يد اوست ....يا بهرام به يقين مبين بدان اوّل بار نار از نزد يار آمد." الخ
بهمن ميرزا بن عبّاس بن فتحعلي شاه پس از فوت برادرش قهرمان ميرزا که والي آذربايجان بود از جانب برادرش محمد شاه به سال 1257 والي آن ايالت شد و تا سال 1263 بر قرار بود و همينکه حاجي ميرزا آقاسي صدر دولت بدانست که با اللهيا ر خان آصف الدّوله و پسروي محمد حسنخان سالارفرمانروايان خراسان بر ضدّش محرمانه اتّفاق کردند سرداري را به دستگيري وي مأمور آآذر--- بايجان کرد واونهاني خود را به طهران رساند و از محمد شاه امان گرفت
ولي از حاجي اطمينان نداشت و ناچار به سفارت روس پناهنده شد واو را به قفقازبردندودرآنجا به سال 1300 در گذشت و رفتار او با شخص نقطۀ اولي به تفصيل در تاريخ ذکر شده .
بَهنَمِير قريهٴٴ شهيرۀ مازندران درقرب بابل که درتاريخ اين امر
مشروح ومفصّل است. شهداء و بقية السّيف قلعۀ
طبرسي از اهل آنجا :
( يکم)آقارسول که سرش به آمل فرستاده شدوگفتند بعداً به طهران بردند ودخترانش طاوس که عنون خطابش در لوح " بارفروش امة الله طاوس الاحدية مذکور است. ديگر بي بي هردو قوي الايمان وحافظ باز ماندگان ومؤمنان , و پسرانش يکي حبيب الله که مؤمن بود وديگر ولي الله وفتح الله که بابي نشدند واز حبيب الله مذکور آقا رسول ممتازيان باقي ماند وخاندان هردوبرادرهمه بهائي هستند وبرادران آقارسول (يکي- دوم-) آقا محمّد حسين که نيز در قلعه کشته شد وزنش گلدوستي نام مؤمنۀ قوية الايمان که اعداء نخست همۀ اشياء مؤمنين را تحويلش دادند وقفل زدند و بالاخره ازاو بازخواست کرده به عنوان يافتن اشياء مواضع را کاويدند واورا به جنگل بردند و خوراک جانور شده به هلاکت رسيد و دخترش خواهر باجي و پسرانش يکي کربلائي سيف الله که ايمان نياورد و ديگر مشهدي يدالله که ايمان داشت وازنسل ونتيجه شان ايمان آوردندو برادر ديگر ( سوّم) آقا طاهرکه نيز در قلعه شهيد شد وداراي يک پسر طيب نام ويک دختر که نسل ونتيجه شان هم مؤمن شدند .
ديگر از شهداء ( چهارم) آقا نظام که درقلعه کشته شد ودخترانش با نسل ونتيجه شان ايمان آوردند ولي پسرش آقا لُر يا دائي لُر که به هر دو نام خوانده شد ايمان نداشت .
ديگر (پنجم) آقا عظيم که درپنجشنبه بازاربارفروش قطعه قطعه گرديد و پسرش مشهدي آقا جان ايمانکي داشت وپسر ديگرش کربلائي محمّد علي ايمان نداشت ونسل ونتيجه شان در ايمان نيستند .
ديگر (ششم) آقا غلامرضا که نيزدر قلعه کشته شد و خواهرش جاني خانم قوي الايمان بود و اعداء بليهٴٴ شديد وارد آوردند و شايد واقعۀ مذکورۀ گلدوستي مرتبط به او يا هردو باشد واز او نسلي نيست و از جاني زوجۀ آقا محمد جان نسل ونتيجۀ ايماني باقيست .
و (هفتم) آقا محمد جان که نيز در قلعه کشته شد پسرش حاجي معصوم از مهمّين مؤمنين گرديد و يک دخترش زليخا شوهرش آقا محد کلاهدوز بارفروشي بودوازايشان نسل ونتيجه دراين امرباقي هستند و پسر ديگرش آقاجان نيز مانند برادر خود حاجي معصوم زندگاني کرد .
د يگر (هشتم) آقا قاسم سلماني که در قلعه شهيد شد جوان ي بي نسل و نتيجه بود . ديگر از مؤمنات همرهان دختران آقا رسول و جاني سوگلل و
ديگر از اصحاب باقيمانده از قلعه (نهم) آقا عبّاس که از قلعه آوردند و خريداري و خلاص شد ولي درحال وقوف باقي ماند .
ديگر (دهم) آقا زمان به همين منوال .
ديگر (يازدهم) مشهدي احمد علي به همين منوال و تا آخر العمر بر حال ايمان باقي ماند. ديگر (دوازدهم) آقا لُر پسرآقا نظام شهيد مذکور به همين منوال وخوب بود .
ديگر (سيزدهم) آقا مرتضي برادر آقا عبّاس ونيز (چهاردهم) آقا حميد خريداري شدند ولي خوب نبودند.
ودر دورۀ ابهيٰ در آن قريه بعلاوۀ نسل و نتيجۀ مذکورۀ مؤمنين اوّل پنج برادر به نام عليجان – محمد خان – حسن جان – روح الله – محمود و تقريباً همۀ خاندانشان ديگر حسين شيخ با نسل و نتيجه اش ديگر کربلائي حاجي جان ديگر آقا عليجان ارباب دديگر ملّا آقا محمّد و محمد صادقخان ديگر کربلائي کرام با خانواده اش .
واين قريه با آنکه جمعيت مؤمنين اين امر اميشه بمراتب کمتر از ديگران بود پيوسته به نام قريل بابي شهرت داشت و در آثار مذکور شد .
ويکي از الواح به اهل بهنمير است قوله:
" هوالله هوالمبين العليم سبحان الّذي ظهر بالحقّ و اظهر ما اراد بامره کن فيکون انّه لهو الّذي به ظهر الميزان و نطق اللسان انّه لا اله الّا هوالمهيمن القيوم قد قام باسمه القيوم بين العباد ونطق بما اخذ الاضطراب
سکّان مدائن الاسماء الّا من شاء الله مالک الوجود يا اهل بهنمير " الخ
بُوم عربي جغد .
در کتاب اقدس خطاب به مرکزحکومت عثمانيه است قوله:
" نسمع فيک صوت البوم "
ودر لوح به ناصرالدّين شاه است :
" لا يسمع من ارجائها الّا صوت الصّدي "
صدي نيز جغد است . ودر ضمن شرح همزه و الف تفصيلي است.
بَيان عربي به معني مصدري به معني ظهورو وضوح و نيز ايضاح و تصريح و بر منطق فصيح دال تام مظهر ما في الضّمير اطلاق ميگردد .
در لوحي است:
" انّ البيان جوهر يطلب النّفوذ والاعتدال امّا النّفوذ معلّقة باللطافة واللطافة منوطٌ بالقلوب الفارغة الصّافيه و امّا الاعتدال امتزاجه بالحکمة
الّتي نزّلناها في الزّبروالالواح "
ودراصطلاح آثارنقطه اوّلاً نام آئين جديد و تمامت آثار صادره است.
ثانياً نام دوکتاب معروف عربي و فارسي صادر در ايام سجن ماکو گرديد
تلويح به آيهٴٴ قرآن "الرّحمن علّم القرآن خلق الانسان علّمه البيان"
و در مجمع البحرين است :
" في الحديث انّ الله نصرالمؤمنين بالبيان اي بالمعجزة و بانّ اَلهَمَهم
و اوحي اليهم بمقدّمات واضحة الدّلائل علي المدّعي عند الخصم مؤثّرة في قلبه و فيه انزل الله في القرآن تبيان کلّشيئي اي کشفه و ايضاحه والبيان والسّلطان والبرهان والفرقان نظائر و حدودها مختلفة . فالبيان اظهرتميز المعني للنّفس کاظهار نقيضه والبرهان اظهار صحّة المعني و افساد نقيضه والفرقان اظهار تميزالمعني ممّا التبس والسّلطان اظهار ما يتسلّط به علي نقض المعني بالابطال "
ونقطة البيان کتاب بيان فارسي را پس ازاصداربيان عربي که به نام کتاب الجزاء نام برده شد در تفسير وشرح آن صادر فرمودند و کتاب بيان ناتمام است وعربي يازده واحد صدور يافت و يک واحد ديگر هم وعده فرمودند و ازبيان فارسي نسخ موجوده غالباً تا باب عاشرازواحد تاسع " في طهارة ارض النّفوس " است و بابهائي ميرزا يحيي بر آن اضافه نمود که نسخش نزد ازليان متداول ميباشد وعربي تا باب تاسع والعشر من الواحد الحادي والعشر"في انّ من يکتب حرفاً علي من يظهره الله اوبغير ما نزّل في البيان قبل ظهوره فليلز منه من کتاب الله تسعة عشر مثقالاً من الذّهب" منتهي ميگردد .
و کلام خود نقطه در بيان فارسي دروصف صدوربيان چنين است قوله:
" وبعين يقين نظر کن که ابواب اين بيان مرتّب گشته به عدد کلشيئي
(361 ) .... واوّل خلق کلّشيئي در اين آنکه آن يوم جمعه است بما يذکره الله شده ...و در حيني که خداوند عود خلق قرآن فرمود نبود نزداو الّا يک نفس واحدة ( آقا سيدحسين يزدي عزيز کاتب ) که يک باب ازابواب حکم ذکرميشود نزداو کذلک يفعل الله ما يشاء ويحکم ما يريد لا يسئل عمّا يفعل
وکلّ عن کلّشيئي يسئلون ودرآن وقت که عود کلّ خلق قرآن شد وبدء خلق
کلشيئي دربيان شد مقرّنقطه که که مظهرربوبيت است بر ارض اسم باسط بود (ماه کو) که سمواتي که در قرآن مرتفع شده بود کلّ مطوي شد ... و
حال که هزارودويست و هفتاد سال گذشت ( از بعثت محمدي ) اين شجره
به مقام ثمررسيده ... وحال آنکه شجرۀ حقيقت که منزل قرآن بوده درين جبل ساکن است بسا يک نفس وحده ... و از حين ظهور شجرۀ بيان الي ما يغرب قيامت رسول الله است که در قرآن خداوند وعده فرموده که اوّل آن بعد ازدو ساعت و يازده دقيقه از شب پنجم جمادي الاوّل سنۀ (1260)
که سنۀ ( 1270) بعثت ميشود اوّل يوم قيامت قرآن بوده " الخ
و بيان عربي که بيان فارسي مفصّلتر و شرح و تبيين آن است در آثار و توقيعات به نام کتاب الجزاء نام برده گرديده چنانچه در لوحي ضمن نام جمال ذکر ميباشد. والواح صادرقبل ازعکّا همه تشويق به بيان ميباشد .
در لوحي از ادرنه به نصير است قوله :
" و عليلان صحراي جهل و ناداني را اقرب من لمح البصر به منظر اکبر که مقام عرفان منزل بيان است رساند "
ودر لوحي ديگر قوله :
"و همچنين نقطۀ اولي جلّت کبريائه در بيان فارسي مفصّل مرقوم داشته اند رجوع به آن نمائيد که حرفي از آن کفايت ميگند همۀ اهل ارض را و کان الله ذاکر کلّشيئي في کتاب مبين "
و در سورةالقصص است قوله:
" فابتغوا امرالله و سننه بما نزّل في البيان "
و قوله :
" قل انّ المشرکين ظنّوا بانّا اردنا ان ننسخ ما نزّل علي نقطة قل فوربّي الرّحمن لو نريد کما ظنّوا ليس لاحدٍ ان يعترض علي الّذي خلق کلّشيئي بامره آنچه دراين ظهور نازل بعينه همان کلمات نقطۀ اوّليه بوده
و خواهد بود و اين غلام لازال جز عبوديت صرفه دوست نداشت فوالّذي نفسي بيده عبوديت محبوب جانم بوده بشأني که کلّما اشاهد موقفاً من مواقف الارض احبّ ان اَخُرّ علي سُجَداَ لله محبوبي و محبوب العارفين و اينکه در الواح ذکر مقامات عاليه شده ناظراً الي امرالله و شأنه و عزّه و اجلاله بوده چنانکه نقطۀ بيان فرموده اند انّه ينطق في کلّشيئي بانّي انا لله
لا اله الّا انا ان يا خلقي اياي فاعبدون و اگر نظر به اين مقام نبود فونفسه المحبوب ما ذکرتُ الّا عبودية الصّرفه لله الحق کذالک کان الامر ولکنّ هم لايشعرون "
ودردعاء يدعوه محيي الانام في الاّيام است قوله :
" بعد الّذي يا الهي ما اظهرت لهم الّا ما اتي به علي من قبل و ما بينت لهم الّا ما نزّل في البيان .... و دعوتهم الي ذکر نفسک العلِي الاعلي
من هذا الافق الابهيٰ " الخ
بدينگونه اندک اندک در سنين ادرنه لحن کلام نسبت به بيان تغيير نمود
قوله:
" طوبي از براي اهل بهاء که اگر نقطۀ اولي را در امرش متوقّف ببينند در ما ظهر من عنده توقّف ننمايند " الخ
که با بعضي الواح ديگر ذيل بهاء درج است.
