يکی از احبّای إلهی مکتوبی بحاجی محمّد کريم خان نوشته و در آن مکتوب سؤالات چندی نموده و از قراريکه استماع شد خان مذکور از معانی غافل شده بألفاظ تمسّک جسته و اعتراض نموده ليدحض الحقّ بما عنده * و لکن غافل از اينکه يُحقّقُ اللّهُ الحقّ بکلماته و يَقْطَعَ دابرَ المشرکين * أوّل آن مکتوب باينکلمات مزّين * الحمد للّه الّذی کَشَفَ القِناعَ عن وجه الأولياء * خان مذکور اعتراض نموده که اين عبارت غلط است و صاحب اين مکتوب گويا بحرفی از علم و اصطلاحات قوم فائز نشده چه که قناع مخصوص رؤس نساء است * باعتراض بر الفاظ مشغول شده و غافل از اينکه خود از علم و معلوم هر دو بی بهره مانده * أصحاب إلهی اليوم اين علومی را که او علم دانسته ننگ ميدانند علميکه محبوبست آن بوده که ناس را بحق هدايت کند بعد از انکه نفسی بآن فائز نشد آن علم حجاب أکبر بوده و خواهد بود * و اعتراضات او ديده نشد مگر همين يک فقره که آنهم شنيده شد و آن فقره بمنظر أکبر رسيد لذا از مظهر امر در جواب اعتراض او اين لوح ابدع اقدس اطهر نازل که شايد ناس بامثال اين اعتراضات از مالک اسماء و صفات محروم نمانند و کلمه عُليا را از کلمه سُفلی تميز دهند و بشطر اللّه العليّ الأعلی توجّه نمايند * مَنْ اهْتَدَی فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أعرَضَ إِنَّ اللّهَ لَغَنِيّ حَمِيْد *
يا أيُّها المعروف بالعلم و القائمُ علی شفا حفرة الجهل * إنّا سمعنا بأنّک أعرضتَ عن الحقّ و اعترضتَ علی أحد من أحبّائه الّذی أرسَلَ إليک کتابا کريما لِيَهديَکَ الی اللّهِ ربّکَ و رَبّ العالمين * إنّک اعترضت عليه و اتّبعتَ سننَ الجاهلين * و بذلک ضيّعتَ حُرمتَک بين عباد اللّه لأنّا باعتراضِک وجدناکَ علی جهل عظيم * إنّکَ ما اطّلعتَ علی قواعد القوم و اصطلاحاتِهم و ما دخلتَ روضةَ المعانی و البيان و کنتَ من الغافلين * و ما عرفتَ الفصاحةَ و البلاغةَ و لا المجازَ و لا الحقيقةَ و لا التّشبيهَ و لا الاستعارةَ لذا نلقی عليک ما تطّلع به علی جهلکَ و تکونُ من المنصفين * إنّک لو سلکتَ سُبُلَ أهلِ الأدب ما اعترضتَ عليه فی لفظ القناع و لم تکن من المجادلين * و کذلک اعترضت علی کلمات اللّه فی هذا الظُّهور البديع *
أما سَمِعْتَ ذکْرَ المُقنَّع و هو المعروف بالمُقنَّعِ الکندی و هو محمَّدُ بن ظَفَرَ بنِ عُمَيْر بنِ فرعانَ بن قَيْسِ بنِ أسودَ و کان من المعروفين * إنّا لو نريدُ أن نذکرَ آباءَه واحدا بعد واحد الی أن ينتهی الی البديع الأوّل لَنَقْدِرُ بما علّمنی ربّی علومَ الأوّلين و الآخِرين * مع أنّا ما قرأنا علومَکم و اللّهُ علی ذلک شهيد و عليم * و إنّه أجملُ النّاس وجهًا و أکملهم خُلقًا و أعدلهم قَوامًا * فانظر فی کتب القوم لِتَعْرِفَ و تکون من العارفين * و کان إذا اسْفَرَ اللِّثامَ عن وجهه أصابَتْهُ العينُ فَيَمْرَضُ لذا لا يمشی إلّا مُقَنَّعًا أی