يا ملک الأرض اسمع ندآء هذا المملوک انّی عبد آمنت باللّه و آياته و فديت بنفسی فی سبيله و يشهد بذلک ما انا فيه من البلايا الّتی ما حملها احد من العباد و کان ربّی العليم علی ما اقول شهيدا ما دعوت النّاس الّا الی اللّه ربّک و ربّ العالمين و ورد عليّ فی حبّه ما لا رأت عين الابداع شبهه يصدّقنی فی ذلک عباد ما منعتهم سبحات البشر عن التّوجّه الی المنظر الأکبر و من عنده علم کلّ شیء فی لوح حفيظ
کلّما امطر سحاب القضآء سهام البلآء فی سبيل اللّه مالک الأسمآء اقبلت اليها و يشهد بذلک کلّ منصف خبير کم من ليال فيها استراحت الوحوش فی کنائسها و الطّيور فی اوکارها و کان الغلام فی السّلاسل و الأغلال و لم يجد لنفسه ناصرا و لا معينا
اذکر فضل اللّه عليک اذ کنت فی السّجن مع انفس معدودات و اخرجک منه و نصرک بجنود الغيب و الشّهادة الی ان ارسلک السّلطان الی العراق بعد اذ کشفنا له انّک ما کنت من المفسدين انّ الّذين اتّبعوا الهوی و اعرضوا عن التّقوی اولئک فی ضلال مبين و الّذين يفسدون فی الأرض و يسفکون الدّمآء و يأکلون اموال النّاس بالباطل نحن برآء منهم و نسئل اللّه ان لا يجمع بيننا و بينهم لا فی الدّنيا و لا فی الآخرة
الّا ان يتوبوا اليه انّه هو ارحم الرّاحمين انّ الّذی توجّه الی اللّه ينبغی له ان يکون ممتازا فی کلّ الأعمال عمّا سواه و يتّبع ما امر به فی الکتاب کذلک قضی الأمر فی کتاب مبين و الّذين نبذوا امر اللّه ورآء ظهورهم و اتّبعوا اهوائهم اولئک فی خطأ عظيم
يا سلطان اقسمک بربّک الرّحمن ان تنظر الی العباد بلحظات اعين رأفتک و تحکم بينهم بالعدل ليحکم اللّه لک بالفضل انّ ربّک لهو الحاکم علی ما يريد ستفنی الدّنيا و ما فيها من العزّة و الذّلّة و يبقی الملک للّه الملک العليّ العليم
قل انّه اوقد سراج البيان و يمدّه بدهن المعانی و التّبيان تعالی ربّک الرّحمن من ان يقوم مع امره خلق الأکوان انّه يظهر ما يشآء بسلطانه و يحفظه بقبيل من الملائکة المقرّبين هو القاهر فوق خلقه و الغالب علی بريّته انّه لهو العليم الحکيم
يا سلطان انّی کنت کأحد من العباد و راقدا علی المهاد مرّت عليّ نسائم السّبحان و علّمنی علم ما کان ليس هذا من عندی بل من لدن عزيز عليم و امرنی بالنّدآء بين الأرض و السّمآء بذلک ورد عليّ ما ذرفت به عيون العارفين ما قرأت ما عند النّاس من العلوم و ما دخلت المدارس فاسئل المدينة الّتی کنت فيها لتوقن بأنّی لست من الکاذبين هذه ورقة حرّکتها ارياح مشيّة ربّک العزيز الحميد هل لها استقرار عند هبوب ارياح عاصفات لا و مالک الأسمآء و الصّفات بل تحرّکها کيف تريد ليس للعدم وجود تلقآء القدم قد جآء امره المبرم و انطقنی بذکره بين العالمين انّی لم اکن الّا کالميّت تلقآء امره قلّبتنی يد ارادة ربّک الرّحمن الرّحيم هل يقدر احد ان يتکلّم من تلقآء نفسه بما يعترض به عليه العباد من کلّ وضيع و شريف لا و الّذی علّم القلم اسرار القدم الّا من کان مؤيّدا من لدن مقتدر قدير
يخاطبنی القلم الأعلی و يقول لا تخف اقصص علی حضرة السّلطان ما ورد عليک انّ قلبه بين اصبعی ربّک الرّحمن لعلّ تشرق من افق قلبه شمس العدل و الاحسان کذلک کان الحکم من لدی الحکيم محتوما
قل يا سلطان انظر بطرف العدل الی الغلام ثمّ احکم بالحقّ فيما ورد عليه انّ اللّه قد جعلک ظلّه بين العباد و آية قدرته لمن فی البلاد احکم بيننا و بين الّذين ظلمونا من دون بيّنة و لا کتاب منير انّ الّذين حولک يحبّونک لأنفسهم و الغلام يحبّک لنفسک و ما اراد الّا ان يقرّبک الی مقرّ الفضل و يقلّبک الی يمين العدل و کان ربّک علی ما اقول شهيدا
يا سلطان لو تسمع صرير القلم الأعلی و هدير ورقآء البقآء علی افنان سدرة المنتهی فی ذکر اللّه موجد الأسمآء و خالق الأرض و السّمآء ليبلّغک الی مقام لا تری فی الوجود الّا تجلّی حضرة المعبود و تری الملک احقر شیء عندک تضعه لمن اراد و تتوجّه الی افق کان بأنوار الوجه مضيئا و لا تحمل ثقل الملک ابدا الّا لنصرة ربّک العليّ الأعلی اذا يصلّی عليک الملأ الأعلی حبّذا هذا المقام الأسنی لو ترتقی اليه بسلطان کان باسم اللّه معروفا
من النّاس من قال انّ الغلام ما اراد الّا ابقآء اسمه و منهم من قال انّه اراد الدّنيا لنفسه بعد انّی ما وجدت فی ايّامی مقرّ امن علی قدر اضع رجلی عليه کنت فی کلّ الأحيان فی غمرات البلايا الّتی ما اطّلع عليها احد الّا اللّه انّه قد کان بما اقول عليما کم من ايّام اضطربت فيها احبّتی لضرّی و کم من ليال ارتفع فيها نحيب البکآء من اهلی خوفا لنفسی و لا ينکر ذلک الّا من کان عن الصّدق محروما و الّذی لا يری لنفسه الحياة فی اقلّ من آن هل يريد الدّنيا فيا عجبا من الّذين يتکلّمون بأهوائهم و هاموا فی برّيّة النّفس و الهوی سوف يسئلون عمّا قالوا يومئذ لا يجدون لأنفسهم حميما و لا نصيرا