و قوله :
" هوالعزيز شهدالله انّه لا اله الّا هوالعزيزالجميل وانّ نقطة البيان لعبده و بها ؤه لمن في السّموات وارضين "
و قوله :
" با اينکه کلّ ميدانند که به اين ظهور اعظم " با اينکه کلّ ميدانند که به اين ظهور اعظم ما نزّل في البيان ثابت و ظاهر و محقّق شده و اسم الله مرتفع گشته وآثار الله در شرق و غرب انتشار يافته و بيان فارسي مخصوص در اين ظهور امضاء شده معذلک متّصلاً نوشته و مينويسند که بيان را نسخ نموده اند که شايد شبهه در قلوب القاء شود و معبوديت عِجل ( ميرزا يحيي ازل ) محقّق گردد ."
وقوله :
" هوالبهي الباهي الابهيٰ حمد مقدّس از عرفان ممکنات و منزّه از ادراک مدرکات مليک عزّ بهائي را سزاوار است .... فلتراقبنّ يا ملأ البيان لتعرفو ا الظّهور بنفسه و بما يظهر من عنده لا بما دونه "
ودر کتاب اقدس است :
"اياکم ان يمنعکم ما في البيان عن ربّکم الرّحمن تالله قد نزّل لذکري لو انتم تعرفون "
و قوله :
" کذلک تغرّدت الورقاء علي الافنان قي ذکر ربّها الرّحمن ...... قد صرح نقطة البيان في هذه الآية بارتفاع امري ... قل تالله انّي لمحبوبه "
و قوله :
" انّا اخبرنا الکلّ بان لا يعادل بکلمةٍ منک ما نزّل في البيان "
ودر لوحي است :
" قد نزّلنا البيان و جعلناه بشارة للنّاس لئلّا يضلّوا السّبيل فلمّا اتي الوعد وظهر الموعود اعرضوا الّا الّذين تري في وجوههم نضرة النّعيم "
و قوله :
" هوالصّامت النّاطق انّ البيان ينادي بهذا الاسم و يطوف حول ارادة ربّه ولکنّ القوم في وهم مبين انّا انزلناه لذکري ليثبت به امري بين عبادي و يظهر سلطاني بين خلقي ولکنّ المشرکين به اعرضوا عن الله ربّ العالمين "
ودر لوح به شيخ نجفي اصفهاني است قوله:
" حق شاهد و گواه است که اين مظلوم بيان را تلاوت ننموده
و مطالبش رانديده اين قدرمعلوم و واضح و مبرهن است که کتاب بيان را اسّ کتب خود قرار فرموده " الخ
و در خطابي است قوله:
" در خصوص بيان مرقوم موده بوديد که ترجمه شده است کتاب بيان به کتاب اقدس جميع احکامش منسوخ است مگر احکامي که در کتاب اقدس مذکور و تأکيد شده است مرجع کلّ کتاب اقدس است نه بيان احکام بيان منسوخ است لهذا ترجۀ آن چه ثمري براي ايشان " الخ
ودر ذيل نامهاي قدس و همج نيز شمّه اي راجع به اين امور ثبت است .
و سورة البيان از الواح صادره در سنين ادرنه است .
قوله:
" هذه سورة البيان قد نزّلت من جبروت الرّحمن للذي آمن بالله و
کان من المهتدين في الالواح مکتوباً "
ب ي ت در لوح رئيس است :
" و بات فيه في العشي " درآنجا شام ر ابه سر برد .
بيت اطاق و خانه و مسکن . بيوت جمع
نيز در لوح رئيس است قوله :
" اَ سَس ارکان البيت من زبرالبيان .... و اخرجوهم من البيوت بظلم مبين "
ودر قرآن قوله :
" و في بيوت اذن الله ان ترفع و يذکر فيها اسمه " خانه هائي که خدا اذن داد بر افراخته شود و نامش در آنها ذکر شود . و به همين اعتبار تشريفي مسجد را خانۀ خدا گفتند وبعضي ازمفسّرين تأويلي به معني بيوت انبياء تأويل کردند چنانچه در مجمع البحرين است و از طريق شيعه نيز روايت کردند که خانۀ علي اميرالمؤمنين هم جزو آن ميباشد و نقطة البيان را نيز شرح و تأويلي برآن است قوله:
" بسم الله البديع الّذي لا اله الّا هو افتتح بصر البيان لاظهار ما جعله الله في الکيان ....واعلم انّ الله سبحانه قد جعل اعظم عطياته لاهل الامکان
مشعر الفؤاد ....انّ الفؤاد هي اعلي مشاعر الانسان .... و قد جعل الله تلک
المشعر محلّ اسم الرّفيع و مکمن غيبه المنيع " الخ
و متبادر و شايع نام بيت الله در اسلام خانۀ کعبه ميباشد :
و در مقالهٴٴ سياح راجع به باب اعظم است قوله:
" و خود باب عزم طواف بيت الله نمود "
واز حضرت بهاء الله در لوحي است :
" يا حاجي دربيت الهي که اليوم مطاف عالم است تفکّرنما دراوّل
ايام که احکام مقصودعالميان درفرقان نازل مشرکين به کمال جدّ درمنع
آن واطفاء نورجهد فوق العاده نمودند وچون ضعف به اقتدار تبديل شد و عجز به قوّت بر بام کعبه حسب الامر مطلع اوامر و مشرق احکام الهي اذان گفته شد بعضي از مشرکين گفتند خوشا به حال پدران ما که مردند و اين صوت منکررا نشنيدند و بعضي مذکورداشتند اي کاش ازسمع محروم ميشديم واين آوازرا نميشنيديم وبعضي هم به اصابع جهل و وضلالت باب اصغاء رامسدود نمودند ودراوّل امرامثال اين امورظاهروحال ازهرجهتي ازجهات وازهرشطري از اشطار ميشتابند و طواف مينمايند وحال درامور قبل و اين امراعظم و نبأ عظيم تفکّرنما لتعرف وتکون من العارفين" الخ
ودر توقيع خطاب به محمد شاه چنين فرمودند قوله:
" قسم به حق که امروز منم بيت الله واقعي "
ودر لوحي است قوله :
" انّ السّجن بيتي و هو ابهيٰ من کلّ البيوت ان انتم من العارفين "
ولي در کتاب اقدس و دراصطلاح اهل بهاء لفظ بيت متداول و متبادر در بيت باب اعظم در شيراز و بيت ابهيٰ دربغداد است و بيت بغداد بيت اعظم ميباشد.
و قوله :
" وارفعن البيتين في المقامين "
ودر لوح حج به به ملّا محمد نبيل زرندي است قوله :
" اي ربّ هذه بيتک الّتي عرّوها بعدک عبادک وغاروا ما فيها و نهبوا ما عليها " الخ
ودر شأن آن بيت قوله :
"هذا مقام الّذي رفعت فيه صوتک و ظهر برهانک و طلعت آثارک و اشرقت جمالک و نزلت آياتک ولاح امرک و رفع اسمک و شاع ذکرک و کملت قدرتک و ؟ سلطنتک علي من في السّموات والارضين ثمّ يخاطب البيت و ارضها و جدارها و کلّ ما فيها و يقول فطوبي لک يا بيت بما جعلک الله موطأ قدميه فطوبي لک يا بيت بما اختارک الله و جعلک محلّاً لنفسه و مقرّا لسلطنتهً و ما سبقک ارضٌ الّا ارض الّتي اصطفاها الله علي کلّ بقاع الارض بما رقم من قلمه الحفيظ فطوبي لک يا بيت بما جعلک الله ميزان الموحّدين ومنتهي وطن العارفين و جعلک الله مقدّساً عن عرفان المبغضين والمشرکين بحيث لا يدخل فيک الّا کلّ مؤمن امتحن الله قلبه للايمان و لن يقدر ان يتقرّب اليک الّا من يهبّ منه روائح السّبحان فطوبي لک بما جعلک الله مخصوصاً للمقرّبين من عباده و المخلصين من بريته و لن يمسّک الّا الّذينهم انقطعوا بکلّهم عن کلّ من في السّموات والارضين و لم يکن في قلوبهم الّا تجلّي انوار عزّوحدته و في ذواتهم الّا ظهورات تجلّيات قدس صمدانيته وهذا شأن اختصّک الله به و بذلک ينبغي بان تفتخر علي العالمين فطوبي لک و لمن بناک و عمّرک و خدمک و سقي اورادک و لمن دخل فيک و لمن لاحظک و لمن وجد منک رائحة القميص عن يوسف الله العزيز القديرو اشهد بانّ من دخل فيک يدخله الله في حرم القدس في يوم الّذي يستوي فيه جمال الهوية علي عرش عظيم و يغفر کلّ من التجاء بک و دخل في ظلّک و يقضي حوائجه ثمّ يحشره في يوم القيمة بجمال الّذي يستضئي منه اهلها من الاوّلين والآخرين "
وقوله :
" واذا حضرت تلقاء الباب قف و قل يا بيت الاعظم اين جمال القدم الّذي به جعلک الله قبلة الامم ... قد ورد عليک ما ورد علي تابوت الّذي کانت فيه السّکينة طوبي لمن يعرف لحن القول فيما اراد مالک البرية "
وقوله:
" تالله يا علي انّا سمعنا بسمعنا عن خلف الجدار من الّذين هم سکنوا
في البيت واستجاروا مقام الّذي کان له ان يطوف حوله اهل الفردوس ثمّ اهل حجبات القدس ثمّ ملائکة المسبّحين تالله ما لاسمع اُذن احد من الممکنات و مع ذلک سترنا الامر علي شأن الّذي ظنّوا في انفسهم بانّ الله کان غافلاً عنهم قل بئس ما ظننتم انّه يعلم غيب السّموات والارض و انّه بکلّ شيئي عليم و کذلک کنت معذّباً بين هوء لا ء " الخ
شکايت از مدّعيان ايمان مجاورين بيت بغداد ميباشد.
ودر لوحي به سيد مهدي دهجي است که وي را دربيت بغداد براي سر—
پرستي گذاشته هجرت فرمودند قوله :
" انت لا تحزن عن شيئي و عمّا وردعليک بعدي فاصبر و لاتکن من المضطربين کلّما سرقوا منک ما کان الّامن زخارف الملک ... لو انّ ما في بيتي بمنزلة نفسي والّذين هم فعلوا ذلک کانّهم خانوا علي نفسي و کان الله علي ذلک شهيد ولکن انّا عفونا عن الّذين هم فعلوا ذلک ان لم ير- - جوا علي مثل ما فعلوا و يکوننّ من التّائبين ... ولکن في مقام الخلق کن في منتهي الدقّة والفطانة بحيث لن يقدر احد ان يذهب منک شيئاً و لا تفش سرّک علي احد و لا تنشر امرک ........ لئلّا يطّلع علي ما عندک احد من المذنبين ... ثمّ امکر مع کلّ مکّار لئيم کلّ ذلک من سجية المؤمن قد القينا عليک لتکون علي ذ کا وةٍ عظيم ان يا مهدي فاعلم بانّ ما ورد عليک عند ما ورد علي لم يکن مذکوراً"
ودر سورة الله ودر لوحي است قوله:
" ان يا طبيب اسمع حنين البيت ... انّه في تصرّف الّذين کفروا بک و بآياتک الکبري اي ربّ خلّصني من هوء الاء المشرکين الّذين سمعوا ندائک وما اجابوک قد اخذتهم الاوهام علي شأن اعرضوا عنک و اعترضوا عليک بعد الّذي جئتهم من مطلع الفضل بسلطان مبين اگر نفسي درآنجا يافت ميشد که علي العجالة اجاره هم مينمود محبوب بودانّما الامر بيدالله انّه لهو الحاکم علي ما يريد "
ودر لوح حجّ شيراز نيز به ملّا محمّد مذکور است قوله:
" تالله من زار البيت زارالله في سرادق عزّ بقائه و خباء مجد جلاله و کذلک نخبرکم من نبأ الّذي کان عندالعرش عظيم ومن زارالبيت بما علّمناه قد يبعثه الله بعد موته في رضوان العزّة والکبرياء علي جمال يستضئي من انوار وجهه اهل ملاء الاعلي " الخ
ودر لوح نصير است قوله:
" اين است حرم الهي در مابين سماء و اين است بيت رحماني که مابين اهل عالم در هيکل انساني حرکت مينمايد "
وضمن ( ج م ل ) شطري نقل از لوح به سلمان درج است .
ونيز نام بيت العدل بر مجلس مشورت بهائي معهود و معين و مصطلح گرديد .
در کتاب اقدس است قوله:
" قد کتب الله علي کلّ مدينة ان يجعلوا فيها بيت العدل " الخ
ودر خطابي به مجمع جمعي از بهائيان است:
" لمخزن بيت العدل 7 واردات و 7 مصاريف:
1 – واردات الاعشار بالنّسبة الّي مدخل الافراد.
2 – اعشار عن الحيوانات
3 – نصف المعادن
4 – ما يوجد من الاشياء و ليس لها صاحب
5 – اموال المتوفّي الّذي ليس له وارث
6 – الزّکوة
7 – تبرّعات وما بقي في صندوق القرية اوالمدينة بعد المصاريف يرجع الي الصّندوق العمومي ومن الصّندوق العمومي الي کلّ قرية مدخولها اقلِ من مصاريفها "
و نيز در لوحي است قوله:
" بسم الله العلي الابهيٰ آنچه ار معني بيت در آيات الهي نازل ...
اي سائل نظربه شأن عباد نما همين سؤال را درسنين قبل از مشرک بالله نموده" مقصود ازبيت اصطلاح شعرا است که هردو فرد ازشعر را بيت
خوانند چنانکه هر فردي از آن را مصراع گويند و آن دو بيت شعرسعدي بود :
دوست نزديکتر ازمن به من است وين عجبترکه من ازوي دورم
چه کنم با که توان گفت که دوست در کنار من و من مهجورم
که درسنين ادرنه سؤال و جواب شد و مجدّد نيز بيان نمودند و مقصود از مشرک بالله ميرزا يحيي ازل است که در همان سنين ادرنه از معني شعر مذکور از او سؤال شد و توضيح مراد شاعر نکرده بلکه بر او اعتراض نمود.
و نيز در آثار نقطة البيان است قوله:
" اکتب في ستّة ساعات الف بيت من المناجات "
و مراد ازبيت به اصطلاح کاتبين است که مقداري ازکلمات تقريباً به قدر
سطري را بيت نامند .
بِيرجَند بلدۀ معروف درخراسان در سنين دورۀ ابهيٰ جمعي از
بهائيان قراء ونواحي يعني ازسرچاه ودرخش ونوفرست
قائين وغيرها درآنجا که مرکز حکومت آن قسمت بود قرار گفتند و برخي
در همانجا ايمان آوردند ويا از محلّهاي ديگر آمدند و جمعي و مرکزي شد واميرعلم خان که اباً عن جدٍّ ازاخلاف اعراب ومقتدردرآن حدود و معاون حکومت بوداخيراً حکمران شده قبض و بسط امور بدست گرفت وبالجمله
نام بيرجند در آثار و افواه تکرار يافت قوله:
" يا قلمي الاعلي اهل بيرجند را ذکر نما تا نفحات ذکر ايشان را به افق اعلي هدايت نمايد ... اين مظلوم در ارض طاء با اخوي امير آن بلاد محبّت داشته از حقتعالي شأنه مسدلت نمائيد سرکار امير را تأئيد فرمايد و
علي ما يحبّ و يرضي موفّق دارد ."
و قوله:
" ب ي و جناب ميرزا آقاجان الاقدس الابهيٰ تلک آيات الکتاب
نزّل من سماء مشية الله و زين ديباچه "
و قوله:
" ب ي ر جناب عبد الرّحيم الاعظم الابهيٰ انّا في السّجن نذکر احبّاء الله " الخ
بيرماني کشور معروف واقع فيمابين سيام و خليج بنگال.
پايتختش مندالي.کيفيت نشر اين امردرآنجا ومشاهير مؤمنين در رنگون و مندالي و کنجانگون و غيره در تاريخ مفصّل ثبت گرديد .
بيروت شهر و بندر معظم سوريه به ساحل درياي مديترانه.
شرح اوضاع و احوال آنجا درايام ابهيٰ و مخصوصاً سفرغصن اعظم به آنجا وغيرها در تاريخ مفصّل وذکري ازآن در ضمن حرف (ب) ميباشد وغصن اعظم ايامي که دربيروت بودند عريضه اي
به حضور ابهيٰ فرستادند که عنوانش اين بود : " فديت بروحي ارضاّ وطئتها اقدام احبّائک " و مقام ابهيٰ به ميرزا آقاجان فرمودند مثل آقا بنويس و جواب صادر شد : " حمداً لمن تشرّف ارض الباء " الخ
============
بَيضاء ابيض به معني سفيد ودرخشان ونمايان و با اعمال و
آثار تابان .
ودر قرآن موسي را با يدبيضاء وصف نمود .
ودر لوح به نصير است :
" ومن غير اشاره از کف بيضايش اخذ نموده بياشامد ."
ودر کتاب وصاياي عهد است :
" و في محجّته البيضاء " الخ يعني شاهراه روشن و هويداي خودرا از هجوم گروه ناقضين محفوظ و بي زيان ساخت .
ودر لوح به ناصرالدّين شاه است قوله:
" سوف تشقّ اليدالبيضاء جيباً لهذه الليلة الدّلماء "
ودر اصطلاح شيخ احسائي بياض لون عالم مشيت ميباشد ودر آثار نقطة البيان مانند نهج بيضاء و غيرها مکرّراً در اين معني استعمال شد.
و بيضاء شهري است در ايالت فارس که قاضي بيضاوي مفسّر شهير قرآن اهل آنجا است ودر لوحي چنين مسطور است :
" انظر فيما انزله الوهّاب في الکتاب قوله تعالي "لا الشّمس ينبغي لها ان تدرک القمر ولا الليل سابق النّهار" اين آيهٴٴ مبارکه راعلما از قبل و بعد تفسيرو تأويل نمودند وهريک به اعتقاد خود معني آن رايافته اند ولکن اينَ مقام العلم واينَ مراتب الظّنون والاوهام نفسي که اوراسلطان المفسّرين مينامند يعني قاضي بيضاوي گفته اين آيه ردّاً لعبدة الشّمس نازل گشته مشاهده نمائيد چقدر بعيد است از منبع علم مع تبحّره علي زعم النّاس "
بَين الحَرَمَين حرمين شهرت مکّه و مدينه که جنگ و اعمال
ناشايسته در آنها ناروا بود . و بين الحرمين مابين مکّه و مدينه .
و صحيفهٴٴ بين الحرمين ازحضرت نقطه مشروح درظهورالحق آنجاصدور يافت .
بَينَة عربي به معني واضح و آشکار و به معني برهان وشاهد ودليل و حجّت . در لوح رئيس است قوله:
" اذ اتي محمّد بآيات بينات من لدن عزيز عليم "
بَين عربي به حال اضافه به دو شيئي يا بيشتر به معني ميان
آنها .
در لوح به شيخ سلمان است قوله :
" اي سلمان حق به ظاهر بين ناس حکم فرموده و جميع نبيين و مرسلين مأمور بودند که مابين بريه به ظاهر حکم " الخ
ودر لوح رئيس است :
" وارادوا ان يفرّقوا بيننا في شاطي البحر "
بين نيز به معني فرقت و انفصال . در لوح رئيس است :
" ونعبّ غراب البين " و اين مثلي نزد اعراب طبق عقيدۀ قديم است که بوم را مشئوم و آوازش را فال بد ازمرگ و فرقت ميدانستند و
هرگاه که نشاني ها ومقدّمات جدائي آشکار شود گويند نَعَبَ غراب البين .
و کلمۀ مابين در دورۀ دولت عثماني به معني دربار سلطاني مصطلح بود ودر بعضي آثار هم ذکر است .
بيوفايان در ذيل نام اديب نام برده است .
حرف " پ "
" پ "
پاپا همان پاپ جانشين متسلسل عيساي مسيح در رم به اعتقاد
کاتوليک که ضمن (پاپ) مذکور است .
پارسنز ميسيس پارسنز زن جنرالي واز مشاهير اهل بهاء ساکن
واشنگتن آمريکا ومرکز ميثاق در آن شهرودر قريه اش
( ييلاقي مسمّي به نام دوبلين ) مدّتي مهمان شدند ودر بسياري از آثار وي را به خطاب وعنوان " اي دختر من" خطاب فرمودند
وآنجه در اصول اقتصاد خطاب به او نگاشتند و نيز توضيح بسياري از احوالش در بدايع الآثار مسطور است و کميتۀ اتّحاد نژاد بين سفيدان و سياهان در آمريکا حسب دستور به دست وي تأسيس وداير گرديد.
پاريس پايتخت شهير فرانسه .
در سورة الهيکل خطاب به ناپلئون است :
" يا ملک پاريس نبّئي القسّيس " الخ
و نامش در آثار مرکز ميثاق مذکور وخصوصاً واقعات اقامت چند نوبت در ايام مسافرت و خطابه ها و بيانات که فرمودند و فتوگراف که گرفته
شد درسفرنامۀ بدايع الآثار درج است و طلوع پاريس در صحنۀ اين امراز
ايام مسافرت آقا ميرزا ابوافضل گلپايگاني آشکار شد وهميشه عدّۀ قليل از ساکنين و مسافرين در آنجا بودند و مشهور و مهمّ ازآنان مسيو هيپوليت و خامش لورا بارني امريکائيه بودند که با ثروت و عزّت و معلومات خود خدماتي ارجمند دراين امر انجام دادند و دو تأليف مسيو دريفوس به نام بهائيت و آن همه ترجمه هاي الواح که به زبان فرانسه بنمود و به علّت زبان دانيش در فارسي و عربي نيکو از عهده برآمد و تياتر قرّة العين و تنظيم کتاب مفاوضات از يادگارهاي او وخانمش در اين امر ميباشد ودر بدايع الآثار ازمرکزعهد وميثاق خطاب به مسيو دريفوس فرنسه است:
" هوالله اي يار مهربان چند روز به سبب دعوت دو کشيش به فيلادلفيا رفتيم و دو مجلس مفصّل در دو کليسا شد و به قدر عجز خود صحبتي داشتيم لکن تأئيدات ملکوت ابهيٰ احاطه کرد ومثل آفتاب نمايان بودهرچند ضعيفيم ولي اوقوي است هرچناد فقيريم ولي اوغني است باري آيهٴٴ مبارکۀ " و ننصر من قام علي نصرت امري بجنود من الملاء الاعلي و قبيل من الملائکة المقرّبين" واضح و اشکارگرديد اميدوارم تو با امة البهاء ( لوا بارني امريکائيه زوجۀ دريفوس) در اين سفر به خدمتي نمايان موفّق گرديد وسبب اعلاء کلمة الله شويد تحيت محترمانۀ مرا به امة البهاء برسان از حق اورا تأئيد و توفيق طلبم وعليک البهاء الابهيٰ " ع ع
ودر ضمن نام ناپلئون نيز ذکري است .
پاشا در ترکيهٴٴ عثمانيه لقب تجليلي بزرگ مانند نوّاب والا در متعارف فارسي .پاشاوات درجمع
علي پاشا از بهائيان ساکن طهران درآثار مذکور است.
در لوحي است:
" هوالشّاهدالخبير يا علي عليک بهائي وعنايتي آنچه بر تو در فتنۀ
ارض طاء ازاحزان واردشد نزد مظلوم مذکور انّه کان معک يشهد ويري و هوالسّميع البصير " الخ
پالوده فارسي مشتق ازپالودن به معني صاف شدن وصاف کردن
و برآمدن که عربان فالده و فالوذج و فالودق خواندند و نام
حلوا و شيريني خليط از نشاسته است ودراثري به نوع بيان حکايتي ذکر
است.
پِترو سوره اي دارا تقريب صد خانوار سکنه در تقريب هشت فرسنگي شرقي تربت حيدريه درايام ابهيٰ مرکزيت بهائي داشت ودر الواح و آثار نام برده گشت .
پطرس لقب يوناني شمعون اوّل مؤمن و نخستين حوّاري
و رسولان مسيح .
در لوحي است :
" يا ايها المقدّس في بحر العرفان والنّاظر الي شطر ربّک الرّحمن اعلم بانّ الامر عظيم عظيم انظر ثمّ اذکر الّذي سمّي به پطرس في ملکوت الله "
وقوله:
" انّ الامر عظيم عظيم انّ پطرس الحوّاري مع علوّ شأنه و سموّ مقامه امسک اللسان اذ سئل " الخ
پير در اصطلاح عرفا و اصحاب سلوک مرشد و زاهد را پير خوانند که رومي گويد :
پير پير عقل باشد اي پسر ني سفيدي موي اندرريش وسر
و حافظ گويد : گر پير مغان مرشد ما شد چه تفاوت درهيچ سري نيست که سرّي زخدا نيست
ودر مقالهٴٴ سياح درحق حاجي ميرزا آقاسي است قوله: " چه که خود مدّعي پيري ومرشدي بود "
حرف " ت "
تاء شهرتبريز درآثار والواح به عنوان و رمز ارض تاء مذکور
گرديد ودر بخشهاي ظهور الحق به مقدار کافي واقعات اين امرواعداد و اوضاع مؤمنين آنها شرح داده شد واز ديوان اشعارملا جلال
الدّين رومي که به نام شمس تبريزي مشهورومنسوب گرديد ابيات بسياري
درآثار اين امر ضمناً منقول و مذکور آمد .
ودر لوحي است قوله:
" مع آنکه سجن نقطۀ اولي مدّت قليله بوده معذلک نفوسي که با آن حضرت در سجن بودند نظر به حفظ انفس خود اعراض و اعتراض کردند مگر يک نفس که به حبل وفا متمسّک شد منقطعاّ عن العالمين مع محبوب من في السّموات والارض شربت شهادت نوشيد وبه رفيق اعلي فائز شد " الخ
مراد ازيک نفس ميرزا محمدعلي زنوزي انيس است که ضمن (ا ن س)
اشاره شد .