و منهم من قال انّه کفر باللّه بعد اذ شهدت جوارحی بأنّه لا اله الّا هو و الّذين بعثهم بالحقّ و ارسلهم بالهدی اولئک مظاهر اسمائه الحسنی و مطالع صفاته العليا و مهابط وحيه فی ملکوت الانشآء و بهم تمّت حجّة اللّه علی ما سواه و نصبت راية التّوحيد و ظهرت آية التّجريد و بهم اتّخذ کلّ نفس الی ذی العرش سبيلا نشهد ان لا اله الّا هو لم يزل کان و لم يکن معه من شیء و لا يزال يکون بمثل ما قد کان تعالی الرّحمن من ان يرتقی الی ادراک کنهه افئدة اهل العرفان او يصعد الی معرفة ذاته ادراک من فی الأکوان هو المقدّس عن عرفان دونه و المنزّه عن ادراک ما سواه انّه کان فی ازل الآزال عن العالمين غنيا
و اذکر الأيام الّتی فيها اشرقت شمس البطحآء عن افق مشيّة ربّک العليّ الأعلی اعرض عنه العلمآء و اعترض عليه الأدبآء لتطّلع علی ما کان اليوم فی حجاب النّور مستورا و اشتدّت عليه الأمور من کلّ الجهات الی ان تفرّق من حوله بأمره کذلک کان الأمر من سمآء العزّ مشهودا ثمّ اذکر اذ دخل احد منهم علی النّجاشی و تلا عليه سورة من القرآن قال لمن حوله انّها نزّلت من لدن عليم حکيم من صدّق بالحسنی و آمن بما اتی به عيسی لا يسعه الاعراض عمّا قرء انّا نشهد له کما نشهد لما عندنا من کتب اللّه المهيمن القيوم
تاللّه يا ملک لو تسمع نغمات الورقآء الّتی تغنّ علی الأفنان بفنون الألحان بأمر ربّک الرّحمن لتدع الملک ورائک و تتوجّه الی المنظر الأکبر الّذی کان کتاب الفجر عن افقه مشهودا و تنفق ما عندک ابتغآء لما عند اللّه اذا تجد نفسک فی علوّ العزّة و الاستعلآء و سموّ العظمة و الاستغنآء کذلک کان الأمر فی امّ البيان من قلم الرّحمن مسطورا لا خير فيما ملکته اليوم فسوف يملکه غدا غيرک اختر لنفسک ما اختاره اللّه لأصفيائه انّه يعطيک فی ملکوته ملکا کبيرا نسئل اللّه ان يؤيّد حضرتک علی اصغآء الکلمة الّتی منها استضآء العالم و يحفظک عن الّذين کانوا عن شطر القرب بعيدا
سبحانک اللّهمّ يا الهی کم من رؤوس نصبت علی القناة فی سبيلک و کم من صدور استقبلت السّهام فی رضائک و کم من قلوب تشبّکت لارتفاع کلمتک و انتشار امرک و کم من عيون ذرفت فی حبّک اسئلک يا مالک الملوک و راحم المملوک باسمک الأعظم الّذی جعلته مطلع اسمائک الحسنی و مظهر صفاتک العليا ان ترفع السّبحات الّتی حالت بينک و بين خلقک و منعتهم عن التّوجّه الی افق وحيک ثمّ اجتذبهم يا الهی بکلمتک العليا عن شمال الوهم و النّسيان الی يمين اليقين و العرفان ليعرفوا ما اردت لهم بجودک و فضلک و يتوجّهوا الی مظهر امرک و مطلع آياتک
يا الهی انت الکريم ذو الفضل العظيم لا تمنع عبادک عن البحر الأعظم الّذی جعلته حاملا للآلئ علمک و حکمتک و لا تطردهم عن بابک الّذی فتحته علی من فی سمائک و ارضک ای ربّ لا تدعهم بأنفسهم لأنّهم لا يعرفون و يهربون عمّا هو خير لهم ممّا خلق فی ارضک فانظر اليهم يا الهی بلحظات اعين الطافک و مواهبک و خلّصهم عن النّفس و الهوی ليتقرّبوا الی افقک الأعلی و يجدوا حلاوة ذکرک و لذّة المائدة الّتی نزّلت من سمآء مشيّتک و هوآء فضلک لم تزل احاط کرمک الممکنات و سبقت رحمتک الکائنات لا اله الّا انت الغفور الرّحيم
سبحانک يا الهی انت تعلم بأنّ قلبی ذاب فی امرک و يغلی دمی فی کلّ عرق من عروقی من نار حبّک و کلّ قطرة منه يناديک بلسان الحال يا ربّی المتعال فاسفکنی علی الأرض فی سبيلک لينبت منها ما اردته فی الواحک و سترته عن انظر عبادک الّا الّذين شربوا کوثر العلم من ايادی فضلک و سلسبيل العرفان من کأس عطائک
و انت تعلم يا الهی بأنّی ما اردت فی امر الّا امرک و ما قصدت فی ذکر الّا ذکرک و ما تحرّک قلمی الّا و قد اردت به رضائک و اظهار ما امرتنی به بسلطانک
ترانی يا الهی متحيّرا فی ارضک ان اذکر ما امرتنی به يعترض عليّ خلقک و ان اترک ما امرت به من عندک اکن مستحقّا لسياط قهرک و بعيدا عن رياض قربک لا وعزّتک اقبلت الی رضائک و اعرضت عمّا تهوی انفس عبادک و قبلت ما عندک و ترکت ما يبعدنی عن مکامن قربک و معارج عزّک وعزّتک بحبّک لا اجزع عن شیء و فی رضائک لا افزع من بلايا الأرض کلّها ليس هذا الّا بحولک و قوّتک و فضلک و عنايتک من غير استحقاقی بذلک
يا الهی هذا کتاب اريد ان ارسله الی السّلطان و انت تعلم بأنّی ما اردت منه الّا ظهور عدله لخلقک و بروز الطافه لأهل مملکتک و انّی لنفسی ما اردت الّا ما اردته و لا اريد بحولک الّا ما تريد عدمت کينونة تريد منک دونک وعزّتک رضائک منتهی املی و مشيّتک غاية رجائی فارحم يا الهی هذا الفقير الّذی تشبّث بذيل غنائک و هذا الذّليل الّذی يدعوک بأنّک انت العزيز العظيم ايّد يا الهی حضرة السّلطان علی اجرآء حدودک بين عبادک و اظهار عدلک بين خلقک ليحکم علی هذه الفئة کما يحکم علی ما دونهم انّک انت المقتدر العزيز الحکيم