و با آنکه مدّت حبس مشخّص نقطه در ماکو و چهريق نزديک به چهار سال گذشت و اگر ايام توقيف وتحت نظربودنشان در شيراز و هم پنهان
بودنشان دراصفهان وغيرها د نظرگرفته شودتوان گفت درسنين شش سال دعوت غالباً درتحت سلطۀ دولت وقت وعلماء و مجتهدين بودند ولي ايام حبس ابهيٰ ازمازندران وعکا فقط بيش ازدوسال بودامّا بايد در نظر داشت که بعد ازواقعۀ حبسشان دردرطهران سال 1268 هج.ق. تا يوم صعود به افق اعلي دربهجي عکا به سال 1309 که متجاوز از چهل سال گذشت تماماً حبس و توقيف وتحت نظر ومورد هجوم وخطر بودند وعبارت همه درلوح مذکور نفوسي را که با حضرت نقطه در سجن بودند حتّي آقا سيد حسين يزدي عزيز کاتب را نيز شامل است .
ودر لوحي ديگر قوله :
" هوالمقتدرعلي ما يشاء بقوله کن فيکون يا ايهّا المتشبّث بذيل عنايتي
ان استع ندائي من شطر فضلي انّه لا اله الّا انا الآمر العليم قد کنّا معک اذ هاجرت من التّاء مقبلاً الي ارض الخاء انّه لهو السّامع البصير " الخ
مراد از تاء و خاءتبريز و خراسان ميباشد .
ودربسياري ازالواح وآثار واقعات مهمّۀ آنجا را به صراحت ذکرفرمودند.
ودر لوح به ناصرالدّين شاه است قوله :
" چنانچه در تبريز و منصوريهٴٴ مصر بعضي را فروختند " الخ
واقعۀ تبريزاشاره به فتنۀ سيدعَلا وکربلائي مساعدت حاکم وقت و شهادت جمعي از مؤمنين عازم زيارت ادرنه و اخذ حکومت جمعي را و ضرب آنان وقبض اموال بسيار وغيره است و واقعۀ مصراشاره به فتنۀ قنسول
ايران در آنجا ونفي عدّه اي از مصر به خرطوم و حبس آنان است که در تاريخ به تفصيل مسطور گرديد .
ودر خطابي است قوله :
" اخبار تبريز قدري حزن انگيز است زيرا مجتهد بي تميز ميرزا حسن برافروخت و فتوي به قتل بهائيان عزيز داد عطّار بزرگوار را به خنجر آبدار زخم زدند و آن نفس نفيس را شهيد نمودند و به قتل جميع بهائيان فتوي داد ياران گرفتار بودند چاره جز فرار نديدند "
و قوله:
" حال نيز مناجاتي به جهت آقا عليمحمد ورقوم مزگردد ... ربّ ربّ انّ عبد ک محمدعلي کان منجذباَ الي ملکوتک الجلي ...قد اصابه سهم اهل الضّلال ووقع طريحاً قي ميدان القتال " الخ
که در ظهور الحق به تفصيل مسطور ميباشد .
و ( ت ف ) درعدّه اي از الواح چنانچه درذيل نام قفقاز ذکر است رمز از تفليس و ( ت ف ر) رمزاز تفريش وچنانچه درذيل آن نام ذکر است ( تا) نام قريه اي در تفريش ميباشد .
تابوُت در لوح حجّ بغداد خطاب به بيت است قوله:
"قد وردعليک ماورد علي التّابوت الّذي کانت فيه السّکينة " الخ
مراد از تابوت الّذي فيه سکينة تابوت بني اسرائيل است که به نام تابوت العهد خوانده وآن صندوقي مذهّب و مطرّز و مخصوص بود که الواح موسي در آن قرار داشت و پيشايش بني اسرائيل در سفرها ميکشيدند ودر خيمۀ مقدّس مجمع در حضر استقرار ميگرفت .
تاج نام کلاه مذهّب مرصّع سلطنتي بود که شاهان ايران به سرمينهادند ونيز کلاهي مرموزومنقوش ومسطور نشان سلطنت روحاني که اولياء الهي بر سر داشتند که حافظ گفته:
گرچه ما بندگان پادشهيم پادشاهان ملک صبحگهيم
گنج در آستين و کيسه تهي جام گيتي نما و خاک رهيم
و نيز :
درويشم و گدا و برابر نميکنم
پشمين کلاه خويش به صد تاج خسروي
و مقام ابهيٰ برهمين اسلوب تاجي مخصوص بر سر مينهاند که غالباً دست بافت ايران و آجيده کردۀ زيبا بود وبافتۀ سفيد تا کرده اي به دورش مي –
-- بستند و تاج مبارک معروف نزد بهائيان بود .
تاريخ کتب تاريخيه راجع به اين امرازشرقي يا غربي مطبوع
يا غير مطبوع در مقدّمۀ تاريخ ظهور الحق که تاريخ جامع و منتظم وآثارواسناد وخالي ازهراغراق واغماضي است وفقط بخش سوّم محض نمونه به طبع رسيد شرح داده شد.
تازي به فارسي عرب را گويند . و تازيان جمع آن .
در لوح به مانکجي صاحب زردشتي است قوله:
" سپاس داراي جهان را که ديداررا درخاک تازي روزي نمود" الخ
ومراد ازخاک تازي بغداد است که مانکجي درعبورش از هند به ايران به ملاقات آن حضرت فائز شد .
تاشکند مرکزترکستان روس که مرکزي ازمراکزبهائي مرکّب از ايرانيان و بعضي بومي شده بود .وشرح اوضاع و احوال در تاريخ ظهور الحق مسطور است.
تاکُر قريه اي ازنورمازندران موطن اجدادي ابهيٰ که ازمرکز
ميثاق در ذکر مصائب واردۀ از اعداء در آنجاست :
" قريهٴٴ جمال مبارک را در مازندران دوازده هزار سپاه ظلوم هجوم نموده چنان تاراج کردند که اثري از امتعه و اموال حتّي غلّه ازبراي اهل قريه نگذاشتند کاه را نيز آتش زدند و نفت را سوزاندند نفوس بي گناه را شهيد کردند وجميع رعايا را اسير زنجير نمودند وبه طهران آوردند وبه زندان انداختند حضرت روح الارواح ملّا فتّاح راريش با چنه بريدند وبا زنجيربا پاي برهنه تا طهران کشيدند باوجوداينکه پيري ناتوان بود عوانان رحم نکردند ولي آن روح مجرّد در تحت سلاسل واغلال پياده ميرفت وخون از زنخ بريده ميريخت با وجود اين تا نفس اخيرآن امير نصرت شهير مناجات ميکرد....به وصول به طهران جان به جانان داد" انتهي
و قوله:
" تاکر مناجات درذکر حضرت الرّوح التّقي جناب محمد تقي خان الّذي استشهد في سبيل ربّه الجليل الهي الهي انّ عبدک المنيب الحبيب النّجيب النّقي التّقي الرّجال الرّشيد ...لمّا هجم الظّالمون علي القرية .. سرع وآوي الي الطّود الرّفيع ... ولمّا اظلّ من تلک القلّة العليا انّ الاعداء صالوا وهجمواعلي الاحباء واخذوهم اساري تحت السّلاسل والاغلال فقال لصا - -- حبه عبد الوهّاب و خادمه بابا خان واويلا ان هوء لاء النّجباء قد وقعوا تحت مخالب الاشقياء وثقلت عليهم الکبول مقرّبين في الاصفاد و ليس من
الوفاء بل عين الجفاء انّني احفظ نفسي من البلايا سانزل من هذه القلّة العظمي واشترک الاودّاء في المصائب الّذي يتزلزل لها فرائص الاقويا
فقالاً له لماذاالوقوع في هذه النّيران الملتهبة الي کبد الي کبدالسّماء فهوءلاء
املمظلومون لا يکادون ينجوا من هذه البلية الدّهماء و ليس من شأن العقلا ان يلقواانفسهم بايديهم الي التّهلکة الکبري فقال لهم الوفاء الوفاء يا صاحبي هذا يوم الامتحان وصباح الافتتان فاترکوني ان القي بنفسي بين الاعداء فانال الشّهادت الکبري والّا رميت بنفسي من هذا الجبل الرّفيع الي الوادي العميق انتم فاحتفظوا انفسکم في هذا الجبل انمنيع واملاذالرّفيع وانّي وحده ارمي نفسي في هذه البلية العظمي فقالا معاً ذالله ونحن معک و نتمنّي
الشّهادت تلک ولا نفارقک ابدآ فنزلوا من ذلک الجبل الّذي عاصم کلّ خائف مضطرّ حتّي وصلوا الي النّهرمقابلاً للجيوش وقريباً للجنود فنظرت
العصبة الظّالمة اليهم وقالت انّ هذا محمد تقي خان واعوانه الّذين کنّا نتمنّي ان نراهم ونلقي القبض عليهم ايها الجنود عليکم برمي الرّصاص علي اهل الاخلاص فصوّبوا االبنادق والقوا النّار علي ذلک الحبيب الموافق وعبدال- - وهّاب المرافق ولکن الخادم بابا خان القي بنفسه بالنّهر العاتي من المحلّ العالي فاخذته المياه الشّديدة الانحدار الحامل بعيد من تلک الدّيار و خرج صحيحاً سالماً ولکن ذلک الرّجل الرّشيد مع صاحبه المجيد وقعا شهيدين في سبيل الله وهدفاً للرّصاص في محبّة الله واخذوا اهله واولاده اساري الي مرکز السّلطنة الکبري ربّ اعل درجتهما في الفردوس الابهيٰ " الخ
ونيز درحق ملّاعبدالفتّاح است :
" الي ان نهبت امواله و سبلت اشيائه و وقع تحت السّلاسل والاغلال
اسيراً في سبيلک من تلک النّاحية المقدّسة الي طهران حاسرالرّأس حافي الاقدام مريضاً نحيفاً مصحوباً بسلسلة ثقيلة علي الاعناق وقد قطعوا محاسنه وذقنه فسالت الدّماء وهويمشي بکلّ تعب و عنا ء ويسيل الدّم جريح الذّقن قريح الوجه ..... حتّي وصل الارض المقدّسة ودخل السّجن ......و تشرّف بالمثول في ساحة القدس في السّجن المظلم الدّيجور و رجع اليک بنفس راضية ." الخ
ودر حق ملّا زين العابدين :
" تاکر مناجات در ذکر قدوة المخلصين وسراج المحقّقين حضرت ملّا زين العابدين العمّ المحترم لجمال القدم . هوالله الهمّ انّ سيد الموحّدين وسندالمخلصين سمّي سيد السّاجدين زين العابدين ....وابتلي بالعذاب الاليم
حتّي ترک الوطن ...حتّي بلغ بغداد و تشرّف بالمثول في ايام شداد" الخ
ودر حق ملّاعلي باباي صغير است :
" قد اخذه الاعداء تحت السّلاسل والاغلال من تلک القريةالنّوراءالي
البقعة المقدّسة الزّهراء مرکز السّلطنة المدينة الکبري ....حتّي دخل السّجن
وحشرج منه الصّدور وغرغرت منه النّفوس وفازبا للقاء في سجن لبئر الظّلماء وفاز روحه الي الملاء الاعلي "
ودر حق ملّا علي باباي بزرگ نيز مناجات وطلب مغفرت ونيز دو ديگر در حقّ تلّان خانم وميرزا حسن خواهر وبرادر ابهيٰ است وتفصيل واقعۀ مذکورۀ تاکر به سال 1268 درتاريخ ثبت گرديد وذکردوازده هزارسپاه و نفوس بي گناه که دوتن نامبردۀ فوق بودند واسيرکردن جميع رعايا براي نشان دادن کثرت وشدّت است واسراء عدۀ بابي نام ونشان داده از جانب اعداء به دولت که نسبت به سکنۀ قريه نزديک به جميع بودند .
ونيز درخطابي ديگر است قوله:
"طهران تاکر مفتون شعلهٴٴ طور در کشورنور هوالله اي بندۀ
حضرت بهاء الله آن حدود وثغورنور بلد مطمور است لکن عنقريب بيت معمور گردد .... واوّل اقليم جهان شود " الخ
واز بستگان ابهيٰ در آن قريه خاندان برادرمهترشان آقاميرزا حسن يعني ميرزا فضل الله اورنگي نظام الممالک وخانواده اش ونيز ميرزا عزيزالله روشن ازمنتسبين پدرايشان ميزيستند وآنان که بابي بودند دردورۀ مرکز ميثاق بهائي و منجذب شدند وخواهر نظام الممالک مسمّاة شمسيه خانم با خانواده در آمل قرار داشت وتفصيل در ظهورالحق ميباشد .