حسب الاذن و اجازه سلطان زمان اين عبد از مقرّ سرير سلطانی به عراق عرب توجّه نمود و دوازده سنه در آن ارض ساکن و در مدّت توقّف شرح احوال در پيشگاه سلطانی معروض نشد و همچنين به دول خارجه اظهاری نرفت متوکّلا علی اللّه در آن ارض ساکن تا آنکه يکی از مأمورين وارد عراق شد و بعد از ورود در صدد اذيّت جمعی فقراء افتاد هر روز به اغوای بعضی از علمای ظاهره و غيرهم متعرّض اين عباد بوده مع آنکه ابدا خلاف دولت و ملّت و مغاير اصول و آداب اهل مملکت از اين عباد ظاهر نشده اين عبد به ملاحظه آنکه مبادا از افعال معتدين امری منافی رأی جهان آرای سلطانی احداث شود لذا اجمالی به باب وزارت خارجه ميرزا سعيد خان اظهار رفت تا در پيشگاه حضور معروض دارد و به آنچه حکم سلطانی صدور يابد معمول گردد مدّتها گذشت و حکمی صدور نيافت تا آنکه امر به مقامی رسيد که بيم آن بود بغتة فسادی برپا شود و خون جمعی ريخته گردد لابدّا حفظا لعباد اللّه معدودی به والی عراق توجّه نمودند
اگر به نظر عدل در آنچه واقع شده ملاحظه فرمايند بر مرآت قلب منير روشن خواهد شد که آنچه واقع شده نظر به مصلحت بوده و چارهای جز آن بر حسب ظاهر نه ذات شاهانه شاهد و گواهند که در هر بلد که معدودی از اين طائفه بودهاند نظر به تعدّی بعضی از حکّام نار حرب و جدال مشتعل ميشد ولکن اين فانی بعد از ورود عراق کلّ را از فساد و نزاع منع نموده و گواه اين عبد عمل اوست چه که کلّ مطّلعند و شهادت ميدهند که جمعيّت اين حزب در عراق اکثر از جميع بلدان بوده معذلک احدی از حدّ خود تجاوز ننموده و به نفسی متعرّض نشده قريب پانزده سنه ميشود که کلّ ناظرا الی اللّه و متوکّلا عليه ساکنند و آنچه بر ايشان وارد شد صبر نمودهاند و به حقّ گذاشتهاند
و بعد از ورود اين عبد به اين بلد که موسوم به ادرنه است بعضی از اهل عراق و غيره از معنی نصرت که در کتب الهی نازل شده سؤال نمودهاند اجوبه شتّی در جواب ارسال يکی از آن اجوبه در اين ورقه عرض ميشود تا در پيشگاه حضور واضح گردد که اين عبد جز صلاح و اصلاح به امری ناظر نبوده و اگر بعضی از الطاف الهيّه که من غير استحقاق عنايت فرموده واضح و مکشوف نباشد اين قدر معلوم ميشود که به عنايت واسعه و رحمت سابقه قلب را از طراز عقل محروم نفرموده صورت کلماتی که در معنی نصرت عرض شد اين است :
معلوم بوده که حقّ جلّ ذکره مقدّس است از دنيا و آنچه در اوست و مقصود از نصرت اين نبوده که نفسی به نفسی محاربه و يا مجادله نمايد سلطان يفعل ما يشآء ملکوت انشاء را از برّ و بحر به يد ملوک گذاشته و ايشانند مظاهر قدرت الهيّه علی قدر مراتبهم اگر در ظلّ حقّ وارد شوند از حقّ محسوب و الّا انّ ربّک لعليم و خبير
و آنچه حقّ جلّ ذکره از برای خود خواسته قلوب عباد اوست که کنائز ذکر و محبّت ربّانيّه و خزائن علم و حکمت الهيّهاند لميزل اراده سلطان لايزال اين بوده که قلوب عباد را از اشارات دنيا و ما فيها طاهر نمايد تا قابل انوار تجلّيات مليک اسماء و صفات شوند پس بايد در مدينه قلب بيگانه راه نيابد تا دوست يگانه به مقرّ خود آيد يعنی تجلّی اسماء و صفاتش نه ذاته تعالی چه که آن سلطان بيمثال لازال مقدّس از صعود و نزول بوده و خواهد بود
پس نصرت اليوم اعتراض بر احدی و مجادله با نفسی نبوده و نخواهد بود بلکه محبوب آن است که مدائن قلوب که در تصرّف جنود نفس و هوی است به سيف بيان و حکمت و تبيان مفتوح شود لذا هر نفسی که اراده نصرت نمايد بايد اوّل به سيف معانی و بيان مدينه قلب خود را تصرّف نمايد و از ذکر ما سوی اللّه محفوظ دارد و بعد به مدائن قلوب توجّه کند
اينست مقصود از نصرت ابدا فساد محبوب حقّ نبوده و نيست و آنچه از قبل بعضی از جهّال ارتکاب نمودهاند ابدا مرضی نبوده ان تقتلوا فی رضاه لخير لکم من ان تقتلوا اليوم بايد احبّای الهی به شأنی در مابين عباد ظاهر شوند که جميع را به افعال خود به رضوان ذیالجلال هدايت نمايند
قسم به آفتاب افق تقديس که ابدا دوستان حقّ ناظر به ارض و اموال فانيه او نبوده و نخواهند بود حقّ لازال ناظر به قلوب عباد خود بوده و اين هم نظر به عنايت کبری است که شايد نفوس فانيه از شئونات ترابيّه طاهر و مقدّس شوند و به مقامات باقيه وارد گردند والّا آن سلطان حقيقی بنفسه لنفسه مستغنی از کلّ بوده نه از حبّ ممکنات نفعی به او راجع و نه از بغضشان ضرّی وارد کلّ از امکنه ترابيّه ظاهر و به او راجع خواهند شد و حقّ فردا واحدا در مقرّ خود که مقدّس از مکان و زمان و ذکر و بيان و اشاره و وصف و تعريف و علوّ و دنوّ بوده مستقرّ و لا يعلم ذلک الّا هو و من عنده علم الکتاب لا اله الّا هو العزيز الوهّاب انتهی
و لکن حسن اعمال منوط به آنکه ذات شاهانه بنفسه به نظر عدل و عنايت در آن نظر فرمايند و به عرايض بعضی من دون بيّنه و برهان کفايت نفرمايند نسئل اللّه ان يؤيّد السّلطان علی ما اراد و ما اراد ينبغی ان يکون مراد العالمين
و بعد اين عبد را به استانبول احضار نمودند با جمعی از فقرا وارد آن مدينه شديم و بعد از ورود ابدا با احدی ملاقات نشد چه که مطلبی نداشتيم و مقصودی نبود جز آنکه به برهان بر کلّ مبرهن گردد که اين عبد خيال فساد نداشته و ابدا با اهل فساد معاشر نه فوالّذی انطق لسان کلّ شیء بثنآء نفسه نظر به مراعات بعضی مراتب توجّه به جهتی صعب بوده ولکن لحفظ نفوس اين امور واقع شده انّ ربّی يعلم ما فی نفسی و انّه علی ما اقول شهيد
ملک عادل ظلّ اللّه است در ارض بايد کلّ در سايه عدلش مأوی گيرند و در ظلّ فضلش بياسايند اين مقام تخصيص و تحديد نيست که مخصوص به بعضی دون بعضی شود چه که ظلّ از مظلّ حاکيست حقّ جلّ ذکره خود را ربّ العالمين فرموده زيرا که کلّ را تربيت فرموده و ميفرمايد فتعالی فضله الّذی سبق الممکنات و رحمته الّتی سبقت العالمين
اين بسی واضح است که صواب يا خطا علی زعم القوم اين طائفه امری که به آن معروفند آن را حقّ دانسته و اخذ کردهاند لذا از ما عندهم ابتغآء لما عند اللّه گذشتهاند و همين گذشتن از جان در سبيل محبّت رحمن گواهيست صادق و شاهديست ناطق علی ما هم يدّعون آيا مشاهده شده که عاقل من غير دليل و برهان از جان بگذرد و اگر گفته شود اين قوم مجنونند اين بسی بعيد است چه که منحصر به يک نفس و دو نفس نبوده بلکه جمعی کثير از هر قبيل از کوثر معارف الهی سرمست شده به مشهد فدا در ره دوست به جان و دل شتافتهاند
اگر اين نفوس که للّه از ما سواه گذشتهاند و جان و مال در سبيلش ايثار نمودهاند تکذيب شوند به کدام حجّت و برهان صدق قول ديگران علی ما هم عليه در محضر سلطان ثابت ميشود مرحوم حاجی سيّد محمّد اعلی اللّه مقامه و غمسه فی لجّة بحر رحمته و غفرانه با آنکه از اعلم علمای عصر بودند و اتقی و ازهد اهل زمان خود و جلالت قدرشان به مرتبهای بود که السن بريّه کلّ به ذکر و ثنايش ناطق و به زهد و ورعش موقن در غزای با روس با آنکه خود فتوای جهاد فرمودند و از وطن معروف به نصرت دين با علم مبين توجّه نمودند معذلک به بطش يسير از خير کثير گذشتند و مراجعت فرمودند يا ليت کشف الغطآء و ظهر ما ستر عن الأبصار
و اين طائفه بيست سنه متجاوز است که در ايام و ليالی به سطوت غضب خاقانی معذّب و از هبوب عواصف قهر سلطانی هر يک به دياری افتادهاند چه مقدار از اطفال که بی پدر ماندهاند و چه مقدار از آباء که بی پسر گشتهاند و چه مقدار از امّهات که از بيم و خوف جرأت آنکه بر اطفال مقتول خود نوحه نمايند نداشتهاند و بسی از عباد که در عشی با کمال غنا و ثروت بودهاند و در اشراق در نهايت فقر و ذلّت مشاهده شدهاند ما من ارض الّا و قد صبغت من دمائهم و ما من هوآء الّا و قد ارتفعت اليه زفراتهم و در اين سنين معدودات من غير تعطيل از سحاب قضا سهام بلا باريده و مع جميع اين قضايا و بلايا نار حبّ الهی در قلوبشان به شأنی مشتعل که اگر کلّ را قطعه قطعه نمايند از حبّ محبوب عالميان نگذرند بلکه به جان مشتاق و آملند آنچه را در سبيل الهی وارد شود
ای سلطان نسمات رحمت رحمن اين عباد را تقليب فرموده و به شطر احديّه کشيده گواه عاشق صادق در آستين باشد ولکن بعضی از علمای ظاهره قلب انور مليک زمان را نسبت به محرمان حرم رحمن و قاصدان کعبه عرفان مکدّر نمودهاند ای کاش رأی جهانآرای پادشاهی بر آن قرار ميگرفت که اين عبد با علمای عصر مجتمع ميشد و در حضور حضرت سلطان اتيان حجّت و برهان مينمود اين عبد حاضر و از حقّ آمل که چنين مجلسی فراهم آيد تا حقيقت امر در ساحت حضرت سلطان واضح و لائح گردد و بعد الأمر بيدک و انا حاضر تلقآء سرير سلطنتک فاحکم لی او عليّ
خداوند رحمن در فرقان که حجّت باقيه است مابين ملأ اکوان ميفرمايد فتمنّوا الموت ان کنتم صادقين تمنّای موت را برهان صدق فرموده و بر مرآت ضمير منير معلوم است که اليوم کدام حزبند که از جان در سبيل معبود عالميان گذشتهاند و اگر کتب استدلاليّه اين قوم در اثبات ما هم عليه به دماء مسفوکه فی سبيله تعالی مرقوم ميشد هرآينه کتب لاتحصی مابين بريّه ظاهر و مشهود بود
حال چگونه اين قوم را که قول و فعلشان مطابق است ميتوان انکار نمود و نفوسی را که از يک ذرّه اعتبار در سبيل مختار نگذشته و نميگذرند تصديق نمود بعضی از علما که اين بنده را تکفير نمودهاند ابدا ملاقات ننمودهاند و اين عبد را نديدهاند و از مقصود مطّلع نشدهاند و معذلک قالوا ما ارادوا و يفعلون ما يريدون هر دعوی را برهان بايد محض قول و اسباب زهد ظاهره نبوده
ترجمه چند فقره از فقرات صحيفه مکنونه فاطميّه صلوات اللّه عليها که مناسب اين مقام است به لسان پارسی عرض ميشود تا بعضی از امور مستوره در پيشگاه حضور مکشوف شود و مخاطب اين بيانات در صحيفه مذکوره که به کلمات مکنونه اليوم معروفست قومی هستند که در ظاهر به علم و تقوی معروفند و در باطن مطيع نفس و هوی.