تئوسوف از مرکز ميثاق درخطابي راجع به تئوسوف است:
" طايفه اي درهندوستان توثيافي هستند که در سنۀ هزاروهشتصد وهفتادو پنج درتبّت محفلي تشکيل نمود ندوخودرا واقف به
علم روح ميدانند ومشربشان وحدة الوجود است با آن طائفه بياميزيد به
نهايت انجذاب بشارت کبري دهيد اين دوطايفه ( برهموساج – تئوسوف)
در هندوستان مستعدّند زود منجذب گردند .
تَأئيد مصدرعربي به معني تقويت است وبه معني کمک وياوري
واثبات کردن استعمال ميشود.
در لوح رئيس است :
"انّ ربّک يؤيدک في کلّ الاحوال ... اشکرالله بما ايدک علي عرفانه"
و تأئيد نام مدرسۀ بهائيان همدان بود .
مؤيد - تقويت شده.
مؤيدالدّوله -- مؤيدالسّلطنه – مؤيدالعلماء و غيرهم به عنوان القاب در ايران بسيار بود .
تَبديل تغيير. در لوح رئيس است :
" فسوف تبدّل ارض السّر ومادونها "
ايضاً :
" و يبدّل الظنّ باليقين "
تَبَلبَل درهم و برهم شد و مضطرب شد .
در لوح ذکر مصيبت سيد الشّهداء است :
" طوبي لارض تبلبل عليها عاشقيک "
ودر لوح معروف "قد احترق المخلصون" است قوله:
" قد تبلبل اجساد الاصفياءعلي ارض البُعد "
تَبليغ درضمن بلوغ ثبت است.
تِبيان عربي به معني اظهار وهويدا کردن . در کتاب اقدس است قوله : " وعندغروب شمس الحقيقة والتّبيان " الخ تَجاوُز مصدر عربي به معني تعدّي و تخطّي . در لوح طبّ است قوله: " و لا تتجاوز الي الادويه " وقوله: " والّذي تجاوز اکله تفاقم سقمه " تَجَرَّعَ تَجَرُّع مصدر عربي جرعه جرعه نوشيدن . در خطابي براي طلب مغفرت براي آقا محمدکريم عطّار است قوله : " تَجَرَّع کأس الحِمام " ودر خطاب وصاياي عهد : " ربّ وفّقني في حبّک علي تجرّع هذه الکأس "
=============
تَجَسُّس مصدر عربي به معني جستجو.
در لوح نصير است :
"جسّسوا في اقطارالسّموات والارض لعلّ تجدون حجّةً اکبرعمّا ظهر"
تَجَلّي مصدرعربي به معني رخ نمودن و نمودار و پيدا شدن
و اصطلاح عرفاني درآشکاري ونموداري خدا است .
از حضرت بهاء الله در لوح خطاب به شيخ سلمان است :
" تجلّي را هم سه قسم نموده اند ذاتي – صفاتي – فعلي "
ودر لوح رئيس است :
" قد تجلّينا عليک مرّةً في جبل التيناء "
ودر جمع تجلّي تجلّيات گفتند .
و تجلّيات شهرت لوحي معروف از حضرت بهاء الله خطاب به علي اکبر است قوله :
" صحيفة الله المهيمن القيوم هوالسّامع من افقه الاعلي شهدالله لا اله الّا هوءالّذي اتي انّ هوالسّرالمکنون ... يا علي قبل اکبر انّا سمعنا ندائک
مرّةً بعد مرّةً ... تجلّي اوّل که از آفتاب حقيقت اشراق نمود " الخ
تَجَنَّب درذيل نام جنب ذکر است.
تَحريف مصدر مزيد به معني منحرف وخارج از طريق
ساختن. انحراف = منحرف شدن و از جاده
به سوئي رفتن . محرَّف = تحريف کرده . منحرف کج افتاده ازوسط و
واستقامت .
در قرآن در شأن اهل کتاب است قوله:
" يحرّفون الکلم من مواضعه "
و در ضمن بيان حال پسران حاج محد کريم خان درذيل ( ک ر م )
شرحي در بيان تحريف قرآن مسطور ميباشد .
ودر کتاب ايقان است قوله:
" مقصود ازتحريف همين است که اليوم جميع علماي فرقان به آن مشغولند و آن تفسير و معني کتاب است بر هوي و ميل خود وچون يهود در زمان آن حضرت آيات تورات را که مدلّ بر ظهورآن حضرت بود به هواي نفس خود تفسير نمودندوبه بيان آن حضرت راضي نشدند لهذا حکم تحريف در باۀ آنها صدوريافت چنانچه اليوم مشهود است که چگونه تحريف نمودند امّت فرقان آيات کتاب را درطلعات ظهور به ميل و هواي خود تفسير مينمايند .
ودر لوحي راجع به ميرزا محمد علي غصن اکبر است قوله :
" اگر آني از ظل امر منحرف شود " الخ
واز مرکز ميثاق در حق او است قوله:
" آيا چه انحرافي اعظم از تحريف کتاب الهي است " الخ
مراد تغييري است که درهنگام طبع کتب و آثار ابهيٰ خصوصاً کتاب مبين دربمبئي به دستياري غصن اکبر واقع شد چه در سورة الهيکل مطبوع در اين کتاب چنين مسطور است :
" و جمالي لم يکن مقصودي في هذه الکلمات الّا تقرّب العباد الي الله العزيز الحميد اياکم ان تفعلوا بي ما فعلتم بمبشّري اذ انزلت عليکم آيات الله من شطر فضلي لا تقولوا انّها ما نزّلت علي الفطرة انّ الفطرة قد خلقت بقولي وتطوف في حولي ان کنتم من الموقنين" وحال آنکه در نسخ خطّي منتشربين خواصّ اهل بهاء مانند زين المقرّبين که طبق صدوراصلي است چنين ميباشد :
" فوجمالي لم يکن مقصودي في تلک الکلمات نفسي بل الّذي يأتي من بعدي وکان الله علي ذلک شهيد وعليم لا تفعلوا به ما فعلتم بنفسي اذا نزلت عليکم آيات الله من شطر فضله لا تقولوا انّها ما نزّلت علي الفطرة تالله انّ الفطرة قد خلقت بقوله ويطوف في حول امره ان انتم من الموقنين "
ودر بياني وخطابي از مرکز ميثاق است :
"ميرزا بديع الله در رساله اش در حق برادرش مرکز نقض ميرزا محمد علي شهادت داد که او اوّلاً آثار مبارکه و بعضي الواح مهمّۀ جما ل مبارک را سرقت نمود ثانياً کلمۀ اخي را تحريف به غصني الاعظم کرد ثالثا تکّه اي ازلوحي را بريده به لوح ديگر چسباند رابعاً ميرزا مجد الدّين را با هدايا ورشوه نزدوالي شام ناظم پاشا واحمدپاشا شمقه فرستاد وموجب قلعه بند و حبس در قلعۀ عکا گرديد و خامساً ساده لوحان را به اظهار مظلوميت بفريفت وبر احبّاء طعن زد و به عبد مرکز ميثاق وهن رساند در ذيل شرح کتاب اقدس نيز ذکري است .
تَحليل چون در اسلام تطليق زوجات ورجوع جائزاست وهمين که درزوجه اي اين عمل طلاق ورجوع دوبار واقع شود بعداز تطليق سوّم آن زن محرم برآن شوهر ميگردد مگر آنکه ازدواج به شوهر ديگر کند وآنگاه از او به تطليق يا موت جدا شود حق پيوستن به شوهراوّل دارد واين عمل راتحليل وشوهردوّم را محلّل مينامند چه موجب حلّيت براي شوهر اوّل ميباشد وحضرت بهاء الله در کتاب بدين بيان نهي از آن عمل فرمودند قوله:
" قد نهاکم الله ممّا عملتم بعد طلقات الثّلاث "
تخديش از حضرت عبد البهاء در وصف شهداء خراسان قوله:
" کا الطّيورالشّکوريجتنبون تخديش الخوافي "
تخضّب مصدر عربي به معني رنگين شدن .
در کلمات مکنونه است :
" وجمالي تخضّب شعرک من دمک لکان اکبرعندي من خلق الکونين وضياء الثّقلين فاجهد فيه يا عبد "
تراب عربي زمين و خاک و نرمۀ زمين و غبار .
در لوح خطاب به سلمان است قوله:
" از سلمان دنيا در مرور است و عنقريب کلّ من علي الارض از آنچه مشاهده مينمائي به تراب راجع خواهند شد"
ودر لوح خطاب به نصير است قوله :
" کلّ من في السّموات والارض اليوم بين يدي ربّ الارباب مثل کف تراب مشهود است " الخ
وکلمۀ تراب عربي وخاک فارسي درادبيات غالباً درموقع افادۀ بي ارزشي اشياء و خضوع افراد آورده ميشود .
در مناجاتي از حضرت عبدالبهاء است قوله:
" امرّغ جبيني بتراب رحبة فردانيتک "
تُربَة خاک و زمين و مقبره .
تربت حيدريه از بلاد خراسان به مناسبت مقام عارف شهير حيدرکه گفتند اصلاً اهل وزادۀ خراسان بود به اين نام معروف گرديد و دردورۀ حضرت بهاء الله محلّ جمعي ازبهائيان ومذکور در تاريخ وآثار شد ودر لوحي است قوله:
" بنام دوست يکتا قلم قدم احبّاي خودرا که در تربت ساکنند ذکر ميفرمايد تا کلّ از ذکرنارالهي مشتعل شده به اوامرش عامل گردند "
تَربية مصدر عربي به معني پرورش دادن وبه خوي نيک
پروراندن .
و تربيت نام مدرسۀ بهائي درطهران مشهور بود که به همّت ميرزا حسن اديب طالقاني ازايادي امردر دورۀ مرکز ميثاق ونيزبه همّت دکتر محمد خان ودکترعطاء الله خان وآصف الحکماء وغيرهم درحدودسال 1317 هج.ق. تأسيس يافت ودر حدود سال 1321 هج.ق. وبيشتر رسميت دولتي حاصل کرد.
تَرَح عربي حزن و همّ .
در لوحي خطاب به طبيب است قوله الاعزّ:
"بحيث بدل مرح الفلواء بترح العرواء "
که در نامهاي عرواء و فلواء ومرح ذکر است .
تُرک نژاد وملّت معروف و به عربي درجمع اَتراک استعمال
کردند .
در توقيعي خطاب به حاجي ميرزا آقاسي است :
" حديث معروف اترکوا التّروک ولو کان ابوک ان احبّوک اکلوک وان ابغضوک قتلوک "
ودر خطابي است قوله:
" اي زائر مشکين نفس حافظ شيرازي در ديوان خويش ميگويد
" ترکان پارسي گو بخشندگان عمرند" آن ترک پارسي گو توئي" الخ
تَرَنَّحَ از مستي کج و خم شد .
از حضرت عبدالبهاء در مناجاتي است قوله :
"و تَجَلَّ عليه بآيات القبول حتّي يترنّح من تلک الصَهباء "
تِرياق تِرياقة عربي ترياک به معني فاد زهر ونيز شراب را گفتند . ودر بيان بر ترياک به معني افيون اطلاق گرديد قوله:
" في حرمة التِرياق " الخ
تَرِيبة عربي استخوان بالا ي سينه . ترائب جمع .
در قرآن است قوله :
" فلينظر الانسان ممّ خُلقَ خُلقَ من ماء دافق يخرج من بين الصّلب والتّرائب "
ودر لوحي خطاب به ملّا محد نبيل زرندي است قوله:
" ترائب الّذين هم قصدوا حرم الله " الخ
ودر سورة القلم است قوله:
" ان يا حورية البهاء .... اياک ان تستري ترائب المقصورعن ملاء
الظّهور"
لا تَزدَرِد فعل نهي از اِزدَرَدَ ازريشۀ زرد .
در لوح طبّ است :
" ولا تَزدَرِد الّا بعدَ اَ يکمُلَ القَضمُ" لقمه را نبلع و فرو نده مگر پس از آنکه عمل جاويدن کامل شود .
============
تَزَعزَعَ در صورت زيارت امام حسين ازحضرت بهاء الله
است :
" فآه آه بحزنک تزعزت ارکان العالم"
براي مصيبتت ارکان جهان هستي به جنبش ولرزه آمد .
تَزکِيه مصدر عربي زکات دادن است وزکوة مقداري معين
از اموالي مبين ميباشد که به حکم شرع بايد اخراج و انفاق گردد.
در کتاب اقدس است :
"قد کتب عليکم تزکية الاقوات ومادونها "
اَقوات جمع قوت به معني خوراک انساني ميباشد .
تِسع تسعة. تسع عشرة . تسعة عشر . عدد نه ونوزده اوّل در دورۀ ابهيٰ دوّم در دورۀ بيان به درجۀ اوّل مهمّ و رمزي
بودند که ضمن لغات اسم ابهيٰ حرف و غيرها مسطور است و در اسرار الآثار عمومي شرحي ميباشد.
ودر کتاب بيان است :
" في سنة التّسع کلّ خيرتدرکون "
که مراد نزد اهل بهاء سنۀ تسع بعد از اظهار امر باب اعظم يعني سال 1269 همان سال ورود ابهيٰ به بغداد و تعريف مقام خود به نوع خفا است.
ودر کلمات فردوسيه است قوله :
" اواست (اشاره به خرد مذکور درکلام است) خطيب اوّل در مدينۀ عدل ودر سال نه جهان را به بشارت ظهور منوّر نمود " الخ
تَسنيم مصدر مزيد عربي به معني برآمده وگوژپشت ساختن .
ودر قرآن به وصف چشمۀ بهشتي ذکر شد .
ودر لوحي از حضرت بهاء الله :
"اعرفوا يا ملاء الارض والسّماء بانّي انا الّذي قد علّق کلّ الاعمال برضائي ..........ولکن خلقي غفلوا عن بدايع عنايتي واحتجبوا عن اشراق وجهي بعدوا عن حياض رحمتي وکوثر افضالي وتسنيم مکرمتي "
ودر لوح خطاب به نصير :
"لانّ فيها جري السّلسبيل والتّسنيم "
تَسوُمُهُ از حضرت بهاءالله در لوح خطاب به نا صرالدّين شاه
است :
" طوبي لمن لا تسومه الاثقال "
فعل مضارع سامّ . خوشا به آنکه کوفته وخوار نگرداند اورا اثقال و احمال .
تَشَبُّث چنگ زدن و آويختن .
در مناجاتي از حضرت بهاء الله قوله:
" اي ربّ قد تمسّکت بحبل مواهبک و تشبّثت بذيل عطائک "
تَشَرُّف مصدر مزيد عربي به معني صاحب شرف وبلند مرتبه
شدن ودراصطلاح اهل بهاء به معني حضوردرمحضر انبياء واولياء وامثلهم متداول بود .
لاتُضجِر در لوح خطاب به حاجي محد کريم خان :
" لا تضجر من يعطيک "
ناراحت ودلتنگ مکن آنرا که به تو بخشش ميکند .
تَضطَجِعي در خطاب حضرت عبدالبهاء به عمّه :
" يا عمّتي الي متي تستغرقي في الرّقاد و تضطجعي في المهاد "
اي عمّه تاکي مستغرق درخواب وافتاده در بستري .
تَضَوَّعَ بوي خوش داد .
از حضرت بهاء الله در لوحي است :
" مقصود از آفرينش عرفان الله بوده وچون نور ساطع و عرف متضوّع کلّ غافل الّا من شاء الله "
ودر صورت زيارتي است :
" اوّل نفحة تضوعت من الوحي و اوّل نرر سطع من افق الوجه عليک يامن فزت بايام المظلوم " الخ
تَضييع فقدان – خسران – اهمال – تفويت – افناء – اتلاف -- اهلاک .
از حضرت بهاء الله در لوح خطاب به سلمان :
" محض تضييع امرالله واخذ دينار اين قسم
تَضييع فقدان – خسران – اهمال – تفويت – افناء – اتلاف -- اهلاک .
از حضرت بهاء الله در لوح خطاب به سلمان : " محض تضييع امرالله واخذ دينار اين قسم معمول داشته اند " ودر کتاب اقدس است : " لا تضيعوا اوقاتکم بالبطالة والکسالة " ودر لوح رئيس است : " انّ الّذين ضيعوا الامروتوجّهوا الي الشّيطان اولئک لعنهم الاشياء" تَعَرَّضَ درمناجات آغاز خطاب معروف به عمّه است: "لانّ تلک الورقة تعرّضت لنفحاتک " به معرض نفحاتت قرار گرفت . تَعَينات دراصطلاح فلسفه وعرفان مراتب هستي که تحدّدات مطلق وجودند . در لوح سلمان است : " بعد از خلع تعينات بشريه هردورا واحد دانسته اند " تَغَبَّر درلوح حکما است : " انّا ننصح العباد فيهذه الايام الّتي فيها تغبّروجه العدل" غبار آگين شد و غبارگرفت وغبار برآن نشست . تَغَرَّدَ درکتاب اقدس است : "تغرّدة الورقاء علي الافنان" آواز طرب خواني کرد. تَغَرغَرَ در مناجاتي از حضرت عبدالبهاء است : " قد اشتدّت علي الاموروقلّت بشاشة الوجوه فتغرغرت النّفوس وتحشرجت الصّدور " جانها درحلقوم دوران وقل قل کردند. تَغَمَّسَ در لوح خطاب به نصير قوله الاعزّ : " شايد دربحورحکمتيه ومعارف الهيه تغمّس (غوطه) نمائيد . " تَفاقَمَ در لوح طبّ است : " والّذي تجاوز اکله تَفاقَمَ سُقمُه " بيماريش بزرگ و سخت ودشوار ميشود. تَفت معمورۀ معروف ازتوابع يزد که ازايام ابهيٰ مجمعي ازبهائيان داشت ودرتاريخ ظهورالحق به تفصيل ذکر است . تَفَرَّس در سورة الذّبح است: " ولا يعلم ذلک الّا من توجه بوجه القدس الي وجه ربّه و يکون من الّذين هم في ربّهم يتفرّسون" در پروردگارخود دقّت ميکنند. تَفريش بلوکي ازتوابع اراک که جمعي ازمؤمنين اين امردرآغاز از آنجا برخاستند ودر تاريخ ظهور الحق شرح داده شد. تفليس پايتخت گرجستان . در دورۀ ابهيٰ مجمعي از بهائيان در آنجا بود ودر الواح وآثار به رمز يا صريح مذکور گرديد ودر تاريخ مفصّل گرديد .
==========
تَفَوَّهَ درصورت زيارت حاجي محمد اسمعيل ذبيح است:
" طوبي لک ولمن يتقرّب اليک ويذکرک بما تفوّه
(نطق کرد) به الذّکرالاعظم الّذي به فتح باب السّماء"
تقاليد وتقليدات جمع تقليد عرفاً ودراصطلاح مسيحيان عقايد و اعمال دينيه شايع ومرسوم شده در مابين که از سابقين به توارٍث وتعاقب رسيد بدون آنکه در کتاب مقدّس مذکور باشد .
در خطابات وآثارمرکزعهدابهيٰ به اين معني مصطلح وکثيرالذّکرميباشد .
تَقشَعِرّ در دعاء يدعوه محيي الانام :
" و ينوح سرّي وتقشعرّ جلدي " پوستم ميلرزد .
تَقَلُّب در مناجاتهاي خطابها است :
" واَتَقَلُّبُ علي الثّري " برخاک ميغلطم .
تَقوي (خوانده ميشود تقوا) عربي پرهيزکاري وترس از خدا وتدين و عمل به طاعتش .
در لوح دنيا است :
"يا اهل بهاء به تقوي تمسّک نمائيد هذا ما حکم به المظلوم واختاره المختار "
تَقي و متّقي مأخوذ از تقوي به معني پرهيزکار و پارسا. واز
جمله مشاهيرمسمّيان به اين اسم ميرزا تقي خان اميرنظام وزير قهير شهيراوّل ناصرالدّين شاه که تفصيل احوال واعمالش در تاريخ ظهورالحق به تفصيل مسطور ميباشد واوعامل شهادت باب اعظم وقسمت عمده از بلايا وشهداء آن دور به امر او صورت گرفت .
ودر خطابي از مرکز ميثاق است که:
"ميرزا تقي خان در مجلس به نوع استهزاء پرسيد که ديگر لا رطب ولا يابس الّا في کتاب مبين چه معني داردحضرت بهاء الله فرمودند شکّي
در آن نيست پرسيد يعني چه فرمودند يعني درقرآن تواريخ و تفاسير و معاني ودقايق تاريخيه و وعد و وعيد بلکه ذکرهرچيزي درآن هست گفت
من هم در آن مذکورم فرمودند بلي تو هم درآن مذکوري گفت به اشاره يا تصريح فرمودند بالصّراحة گفت من ازخود خبري درآن نديدم فرمودند
هست که ميفرمايد " قالت انّي اعوذ بالرّحمن منک ان کنت تقياً " واو سخت خشمناک شد ولي چيزي اظهار نداشت و پرسيد آيا از پدرم قربان خان هم چيزي هست فرمودند هست گفت به صراحت يا اشاره فرمودند به صراحت که ميفرمايد " لو لا ان تأتينا بقربان تأکله النّار "
ديگر حاجي محد تقي تبريزي موصوف در تاريخ که ايوب ملقّب گشت وسورة الصّبر خطاب به او است قوله:
" قل هذا الّلوح يأمرکم بالصّبر في هذا الفزع الاکبر اذاً فاذکرفي الکتاب عبدالله تقياً " الخ
ديگرشيخ محد تقي اصفهاني معروف به نجفي ابن شيخ باقرمجتهد مذکور ضمن نام باقرکه پدروپسرنز دبهائيان براي ستمهائي که نمودند به نام ذئب وابن الذئب شهرت يافتند ولوح معروف به سال 1308 هج.ق. خطاب به پسر صادر گرديد قوله:
"ياشيخ انّا سمعنا انّ جنابک اعرضت عنّا واعترضت علينا حيث امرت النّاس بسبّي وافتيت علي سفک دماء العباد لله درّمن قال :
طوعاً لقاضٍ اتي في حکمه عجباً
اتي بسفک دمي في الحلّ والحرام
...درآن ارض علماي اعلام بسيارندازجمله حضرات سادات که دربزرگي وشأن معروفندبا ايشان مشورت نمائيد وآنچه ازقلم اعلي جاري شده بنمائيد شايد براصلاح عالم وتهذيب نفوس امم مؤيد شوند ..... يا شيخ مکرّر ذکر شده وميشود چهل سنه به عنايت الهي وارادۀ قوّۀ نافذۀ ربّاني حضرت سلطان ايده الله را نصرت نموديم نصرتي که نزد مظاهر عدل وانصاف ثابت و محقّق است ( از سال ورود به بغداد 1269 هج. ق. بابيان را از
تعرّض و مهاجمه به شاه ودولتش منصرف فرمودند و به سلامت نفس و و تفويض امر به حق متّصف کردند وتا تاريخ صدور اين لوح يعني سنۀ 1308 چهل سال ميشود) ... يا شيخ دربحبوحۀ بلايا اين مظلوم به تحرير اين کلمات مشغول از جميع جهات نار ظلم واعتساف مشهود از يک جهت خبر رسيده اولياء را در ارض طاء اخذ نموده اند "
مراد گرفتاري حاجي ملّا علي اکبر شهميرزادي وحاجي ابو الحسن امين اردکاني در سجن طهران است .
وخطابي درضمن شرح واقعۀ شهيدان اصفهان ويزدبه سال 1320 هج.ق.
در حق شيخ مذکور است قوله:
" يکي از علماء سوء شخص موجود در اصفهان وپدرش چون به خون حضرت سلطان الشّهداء ومحبوب الشّهداء دست بيالود حضرت بهاء الله پدررا ذئب وپسررا ابن ذئب لقب فرمود همه کس متحيربود که حکمت اين لقب چه چيز است وچه خواهد کرد تا اينکه اين ايام ظاهر شد" الخ
ديگر حاجي ميرزا محمد تقي وکيل الدّوله افنان که مرکز ميثاق در ضمن مناجات وطلب مغفرت درحقّش چنين فرمودند قوله:
" ولمّا انفلق صبح الهدي وانتشر انوارالعلي وظهر النّقطة الاولي روحي له الفداء ذاق هذا الفرع حلاوة النّداء ولبّي بالدّعاء واقتبس الانوار من ملکوت الاسرار و قام بکلّ خضوع وخشوع بين الابرار حتّي اشرقت شمس الحقيقة من افق التّقديس .....استضائت بها مشارق الارض ومغاربها في القرن المبين المتلألي السّراج في الطف زجاج واهتدي الي منهاج .... فلک الحمد يا الهي بما وفّقته علي هذه الخدمة العظمي و جعلته اوّل مؤسّس
لمشرق الاذکاربين الابرار ... ثمّ تشرّف بتقبيل حظيرة القدس في الکرمل الجليل ... الي ان تمّت انفاسه وقضّ القرع في ارض طيبة تکتنف القبلتين
المبارکتين " الخ
و محمد تقي نامان بسيار مانند حاجي ميرزا محمد تقي ابهري و سيد تقي منشادي وميرزا محمد تقي طبسي و آقا محمد تقي سدهي وملّا محمد تقي هشترودي ومحمد تقي خان تاکري وميرزا محمد تقي خراساني وغيرهم در مواضعي از اين کتاب ومشروحاً در تاريخ ظهورالحق مسطورند .
تَقَرُّب نزديکي جستن وکلمۀ تقرّب الي الله کثيرالاستعمال و
متداول است .