ميفرمايد ای بيوفايان چرا در ظاهر دعوی شبانی کنيد و در باطن ذئب اغنام من شدهايد مثل شما مثل ستاره قبل از صبح است که در ظاهر درّی و روشن است و در باطن سبب اضلال و هلاکت کاروانهای مدينه و ديار من است
و همچنين ميفرمايد ای به ظاهر آراسته و به باطن کاسته مثل تو مثل آب تلخ صافيست که کمال لطافت و صفا از آن در ظاهر مشاهده شود و چون به دست صرّاف ذائقه احديّه افتد قطرهای از آن را قبول نفرمايد تجلّی آفتاب در تراب و مرآت هر دو موجود ولکن از فرقدان تا ارض فرق دان بلکه فرق بی منتهی در ميان
و همچنين ميفرمايد ای پسر دنيا بسا سحرگاهان تجلّی عنايت من از مشرق لامکان به مکان تو آمد و تو را در بستر راحت به غير مشغول ديد و چون برق روحانی به مقرّ عزّ نورانی رجوع نمود و در مکامن قرب نزد جنود قدس اظهار نداشتم و خجلت تو را نپسنديدم
و همچنين ميفرمايد ای مدّعی دوستی من در سحرگاهان نسيم عنايت من بر تو مرور نمود و تو را بر فراش غفلت خفته يافت و بر حال تو گريست و بازگشت انتهی
لذا در پيشگاه عدل سلطانی نبايد به قول مدّعی اکتفا رود و در فرقان که فارق بين حقّ و باطل است ميفرمايد يا ايها الّذين آمنوا ان جائکم فاسق بنبأ فتبينوا ان تصيبوا قوما بجهالة فتصبحوا علی ما فعلتم نادمين و در حديث شريف وارد لا تصدّقوا النّمّام بر بعضی از علما امر مشتبه شده و اين عبد را نديدهاند و آن نفوس که ملاقات نمودهاند شهادت ميدهند که اين عبد بغير ما حکم اللّه فی الکتاب تکلّم ننموده و به اين آيه مبارکه ذاکر قوله تعالی هل تنقمون منّا الّا ان آمنّا باللّه و ما انزل الينا و ما انزل من قبل
ای پادشاه زمان چشمهای اين آوارگان به شطر رحمت رحمن متوجّه و ناظر و البتّه اين بلايا را رحمت کبری از پی و اين شدائد عظمی را رخاء عظيم از عقب ولکن اميد چنانست که حضرت سلطان بنفسه در امور توجّه فرمايند که سبب رجای قلوب گردد و اين خير محض است که عرض شد و کفی باللّه شهيدا
سبحانک اللّهمّ يا الهی اشهد بأنّ قلب السّلطان قد کان بين اصبعی قدرتک لو تريد قلّبه يا الهی الی شطر الرّحمة و الاحسان و انّک انت المتعالی المقتدر المنّان لا اله الّا انت العزيز المستعان
در شرايط علما ميفرمايد و امّا من کان من الفقهآء صائنا لنفسه و حافظا لدينه مخالفا لهواه مطيعا لأمر مولاه فللعوام ان يقلّدوه الی آخر و اگر پادشاه زمان به اين بيان که از لسان مظهر وحی رحمن جاری شده ناظر شوند ملاحظه ميفرمايند که متّصفين به اين صفات وارده در حديث شريف اقلّ از کبريت احمرند لذا هر نفسی که مدّعی علم است قولش مسموع نبوده و نيست
و همچنين در ذکر فقهای آخر الزّمان ميفرمايد فقهآء ذلک الزّمان شرّ فقهآء تحت ظلّ السّمآء منهم خرجت الفتنة و اليهم تعود و همچنين ميفرمايد اذا ظهرت راية الحقّ لعنها اهل الشّرق و الغرب و اگر اين احاديث را نفسی تکذيب نمايد اثبات آن بر اين عبد است چون مقصود اختصار است لذا تفصيل رواة عرض نشد
علمائی که فیالحقيقه از کأس انقطاع آشاميدهاند ابدا متعرّض اين عبد نشدهاند چنانچه شيخ مرتضی اعلی اللّه مقامه و اسکنه فی ظلّ قباب عنايته در ايام توقّف در عراق اظهار محبّت ميفرمودند و بغير ما اذن اللّه در اين امر تکلّم ننمودند نسئل اللّه ان يوفّق الکلّ علی ما يحبّ و يرضی
حال جميع نفوس از جميع امور چشم پوشيدهاند و به اذيّت اين طائفه متوجّهند چنانچه اگر از بعضی که بعد از فضل باری در ظلّ مرحمت سلطانی آرميدهاند و به نعمت غير متناهيه متنعّمند سؤال شود که در جزای نعمت سلطانی چه خدمت اظهار نمودهايد به حسن تدبير مملکتی بر ممالک افزوديد و يا به امری که سبب آسايش رعيّت و آبادی مملکت و ابقای ذکر خير دولت شود توجّه نمودهايد جوابی ندارند جز آنکه جمعی را صدق و يا کذب به اسم بابی در حضور سلطان معروض دارند و بعد به قتل و تاراج مشغول شوند چنانچه در تبريز و منصوريّه مصر بعضی را فروختند و زخارف کثيره اخذ نمودند و ابدا در پيشگاه حضور سلطان عرض نشده
کلّ اين امور نظر به آن واقع شده که اين فقرا را بیمعين يافتهاند از امور خطيره گذشتهاند و به اين فقرا پرداختهاند طوائف متعدّده و ملل مختلفه در ظلّ سلطان مستريحند يک طائفه هم اين قوم باشند بلکه بايد علوّ همّت و سموّ فطرت ملازمان سلطانی به شأنی مشاهده شود که در تدبير آن باشند که جميع اديان در سايه سلطان درآيند و مابين کلّ به عدل حکم رانند
اجرای حدود اللّه محض عدل است و کلّ به آن راضی بلکه حدود الهيّه سبب و علّت حفظ بريّه بوده و خواهد بود بقوله تعالی و لکم فی القصاص حياة يا اولی الألباب از عدل حضرت سلطان بعيد است که به خطای نفسی جمعی از نفوس مورد سياط غضب شوند حقّ جلّ ذکره ميفرمايد لا تزر وازرة وزر اخری و اين بسی معلوم که در هر طائفه عالم و جاهل عاقل و غافل فاسق و متّقی بوده و خواهد بود و ارتکاب امور شنيعه از عاقل بعيد است چه که عاقل يا طالب دنياست و يا تارک آن اگر تارک است البتّه به غير حقّ توجّه ننمايد و از اين گذشته خشية اللّه او را از ارتکاب اعمال منهيّه مذمومه منع نمايد و اگر طالب دنياست اموری که سبب و علّت اعراض عباد و وحشت من فی البلاد شود البتّه ارتکاب ننمايد بلکه به اعمالی که سبب اقبال ناس است عامل شود پس مبرهن شد که اعمال مردوده از انفس جاهله بوده و خواهد بود نسئل اللّه ان يحفظ عباده عن التّوجّه الی غيره و يقرّبهم اليه انّه علی کلّ شیء قدير
سبحانک اللّهمّ يا الهی تسمع حنينی و تری حالی و ضرّی و ابتلائی و تعلم ما فی نفسی ان کان ندائی خالصا لوجهک فاجذب به قلوب بريّتک الی افق سمآء عرفانک و قلب السّلطان الی يمين عرش اسمک الرّحمن ثمّ ارزقه يا الهی النّعمة الّتی نزلت من سمآء کرمک و سحاب رحمتک لينقطع عمّا عنده و يتوجّه الی شطر الطافک ای ربّ ايده علی نصرة امرک و اعلآء کلمتک بين خلقک ثمّ انصره بجنود الغيب و الشّهادة ليسخّر المدائن باسمک و يحکم علی من علی الأرض کلّها بقدرتک و سلطانک يا من بيدک ملکوت الايجاد و انّک انت الحاکم فی المبدء و المعاد لا اله الّا انت المقتدر العزيز الحکيم
به شأنی امر را در پيشگاه حضور سلطانی مشتبه نمودهاند که اگر از نفسی از اين طائفه عمل قبيحی صادر شود آن را از مذهب اين عباد ميشمرند فواللّه الّذی لا اله الّا هو اين عبد ارتکاب مکاره را جائز ندانسته تا چه رسد به آنچه صريحا در کتاب الهی نهی آن نازل شده
حقّ ناس را از شرب خمر نهی فرموده و حرمت آن در کتاب الهی نازل و ثبت شده و علمای عصر کثّر اللّه امثالهم طرّا ناس را از اين عمل شنيع نهی نمودهاند معذلک بعضی مرتکبند حال جزای اين عمل به نفوس غافله راجع و آن مظاهر عزّ تقديس مقدّس و مبرّا يشهد بتقديسهم کلّ الوجود من الغيب و الشّهود
بلی اين عباد حقّ را يفعل ما يشآء و يحکم ما يريد ميدانند و ظهورات مظاهر احديّه را در عوالم ملکيّه محال ندانستهاند و اگر نفسی محال داند چه فرقست مابين او و قومی که يد اللّه را مغلول دانستهاند اگر حقّ جلّ ذکره را مختار دانند بايد هر امری که از مصدر حکم آن سلطان قدم ظاهر شود کلّ قبول نمايند لا مفرّ و لا مهرب لأحد الّا الی اللّه لا عاصم و لا ملجأ الّا اليه
و امری که لازم است اتيان دليل و برهان مدّعی علی ما يقول و يدّعی ديگر اعراض ناس از عالم و جاهل منوط نبوده و نخواهد بود انبيا که لئالی بحر احديّه و مهابط وحی الهيّهاند محلّ اعراض و اعتراض ناس واقع شدهاند چنانچه ميفرمايد و همّت کلّ امّة برسولهم ليأخذوه و جادلوا بالباطل ليدحضوا به الحقّ و همچنين ميفرمايد ما يأتيهم من رسول الّا کانوا به يستهزئون
در ظهور خاتم انبيا و سلطان اصفيا روح العالمين فداه ملاحظه فرمائيد که بعد از اشراق شمس حقيقت از افق حجاز چه مقدار ظلم از اهل ضلال بر آن مظهر عزّ ذی الجلال وارد شده به شأنی عباد غافل بودند که اذيّت آن حضرت را از اعظم اعمال و سبب وصول به حقّ متعال ميدانستهاند چه که علمای آن عصر در سنين اوّليّه از يهود و نصاری از آن شمس افق اعلی اعراض نمودند و به اعراض آن نفوس جميع ناس از وضيع و شريف بر اطفای نور آن نيّر افق معانی کمر بستند اسامی کلّ در کتب مذکور است از جمله وهب بن راهب و کعب بن اشرف و عبداللّه ابيّ و امثال آن نفوس
تا آنکه امر به مقامی رسيد که در سفک دم اطهر آن حضرت مجلس شوری ترتيب دادند چنانچه حقّ جلّ ذکره خبر فرموده و اذ يمکر بک الّذين کفروا ليثبتوک او يقتلوک او يخرجوک و يمکرون و يمکر اللّه و اللّه خير الماکرين و همچنين ميفرمايد و ان کان کبر عليک اعراضهم فان استطعت ان تبتغی نفقا فی الأرض او سلّما فی السّمآء فتأتيهم بآية ولو شآء اللّه لجمعهم علی الهدی فلا تکوننّ من الجاهلين تاللّه از مضمون اين دو آيه مبارکه قلوب مقرّبين در احتراقست و امثال اين امور وارده محقّقه از نظر محو شده و ابدا تفکّر ننموده و نمينمايند که سبب اعراض عباد در احيان ظهور مطالع انوار الهيّه چه بوده
و همچنين قبل از خاتم انبيا در عيسی بن مريم ملاحظه فرمائيد بعد از ظهور آن مظهر رحمن جميع علما آن ساذج ايمان را به کفر و طغيان نسبت دادهاند تا بالاخره به اجازه حنّان که اعظم علمای آن عصر بود و همچنين قيافا که اقضی القضاة بود بر آن حضرت وارد آوردند آنچه را که قلم از ذکرش خجل و عاجز است ضاقت عليه الأرض بوسعتها الی ان عرّجه اللّه الی السّمآء
و اگر تفصيل جميع انبيا عرض شود بيم آن است که کسالت عارض گردد و مخصوص علمای تورات بر آنند که بعد از موسی ع نبيّ مستقلّ صاحب شريعت نخواهد آمد نفسی از اولاد داود ظاهر خواهد شد و او مروّج شريعت تورات خواهد بود تا به اعانت او حکم تورات مابين اهل شرق و غرب جاری و نافذ گردد
و همچنين اهل انجيل محال دانستهاند که بعد از عيسی بن مريم ع صاحب امر جديد از مشرق مشيّت الهی اشراق نمايد و مستدلّ به اين آيه شدهاند که در انجيل است انّ السّمآء و الأرض تزولان ولکن کلام ابن الانسان لن يزول ابدا و بر آنند که آنچه عيسی بن مريم ع فرموده و امر نموده تغيير نيابد
در يک مقام از انجيل ميفرمايد انّی ذاهب و آت و در انجيل يوحنّا هم بشارت داده به روح تسلّیدهنده که بعد از من میآيد و در انجيل لوقا هم بعضی علامات مذکور است ولکن چون بعضی از علمای آن ملّت هر بيانی را تفسيری به هوای خود نمودند لذا از مقصود محتجب ماندند