ودر خطابي از حضرت عبدالبهاء است :
"تقرّب درگاه کبريا به انقطاع وانجذاب است وجانفشاني ومحبّت رحماني وخدمت احبّاي الهي واعظم از کلّ نشر نفحات ريا ض ملکوت
ابهيٰ است زيرا مانند مغناطيس جاذب تأئيد است وسبب تقرّب درگاه ربّ قدير "
تَقِيه مصدر عربي به معني پرهيزکردن وبرحذرشدن ودر
اصطلاح ديني کتمان مطالب واعمال اعتقاديهٴٴ دينيه لاجل احتياط واحترازازمردم است ودراسرارالآثار عمومي شرحي مذکور ميباشد ودر آثار نقطة البيان است قوله :
" واحذر من التّقية وراقب في التّقية الّا تسري لنفسک خوفاً ولو کنت في تلک الارض "
ودر دعاي صادر براي سيد جعفر بشر است قوله:
" وانّک يا الهي من لطيف حکمتک قد جعلت التّقية في حکم کان النّاس من اوّل الغيبة الي الآن فيها "
وشرح گفتار حزم آثار ايشان به قدر کفايت در ظهور الحق مسطور است ودر اين کتاب ضمن مواضيع ( ا ل ف ) ( ا خ ) ( ا م ) ( باب ) (ج و د) (ذ ک ر) ( س ) (س ب ع ) (ص ع ف ) (ع ب د) (ع ل م )
(ق ص ر) (ص و م) (ز و ر) (يوسف) وغيزها مقداري مسطور که مطالعۀ دقيق را درخور ومناسب ميباشد ودرآثار والواح ابهيٰ بجاي تقيه
حکمة که اسم مصدربه معني دانش است بغايت تکراروتأکيد مذکور گرديد ومراد مراعات مقتضيات حال مخاطب ومحيط وزمان وغيرها ست وازآن آيهٴٴ قرآنيهٴٴ "ادع الي سبيل ربّک بالحکمة والموعظة الحسنه وجادلهم بالّتي هي احسن" اقتباس گرديد ودرعبارت مذکوره منقوله ازآثارنقطه نيز اشاره است وبعضي از قطع آيات ابهيٰ مأخوذ ه از بعضي آثارشان چنين است قوله:
" ادع بالحکة والبيان "
وقوله:
" طوبي لک بما حضر کتابک تلقاء الوجه في هذا السّجن الاعظم .... بلّغ امر ربّک بالحکة والبيان "
وقوله:
" اياک ان تتجاوز من الحکمة بما امرنا العباد من لدن ربّک العليم الخبير "
و قوله:
" ليس البلِّية سجني وما ورد علي من المکاره بل البلية ابتلائي بين الّذين لا يعرفون شأني ... دار مع الّذين وجدتهم علي ضغينة ........عليک بالحکمة قي الامورانّ الّذين تجاوزوا اولئک غلبت عليهم الغفلة "
وقوله:
"قد قرض جناحي بمقراض الحسد والبغضاء .....ولکنّ الآن اکون ممنوعاً عن اظهار ما خزن و بسط ما قبّض واجهار ما خفي بل ينبغي لنا الاضماردون الاظهارولو نتکلّم بما علّمنا الله بمنّه وجوده لينفضّ النّاس عن
حولي و يهربون ويفرّون الّا من شرب کوثرلحيوان من کؤوس کلمات ربّه الرّحمن "
وقوله:
" حکمت محبوب است ولکن نه به شأني که کلمة الله مستورماند و
حکمت مابين اشرار لائق نه بين اخيار " الخ
واز آثار به امضاء خادم است قوله تبارک وتعالي :
" ليس لاحد ان يعترف بهذا الامر امام وجوه المشرکين والمعتدين
له ان يستر جمال الامر لئلّا تقع عليه عيون الخائفين " انتهي
" لکلّ نفس ان ينظر ويذکر ما امرالله عباده من ؟ ونطق لسان الاولياء التّقية ديني ودين آبائي انّه يحکم کيف يشاء وهوالقوي القدير "
واحوال حکمت اشتعال ايشان نيز مفصّلاً درظهورلحق مسطوراست ودر
اين کتاب هم ضمن ( ب ي ن ) ( ج م ل ) ( ح ي ي ) ( ح ک م ) وغيرها ذکر ميباشد .
تَکاهُل در لوح حکما است :
" اجتنبوا التّکاهل والتّکاسل "
شايد تکاهل مأخوذ از کهولة و به معني خود به پيري زدن يا از کاهل به معني معتمد وپشتيبان و به معني خود به آقائي زدن ويا از کاهل به معني عربي بي کار وسهل انگار وبي غيرت باشد چنانچه در رسالهٴٴ مدنيه نيز اين جمله است قوله:
" که محلّ توهّم بعضي نفوس کاهله گردد "
تَکبير در کَبَرَ ذکر است .
تَکَدّي مصدر عربي به معني گدائي ودريوزگي .
در لوح به سلمان است :
" اين قوم (خانوادۀ ازل) که به اطراف شکايت شهريه مينمايند و تکدّي ميکنند ادّعاي ربوبيت مينمايند .
تَکَرَّعوُا در سورة القلم است :
" تکرّعوا من کؤوب البقاء من انامل الابهيٰ "
به معني اکرعوا في کؤوب ومحض مبالغه است . در جامهاي جاويدي از سرانگشتان ابهيٰ لب افکنده بنوشيد .
تَکِية عربي جاي بينوايان و درويشان و سوگواريهاي
خاندان پيغمبر . تکايا جمع .
در لوحي که در ضمن توضيح طريقت ودرويش ثبت است قوله:
" درتکايا انزوا جسته جزخورد وخواب شغلي اختيار ننموده اند.
تَلّ عربي تپّه – تُلوُل وتلال جمع .
در خطاب معروف به عمّه است قوله :
" فهمطلت الغيوث علي التّلول والرّبي ( الرّبا ) "
تَلاق يوم التّلاق روز تلاقي وبرخورد افام به يکديگر که در قرآن از القاب روز ظهور ورستاخيز ميباشد.
در خطاب وصاياي عهد است :
" ثبتوا علي الميثاق في يوم التّلاق "
تلاوة تلا – تيلو – تلاوة به معني قرائت .
در کتاب اقدس است :
" اتلوا آيات الله في کلّ صباح ومساء انّ الّذي لم يتل لم يوف بهعد الله و ميثاقه "
تَلَجلَجَ رفت وبرگشت کرد .
در آثار نقطه است قوله:
" وليتلجلجنّ الکلّ " الخ
ودر لوحي خطاب به بهائيان ارض صاد است قوله:
"واين حرکت اگرچه درمقابل سکون ذکر ميشود ولکن مقدّس ازصعود ونزول ومنزّه از تلجلج وادراک اهل حدود است "
واز حضرت عبدالبهاء در حق زين المقرّبين است :
" ربّ انّه سمع ندائک عند تبلّج صبح احديتک ولبي لخطابک عند تلجلج عباب طمطام موهبتک "
تَلطِيف مصدر عربي به معني لطيف ورقيق ساختن .
در کتاب اقدس است قوله:
" انّه اراد تلطيف ما عندکم " که کلمۀ تلطيف در اينجا به معني
تنظيف استعمال گرديد .
تِلقاء در لقاء ثبت است .
تَمام تمّ يتمّ تمام به معني کمال .
در لوح به اشرف است قوله:
" ثمّ اعلم بان تمّ ميقات وقوفک "
تَمدُّن مصدر مزيد عربي به معني مقيم شدن در موطن به مقابل کوچ نشيني عشائر ودر معني تعلّم وتربّي وترقّي معروف وشايع الاستعمال گرديد .
در کتاب اقدس است :
" والعلّة الکبري للاتّفاق والتّمدّن لو انتم تشعرون "
تمدّن الملک لقب ميرزا عبدالحسين شيرازي بهائي معروف بود که بالاخره مردود گرديد واز غصن اعظم راجع به او است :
" به تمدّن الملک سلام برسان وبگو آن مسألهٴٴ سرّي سبب ميشود که دروباره چشم شفا يافته رمد يابد از خدا بترس در لندن به تو اشاره
مينمودم حال دقّت کن ظاهر ميشود امر بهاء الله الحمد لله درشرق وغرب در نهايت انتشار است فسوف تري المعرضين في خسران مبين من آنچه شرط بلاغ است با تو ميگويم " ع ع
تَمَرُّد مصدر عربي به معني سرکشي .
در خطاب وصاياي عهد است:
" اگر نفسي از ايادي و غير ايادي تمرّد نمود "
تَمَسُّک در استسماک ذکر است .
تنباکو يا تمباکو و تاباک معروف است .
در کتاب بيان است قوله:
" ونهي شده از تنباکو"
تِنبِل عربي به معني بي جست و خيز غير فعّال که درعرف
فارسي تَنبَل متداول الاستعمال ميباشد .
در لوحي از حضرت بهاء الله است قوله:
" از جهت عرش نازل قد سمعنا ندائک وتجلّينا عليک يا تنبل لو نلقي اليک ذکّر الطّتير الي السّماء انّ ربّک لهوالمقتدر القدير"
ظاهر چنان است که مخاطب را به همان عُرف فارسي آميختۀ حقيقت با مزاح خطاب فرمودند .
تَنجِدُهُم در مناجاتي از مرکز ميثاق است :
" وتنجدهم بجيشٍ عزمرمٍ من الملأء الاعلي "
آنها را باسپاه بزرگي ازجهانِ برين مسلّط وچيره ميشوي .
تَنسابُ در لوح خطاب به ناصرالدّين شاه است :
"امشي مقبلاً الي العزيز الوهّاب ومن ورائي
تنساب الحساب " فعل مضارع انساب مشتق از مجرّد سيب از عقبم مار ميشتابد .
ودر ذيل نام حباب هم ذکر است .
تَنقِية مصدر عربي به معني پاک وخالص کردن .
در لوح طبّ است :
" تنقية الفضول هي العمدة ولکن في الفصول المعتدلة " که مراد شرب مسهل و مصيفات خون وهم نتقيص خون درفصل بهاروپائيز ميباشد .
تَوَجَّهوُا در کتاب اقدس :
" اذا غيض بحر الوصال و قضي کتاب المبدء في المآل توجّهوا الي من اراده الله الّذي انشعب من هذا الاصل القديم " = روکنيد .
توحيد در ضمن وحدت ذکر است .
تورات عبري به معني شريعت ونام کتاب اساسي مقدّس
بني اسرائيل گرديد که به تفصيل در کتاب رهبران بزرگ ورهروان مذکور است ودر کتاب ايقان است قوله:
" جميع يهود اعتراض نمودند که آن نفس که در تورات موعود است بايد مروّج ومکمّل شرايع توراة باشد .......... چنانچه يهودهنوزمنتظرآن
ظهورند که در تورات مذکور است "
ودر خطابي از حضرت عبدالبهاء است قوله "
" لندن امة الله روزنبرگ عليها بهاء الله هوالله اي کنيز الهي ... تورات که اقدم تاريخ شمرده ميشود امروز سه نسخه موجود تورات عبري که نزد يهود وعلماي پروتستانت معتبر است وتورات سبعيني يوناني که در کليساي يوناني ونزد شرقيون معتبر است وتورات سامري که در نزد سامريون معتبر است واين سه نسخه با يکديگر حتّي درتاريخ حيات مشاهيراختلاف عظيم دارد در تورات عبريان از طوفان نوح تا ولادت ابراهيم دويست ونودودوسال مثبوت ودرتورات يونانيه هزاروهفتاد ودوسال مرقوم ودر تورات سامريه نهصد وچهل ودوسال مذکور وبه تفسيرهنري اسکات مراجعه نمائيد زيرا جدولي دارد که اختلافهاي تورات
هاي ثلاثه را در تاريخ تولّد جمعي از سلالهٴٴ سام مرقوم نموده ملاحظه خواهيد کرد که چقدراختلاف داردوهمچنين به حسب نصّ تورات عبراني
ازخلق آدم تا طوفان نوح هزارو نهصدو پنجاه و شش سال مثبوت وبه حسب تورات يوناني دوهزارودويست وشصت و دوسال مذکور وبه حسب نصّ تورات سامري هزاروسيصدوهفت سال ميشود حال دراختلاف تواريخ تورات تفکّر نمائيد في الحقيقة اين جاي تعجّب است يهود و پروتستان تورات يوناني را تزييف کنندويونانيان تورات عبراني را تکذيب نمايند وسامريون تورات عبراني ويوناني هردورا انکارنمايند " الخ
تَوق مصدر عربي به معني ميل و شوق .
در مناجاتي از مرکز ميثاق است :
" يبکي بالعشي والاشراق توقاً الي الورود في ظلّ رحمانيتک "
===========
توقيع مصدر عربي پاسخ دادن در نامه و نامه هاي صادره از ناحيهٴٴ مقدّسۀ معروفه نزداماميه درجواب کسان ونيز نامه وپاسخ نقطةالبيان که درضمن نام باب ذکري است مشهور کرديد . تواقيع جمع ودر اسرارالآثار العموميه تفصيل است . تَوَکُّل – تَکلان مصدر عربي به معني اعتماد وتفويض امر به ديگري وتسليم شدن . در لوح رئيس است : " لا تحزن عمّا ورد عليک و توکّل علي الله المقتدر العليم الحکيم" ودر لوح طبّ است : " وعلي الله التّکلان " تولستوي کنت لئون تولستوي دانشمند نويسندۀ شهير روسي طرفداراصلاح جامعۀ بشري ومنقّد اعمال رياست دينيه وهيئت سياسيه که مقتداي جمعي کثيراز پيروان و آثارش محلّ توجّه جهانيان بود وکاخ خودرا در مسکو برجاي گذاشت و به قريهٴٴ کوچک ياسنايا پوليانا به برزگري و دامپروري اشتغال ورزيد چون از اين امر بهائي خبر يافت تعريف و تجليل کرد وحضرت عبدالبهاء ميرزا عزيزالله جذّاب خراساني را نزد وي به قريهٴٴ مذکوره با پيام ونامۀ رهبري فرستاد و او با آغوش باز به جان پذيرفه دردل گرفت ودر آثارش ستوده نشر و رواج خواست . توُمان ترکي الاصل مستعمل در ايران نام مسکوک ده ريالي کنوني بود . در رسالهٴٴ سياسيه است : " هفت کرور تومان ودرياي مازتدران را به باد دادند" تومانسکي مستشرق روسي که کتاب اقدس وبسياري از الواح به روسي توصيف وترجمه و تشرکرد ودر واقعۀ شهادت حاجي محمد رضا اصفهاني در عشق آباد و قيام حکومت قيصري به قصاص جانيها خطابي مورّخ 1899 ميلادي به وي است قوله: " هوالله اي معين مظلومان حمايت وصيانت دولت ابد مدّت خاطر آزردۀ ستمديدگان را شاد وخرّم نمود .......اين سلطنت با عدالت را جاويد مدّت کن ... تا ابد الآباد از براي سرکار برقرار دارد. توُن شهرمعروف درقهستان وخراسان که دراين عصرپهلوي فردوس ناميدند وحضرت بهاء الله فاران ياد کرد وذيل آن نام مذکور است . تَهَنَّاً خوشگوار و ملتذّ شد . در صورت زيارت طلّان خانم به نام است : " اشهد انّک زمن الحيات ما تهنّاتٍ بشربة ماءٍ براحةٍ ورخاء " تَيناء وزيتاء که درلوح به رئيس عثماني وضمن ( ر ء س ) ثبت است قوله: " يارئيس قد تجلّينا عليک مرّةً في جبل التّيناء واخري في الزّيتاء وفي هذه البقعة المبارکة " الخ دو کوهي است در فلسطين که حضرت مسيح برآنها به حوّاري درخشيد و مراد ازهذه البقعة المبارکه ادرنه است. ودر خطابي است قوله: " جبل تيناء وزيتاء دو جبل مقدّس است که در قرآن به تين وزيتون ناميده شد ودر اراضي مقدّسه واقع شده اند ودر کتاب ذکريا است قوله " فيخرج الرّبّ ... و تقف قدماه في ذلک اليوم علي جبل الزّيتون الّذي قدام اورشليم من الشّرق" " الخ تِيه عربي بيابان . ورطۀ گمراهي .وتيه بني اسرائيل که بريهٴٴ طور سينا مينامند قسمتي که موسي وبني اسرائيل در طي راه از مصر تا فلسطين چهل سال درآنجا سرگردان بودند . ودر لوح به شيخ باقر مجتهد اصفهاني است قوله : " ولا تکن في تيه الکذب من الهائمين "
حرف
" ث "
" ث "
ثَأر عربي به معني انتقام وخونخواهي ونيز مُنتقم .
ثَأرات جمع . واز اينجا در زيارتنامۀ شيعيان خطاب به امام يا ثارالله وابن ثاره است و گفته ميشود يا ثأرات الحسين يعني اي خونخواهان حسين ومنظور از اين کلام تهييج برانتقام براي آن حضرت بود .
ودر لوح به حاجي محد کريم خان است قوله:
" وکذلک في طلب الثّار بالمهلهل "
و از مرکز ميثاق در ضمن طلب مغفرت براي زين المقرّبين در وصف کربلاء است قوله:
" وتعطّر ارجائها بنفحات رائحة طيبة انتشرت من ثار سيد اشّهداء "
که اطلاق بر خون شهيدان ميگردد .
ثانِي عربي به معني دوّم . ثاني من آمن به اصطلاح بيان يعني دوّم مؤمنين آن دوره ملّاعلي بسطامي ميباشد که در باب سوّم واحد اول کتاب بيان منصوص است .
ثُبوُت- اِثبات در کتاب اقدس است قوله:
" انّ هذا لهوالقضاء المثبت وبه ثبت کلّ قضاء محتوم "
مُثبَت اسم مفعول ازاثبات ومرادعالم قضاء مقدّس ازمحو واثبات مصطلح درعرف روحاني اسلامي ميباشد ودردورۀ ميثاق ابهيٰ عنوان ثبوت وثابت بر عهد وميثاق مصطلح و متداول تامّ گرديد وکثيري به نام ولقب ثابت مسمّي ومشهور ومذکور در آثارند .
ثَجّاج عربي به معني پرسيلان .
در لوحي است قوله:
" قل يا قوم اتشربون ماء الاجاج بعدالّذي نزل ماء ثجاج من سماء اسمي السّبحان انّ هذا لجهل عظيم "
ودر خطاب و مناجاتي است :
" واسقني من الماء العذب الثّجاج "
ثَدي عربي به معني پستان .
در توقيعي ازحضرت نقطه درحال بردنشان به آذربايجان از قريهٴٴ سياه دهان خطاب به حاجي ميرزا آقاسي است قوله:
" وهرگاه با وجود اين مستحقّ قتلم به ذات مقدّس الهي که مشتاقم به موت اشدّ اشتياق طفل به ثدي امّش بسم الله وبالله منتظر حکم وراضي به قضاي خداوندم " الخ
ثري (ثرا خوانده ميشود) عربي خاک نرم خصوصاً خاک درون زمين در آثار ابهيٰ جملهٴٴ "ربّ العرش والثّري" بسيار است .
ودر لوح رئيس است :
" ونکون مطروحاً علي الثّري "
ودر مناجات طلب مغفرت غصن اعظم عبدالبهاء در حقّ حاجي ذبيح :
"وانقلب علي الثّري متبتّلاً الي ملکوت عزّک "
ثُرَيا نام کواکب هفتگانه مرصودة معلوم که به فارسي پروين
وخوشه گويند ونام مجلهٴٴ هفتگي فارسي منطبع در مصر که آقا فرج الله کاشي بهائي محدث ومدير آن شد وبه علّت شيريني مقالات و وضع ظاهر آن محبوب ايرانيان واقع گرديد و فيمابين آن مجلّه ومجلهٴٴ فارسي ديگر درمصربه نام سروش ونيز مجلهٴٴ حبل المتين کلکتّه رقابت و اغراض مذهبي ومعارضات شديدۀ قلمي پيش آمد وغصن اعظم عبدالبهاء در خطابي چنين مرقوم فرمودند :
" امّا روزنامۀ ثريا بسيار سبب زحمت ما گشت در بدايت با علي محمد خان بالاتّفاق اين روزنامه را ايجاد نمودند بعد هم زدند سبب عداوت ميرزا علي محمد خان شد روزنامۀ سروش احداث کرد و به جهت عداوت با صاحب ثريا نهايت مذمّت را از احبّاء علي الخصوص جناب ميرزا ابو الفضل نمود و در مجالس و محافل افتراء و بهتان زياد زد وحال آنکه ما ابداً تعلّق به هيچ روزنامه نداريم ومسلک ما تعلّق به روزنامه ها نيست روزنامه بالنّسبه به مقاصد روحانيه الهيهٴٴ ما ملعبهٴٴ صبيان است روزنامه به جهت سياسيون است نه روحانيان بعد ميانۀ ثريا و حبل المتين اختلاف آراء حاصل شد ازآن وقت تا حال صاحب حبل المتين به گمان آنکه صاحب ثريارا تعلّقي درافکارسياسيه لهذا نسبت به اين امر نهايت تحريک ومذمّت را مينمايد وآنچه ازقلمش جاري گردد مينگارد" انتهي
وبالاخره آقا سيد فرج الله به ايران آمد چندي نيزثريا در طهران اداره کرد واو به همين نام ثريا در آثار مرکز ميثاق ذکر است .
ثُعبان عربي مار خطرناک .
در لوح به نصير است قوله :
" ثمّ اعلم بانّ نفس الّذي يخرج من هوءلآء انّه يؤثّر کما يؤثّر نفس الثّعبان ان انت من العارفين "
که در حقّ بابيان مغرض ميباشد .
ثَغر عربي دندان جلو .
در مناجاتي است :
" ثمّ اسبق الموحّدين يا بحرفي في کلّ الاحيان من فم عطائک وثغر الطافک"
ثقَلَين عربي مذکور در قرآن " سنفرغ لکم ايها الثّغلان "
خطاب به جنّ وانس مصطلح درآن کتاب است که متاع وحشم وچيز گيرنده وبا ارزش زمين اند .
ودر کلمات منونه است :
" يابن الانسان تخضّب شعرک من دمک لکان اکبر عندي من خلق الکونين وضياء الثّغلين فاجهد فيه "
ثَکلي (خوانده ميشود ثکلا) عربي زن بچّه مرده .
در لوح دعاء يدعوه محيي الانام :
" سبحانک اللهمّ يا الهي تسمع حنيني کحنين الثّکلي "
ثَلَّ در لوح خطاب به شيخ محمد باقر نجفي است :
" يا معشر العلماء بکم انحطّ شأن الملّة ونکس عَلَم الاسلام وثُلّ عرشه العظيم "
يعني تخت عظيمش خراب شد .
ونيز در لوح حکمت است :
" فلمّا جاء اجلها ثلّ عرشها "
ثُلَّة عربي گروه ودسته .
در خطاب وصاياي عهد است :
" وثلّةٍ هادمةٍ للبنيان "
ثَلج عربي به معني برف و يخ .
در لوح به شيخ سلمان است قوله:
" وحق را آب واشياء را به منزلهٴٴ ثلج چنانچه گفته اند وما الخلق
بالتّمثال الّا کثلّجة -- وانت لها الماء الّذي هو نابع – ولکن بذوب الثّلج يرفع حکمه – ويوضع حکم الماء والامر واقع "
ودر لوحي راجع به اسلامبول ضمن آن نام ذکر است .
ثَمانين ثمانون عربي هشتاد .
در لوحي است :
" اذاً فاعرف سرّالثّمانين وما وعدتم به في التّسع لتوقن بانّ الله يوفي وعده ويقدر مقاديرکلّشيي في کتاب محفوظ " الخ
مراد سال هشتاد قمري از هجرت محمّدي وسال نه از اظهار دعوت نقطه است که مقام ابهيٰ ازمقصد خود اوّلاً خفياً وثانياً علناً کشف نقاب فرمودند.
ثَمَر ثَمَرة عربي به معني ميوه ونتاج ونتيجه ومحصول وربح
وفائده وهرچه زايش مادّي و معنوي از شيئي است . ثَمَرات . ثمار . اثمار جمع .
از حضرت نقطه است :
"اللّهمّ العن شجرة الکفرواصلها وفرعها واغصانها واوراقها واثمارها"
وبدين طريق در آثاراين امر به حدّ کثرت استعمال درامورمعنويه گرديد و بابيان ميرزا يحيي را ثمره يعني برِشجرۀ امربيان خواندند وثمره مخاطب درالواح لقب امري بنت حاجي ميرزا رضا قلي برادرابهيٰ و زوجۀ ميرزا
اسمعيل و قبلاً لقب مادرش مريم شهيره بود .
ثَمَلَ مست شد .
در خطابي است :
" ثَمَلَ من الصّورة المشمولة الصّهباء "
ثُمالة ته کاسه ورسوب ودُرد شراب .
در لوح حکما است :
" ومنهم من شرب ثمالة الکأس " مراد ته کاسۀ حکمت ومعرفت ميباشد .
ث ن ي از اين ريشۀ عربي که به معني دوتايي غالبآ استعمال
ميشود ومشتقّات وفروع بسيار دارد از آن جمله کلمۀ مثنوي به معني شعر دوبيتي است و مثنوي ملآ جلال الدّين رومي بغايت معروفيت وشهرت ميباشد ونام وابيات آن در آثار اين امر به کرّات مذکور گرديد
و مثنوي ابهيٰ که درايام اقامت سليمانيه وکردستان سرودند مطبوع و ومشهور ميباشد .
ث و ب از مشتقّات اين ريشۀ عربي که به معني جمع و
اجتماع ورجوع وپاداش غالباً استعمال ميشود :
کلمۀ مثابه به معني " جايگاه آنها " است و به معني مانند و مقام وعوض و بجاي ديگري بسيار متداول ميباشد .
در لوح دنيا است قوله:
" کلمۀ الهي به مثابهٴٴ نهال است " الخ
ودر لوحي ديگر است قوله :
" انسان را به مثابه معدن که داراي احجار کريمه است مشاهده نما به تربيت جواهرآن به عرصۀ شهود آيد وعالم انساني از آن منتفع گردد.
ث و ي ريشۀ عربي به معني اقامت . مثوي (مثوا) اقامتگاه.
در لوح به حاجي محمد کريم خان است :
" وانّ اليه مرجعک و مثواک "
پايان جلد دوّم