فيا ليت اذنت لی يا سلطان لنرسل الی حضرتک ما تقرّ به العيون و تطمئنّ به النّفوس و يوقن کلّ منصف بأنّ عنده علم الکتاب و بعضی از ناس چون از جواب خصم عاجزند به حبل تحريف کتب متمسّکند و حال آنکه ذکر تحريف در مواضع مخصوصه بوده لو لا اعراض الجهلآء و اغماض العلمآء لقلت مقالا تفرح به القلوب و تطير الی الهوآء الّذی يسمع من هزيز ارياحه انّه لا اله الّا هو ولکنّ الآن لعدم اقتضآء الزّمان منع اللّسان عن البيان و ختم انآء التّبيان الی ان يفتح اللّه بقدرته انّه لهو المقتدر القدير
سبحانک اللّهمّ يا الهی اسئلک باسمک الّذی به سخّرت من فی السّموات و الأرض ان تحفظ سراج امرک بزجاجة قدرتک و الطافک لئلّا تمرّ عليه ارياح الانکار من شطر الّذين غفلوا من اسرار اسمک المختار ثمّ زد نوره بدهن حکمتک انّک انت المقتدر علی من فی ارضک و سمائک
ای ربّ اسئلک بالکلمة العليا الّتی بها فزع من فی الأرض و السّمآء الّا من تمسّک بالعروة الوثقی ان لا تدعنی بين خلقک فارفعنی اليک و ادخلنی فی ظلال رحمتک و اشربنی زلال خمر عنايتک لأسکن فی خبآء مجدک و قباب الطافک انّک انت المقتدر علی ما تشآء و انّک انت المهيمن القيّوم
يا سلطان قد خبت مصابيح الانصاف و اشتعلت نار الاعتساف فی کلّ الأطراف الی ان جعلوا اهلی اساری من الزّورآء الی الموصل الحدبآء ليس هذا اوّل حرمة هتکت فی سبيل اللّه ينبغی لکلّ نفس ان ينظر و يذکر ما ورد علی آل الرّسول اذ جعلهم القوم اساری و ادخلوهم فی دمشق الفيحآء و کان بينهم سيّد السّاجدين و سند المقرّبين و کعبة المشتاقين روح ما سواه فداه
قيل لهم أ انتم الخوارج قال لا واللّه نحن عباد آمنّا باللّه و آياته و بنا افترّ ثغر الايمان و لاحت آية الرّحمن و بذکرنا سالت البطحآء و ماطت الظّلمة الّتی حالت بين الأرض و السّمآء
قيل أ حرّمتم ما احلّه اللّه او حلّلتم ما حرّمه اللّه قال نحن اوّل من اتّبع اوامر اللّه و نحن اصل الأمر و مبدئه و اوّل کلّ خير و منتهاه نحن آية القدم و ذکره بين الأمم
قيل أ ترکتم القرآن قال فينا انزله الرّحمن و نحن نسائم السّبحان بين الأکوان و نحن الشّوارع الّتی انشعبت من البحر الأعظم الّذی احيی اللّه به الأرض و يحييها به بعد موتها و منّا انتشرت آياته و ظهرت بيّناته و برزت آثاره و عندنا معانيه و اسراره
قيل لأيّ جرم مليتم قال لحبّ اللّه و انقطاعنا عمّا سواه
انّا ما ذکرنا عبارته عليه السّلام بل اظهرنا رشحا من بحر الحيوان الّذی کان مودعا فی کلماته ليحيی به المقبلون و يطّلعوا علی ما ورد علی امنآء اللّه من قوم سوء اخسرين و نری اليوم يعترض القوم علی الّذين ظلموا من قبل و هم يظلمون اشدّ ممّا ظلموا و لا يعرفون
تاللّه انّی ما اردت الفساد بل تطهير العباد عن کلّ ما منعهم عن التّقرّب الی اللّه مالک يوم التّناد کنت نائما علی مضجعی مرّت عليّ نفحات ربّی الرّحمن و ايقظتنی من النّوم و امرنی بالنّدآء بين الأرض و السّمآء ما کان هذا من عندی بل من عنده يشهد بذلک سکّان جبروته و ملکوته و اهل مدائن عزّه ونفسه الحقّ لا اجزع من البلايا فی سبيله و لا عن الرّزايا فی حبّه و رضائه قد جعل اللّه البلآء غادية لهذه الدّسکرة الخضرآء و ذبالة لمصباحه الّذی به اشرقت الأرض و السّمآء
هل يبقی لأحد ما عنده من ثروته او يغنيه غدا عن مالک ناصيته لو ينظر احد فی الّذين ناموا تحت الرّضام و جاوروا الرّغام هل يقدر ان يميّز رمم جماجم المالک عن براجم المملوک لا ومالک الملوک و هل يعرف الولاة من الرّعاة و هل يميّز اولی الثّروة و الغنآء من الّذی کان بلا حذآء و وطآء تاللّه قد رفع الفرق الّا لمن قضی الحقّ و قضی بالحقّ
اين العلمآء و الفضلآء و الأمرآء اين دقّة انظارهم و حدّة ابصارهم و رقّة افکارهم و سلامة اذکارهم و اين خزائنهم المستورة و زخارفهم المشهودة و سررهم الموضونة و فرشهم الموضوعة هيهات قد صار الکلّ بورا و جعلهم قضآء اللّه هبآء منثورا قد نثل ما کنزوا و تشتّت ما جمعوا و تبدّد ما کتموا اصبحوا لا يری الّا اماکنهم الخالية و سقوفهم الخاوية و جذوعهم المنقعرة و قشيبهم البالية انّ البصير لا يشغله المال عن النّظر الی المآل و الخبير لا تمسکه الأموال عن التّوجّه الی الغنيّ المتعال
اين من حکم علی ما طلعت الشّمس عليها و اسرف و استطرف فی الدّنيا و ما خلق فيها اين صاحب الکتيبة السّمرآء و الرّاية الصّفرآء اين من حکم فی الزّورآء و اين من ظلم فی الفيحآء و اين الّذين ارتعد الکنوز من کرمهم و قبض البحر عند بسط اکفّهم و هممهم و اين من طال ذراعه فی العصيان و مال ذرعه عن الرّحمن
اين الّذی کان ان يجتبی اللّذّات و يجتنی اثمار الشّهوات اين ربّات الکمال و ذوات الجمال اين اغصانهم المتمائلة و افنانهم المتطاولة و قصورهم العالية و بساتينهم المعروشة و اين دقّة اديمها و رقّة نسيمها و خرير مائها و هزيز ارياحها و هدير ورقائها و حفيف اشجارها و اين سحورهم المفترّة و ثغورهم المبتسمة فواها لهم قد هبطوا الحضيض و جاوروا القضيض لا يسمع اليوم منهم ذکر و لا رکز و لا يعرف منهم امر و لا رمز
أ يمارون القوم و هم يشهدون أ ينکرون و هم يعلمون لم ادر بأيّ واد يهيمون اما يرون يذهبون و لا يرجعون الی متی يغيرون و ينجدون يهبطون و يصعدون أ لم يأن للّذين آمنوا ان تخشع قلوبهم لذکر اللّه طوبی لمن قال او يقول بلی يا ربّ آن و حان و ينقطع عمّا کان الی مالک الأکوان و مليک الامکان
هيهات لا يحصد الّا ما زرع و لا يؤخذ الّا ما وضع الّا بفضل اللّه و کرمه هل حملت الأرض بالّذی لا تمنعه سبحات الجلال عن الصّعود الی ملکوت ربّه العزيز المتعال و هل لنا من العمل ما يزول به العلل و يقرّبنا الی مالک العلل نسئل اللّه ان يعاملنا بفضله لا بعدله و يجعلنا من الّذين توجّهوا اليه و انقطعوا عمّا سواه
يا ملک قد رأيت فی سبيل اللّه ما لا رأت عين و لا سمعت اذن قد انکرنی المعارف و ضاق عليّ المخارف قد نضب ضحضاح السّلامة و اصفرّ ضحضاح الرّاحة کم من البلايا نزلت و کم منها سوف تنزل امشی مقبلا الی العزيز الوهّاب و ورائی تنساب الحباب قد استهلّ مدمعی الی ان بلّ مضجعی
و ليس حزنی لنفسی تاللّه رأسی يشتاق الرّماح فی حبّ مولاه و ما مررت علی شجر الّا و قد خاطبه فؤادی يا ليت قطعت لاسمی و صلب عليک جسدی فی سبيل ربّی بل بما اری النّاس فی سکرتهم يعمهون و لا يعرفون رفعوا اهوائهم و وضعوا الههم کأنّهم اتّخذوا امر اللّه هزوا و لهوا و لعبا و يحسبون انّهم محسنون و فی حصن الأمان هم محصنون ليس الأمر کما يظنّون غدا يرون ما ينکرون
فسوف يخرجنا اولو الحکم و الغنآء من هذه الأرض الّتی سمّيت بأدرنة الی مدينة عکّاء و ممّا يحکون انّها اخرب مدن الدّنيا و اقبحها صورة و اردئها هواء و انتنها مآء کأنّها دار حکومة الصّدی لا يسمع من ارجائها الّا صوت ترجيعه و ارادوا ان يحبسوا الغلام فيها و يسدّوا علی وجوهنا ابواب الرّخآء و يصدّوا عنّا عرض الحياة الدّنيا فيما غبر من ايّامنا
تاللّه لو ينهکنی اللّغب و يهلکنی السّغب و يجعل فراشی من الصّخرة الصّمّآء و مؤانسی وحوش العرآء لا اجزع و اصبر کما صبر اولو الحزم و اصحاب العزم بحول اللّه مالک القدم و خالق الأمم و اشکر اللّه علی کلّ الأحوال و نرجو من کرمه تعالی بهذا الحبس يعتق الرّقاب من السّلاسل و الأطناب و يجعل الوجوه خالصة لوجهه العزيز الوهّاب انّه مجيب لمن دعاه و قريب لمن ناجاه و نسئله ان يجعل هذا البلآء الأدهم درعا لهيکل امره و به يحفظه من سيوف شاحذة و قضب نافذة لم يزل بالبلآء علا امره و سنا ذکره هذا من سنّته قد خلت فی القرون الخالية و الأعصار الماضية فسوف يعلم القوم ما لا يفقهونه اليوم اذا عثر جوادهم و طوی مهادهم و کلّت اسيافهم و زلّت اقدامهم
لم ادر الی متی يرکبون مطيّة الهوی و يهيمون فی هيمآء الغفلة و الغوی أ يبقی عزّة من عزّ و ذلّة من ذلّ ام يبقی من اتّکأ علی الوسادة العليا و بلغ فی العزّة الغاية القصوی لا وربّی الرّحمن کلّ من عليها فان و يبقی وجه ربّی العزيز المنّان
ايّ درع ما اصابها سهم الرّدی و ايّ فود ما عرّته يد القضآء و ايّ حصن منع عنه رسول الموت اذ اتی و ايّ سرير ما کسر و ايّ سدير ما قفر لو علم النّاس ما ورآء الختام من رحيق رحمة ربّهم العزيز العلّام لنبذوا الملام و استرضوا عن الغلام و امّا الآن حجّبونی بحجاب الظّلام الّذی نسجوه بأيدی الظّنون و الأوهام سوف تشقّ اليد البيضآء جيبا لهذه اللّيلة الدّلمآء و يفتح اللّه لمدينته بابا رتاجا يومئذ يدخل فيها النّاس افواجا و يقولون ما قالته اللّائمات من قبل ليظهر فی الغايات ما بدا فی البدايات
أيريدون الاقامة و رجلهم فی الرّکاب و هل يرون لذهابهم من اياب لا وربّ الأرباب الّا فی المآب يومئذ يقوم النّاس من الأجداث و يسئلون عن التّراث طوبی لمن لا تسومه الأثقال فی ذلک اليوم الّذی فيه تمرّ الجبال و يحضر الکلّ للسّؤال فی محضر اللّه المتعال انّه شديد النّکال
نسئل اللّه ان يقدّس قلوب بعض العلمآء من الضّغينة و البغضآء لينظروا الأشيآء بعين لا يغلبها الاغضآء و يصعدهم الی مقام لا تقلّبهم الدّنيا و رياستها عن النّظر الی الأفق الأعلی و لا يشغلهم المعاش و اسباب الفراش عن اليوم الّذی فيه يجعل الجبال کالفراش ولو انّهم يفرحون بما ورد علينا من البلآء سوف يأتی يوم فيه ينوحون و يبکون وربّی لو خيّرت فيما هم عليه من العزّة و الغنآء و الثّروة و العلآء و الرّاحة و الرّخآء و ما انا فيه من الشّدّة و البلآء لاخترت ما انا فيه اليوم و الآن لا ابدّل ذرّة من هذه البلايا بما خلق فی ملکوت الانشآء
لو لا البلآء فی سبيل اللّه ما لذّ لی بقائی و ما نفعنی حياتی و لا يخفی علی اهل البصر و النّاظرين الی المنظر الأکبر انّی فی اکثر ايّامی کنت کعبد يکون جالسا تحت سيف علّق بشعرة واحدة و لم يدر متی ينزل عليه أينزل فی الحين او بعد حين و فی کلّ ذلک نشکر اللّه ربّ العالمين و نحمده فی کلّ الأحوال انّه علی کلّ شیء شهيد
نسئل اللّه ان يبسط ظلّه ليسرعنّ اليه الموحّدون و يأوينّ فيه المخلصون و يرزق العباد من روض عنايته زهرا و من افق الطافه زهرا و يؤيّده فيما يحبّ و يرضی و يوفّقه علی ما يقرّبه الی مطلع اسمائه الحسنی ليغضّ الطّرف ممّا يری من الاجحاف و ينظر الی الرّعيّة بعين الالطاف و يحفظهم من الاعتساف و نسئله تعالی ان يجمع الکلّ علی خليج البحر الأعظم الّذی کلّ قطرة منه تنادی انّه مبشّر العالمين و محيی العالمين و الحمد للّه مالک يوم الدّين
و نسئله تعالی ان يجعلک ناصرا لأمره و ناظرا الی عدله لتحکم علی العباد کما تحکم علی ذوی قرابتک و تختار لهم ما تختاره لنفسک انّه لهو المقتدر المتعالی المهيمن القيّوم.