مغطّيا وجهَه کذلک ذُکر فی کتب العرب العرباء و الأدباء و الفصحاء * فانظر فيها لعلّ تکونُ من المطّلعين * و إنّه هو الّذی يُضْرَبُ به المثلُ فی الجمال کما يُضْرَبُ بزرقاء اليمامة فی حدَّة البصر و بابنِ أصْمَعَ فی سَعَة الرّواية لو کنتَ من العالمين * و کذلک فی طلب الثّار بالمُهَلْهَل و الوفاء بالسّمَوئل وجَوْدَة الرّأی بقيس بن زُهَيْرٍ و الجودِ بحاتِم و الحِلم بمَعَن بنِ زائدةَ و الفصاحةِ بقُسِّ بنِ صاعدة و الحکمة بلقمانَ و کذلک فی الخطبة بسحبانَ وائل و الفراسة بعامرِ بن طُفَيْلٍ و الحِذْقِ باياسِ بنِ معاوية بنِ القُرّةِ و الحفظ بحمّاد * هؤلاء من مشاهير العرب الّذين تُرْسَلُ بهم الأمثالُ * طَالِعْ فی الکتب لعلّ لا تدحِضُ الحقَّ بما عندک و تکونُ من المتنبّهين * و توقنُ بأنّ علماءَ الأدب استعملوا لفظَ القِناع فی الرّجال کما ذکرناه لک ببيان ظاهر مبين * ثمّ اعلم بأنّ القِناع مخصوص بالنّساء و يَسْتُرْنَ به رؤسَهنّ ولکن استُعْمِلَ فی الرّجال و الوجه مجازا إن کنتَ من المطّلعين * و کذلک اللّثام مخصوص بالمرأَة يقال لثمت المرأةُ أی شدّت اللّثامَ علی فمها * ثمّ استُعْمِلَ فی الرّجال و الوجه کما ذکر فی الکتب الأدبيّة * أسْفَرَ اللّثامَ عن وجهه أی کشف النِّقابَ * إيّاک أن تعترضَ بالکلمات علی الّذی خضعت الآيات لوجهه المشرق المنير * خَفْ عن اللّه الّذی خلقک و سوّاک و لا تشمِتِ الّذين آمنوا و أنفقوا أنفسَهم و أموالَهم فی سبيل اللّه الملک العزيز القدير *
قل ما کان مقصودنا فيما أرسلناه إليک إلّا بأن تکون متذکِّرا فيما فرّطتَ فی جنب اللّه و تتّخذ لنفسک إليه سبيلا * إنّا أردنا هدايتَک و إنّک أردتَ ضُرّنا و استهزأتَ بنا کما استهزأ قوم قبلک و هم اليومَ فی أسفل الجحيم * إنّک من الّذين إذ نزّل الفرقانُ من لدی الرَّحمن قالوا: ﴿ إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الأَوَّلِينَ ﴾ و اعترضوا علی أکثر آياته فانظر فی الإيقان ثمّ فی کتب أُخری لِتَرَی و تَعلمَ ما اعترضتَ به من قبل علی محمّد رسول اللّه و خاتم النّبيّين * إِنَّا عرّفناکَ نفسَک لِتعْرِفَها و تکونَ علی بصيرة من لدی البصير * قل عند ربّی خزائنُ العلوم و علمُ الخلائق أجمعين *
ارفع رأسَک عن فِراش الغفلة لِتُشاهدَ ذکر اللّه الأعظم مستويا علی عرش الظّهور کاستواء الهاء علی الواو * قم عن رقد الهوی ثمّ اتَّبعْ ربَّک العليَّ الأعلی * دَعْ ما عندک وراءَک و خُذْ ما آتاک من لدی اللّه العزيز الحکيم * قل يا أيّها الجاهل انظر فی کلمات اللّه ببصره لِتَجدَهُنّ مقدّساتٍ عن إشارات القوم و قواعدهم بعد ما کان عنده علوم العالمين * قل إنّ آياتِ اللّه لو تنزل علی قواعدکم و ما عندکم إنّها تکون مثلَ کلماتِکم يا معشَرَ المحتجبين * قل إنّها نزّلت من مقام لا يذکر فيه دونه و جعله اللّهُ مقدّسا عن عرفان العالمين * و کيف أنت و أمثالک يا أيّها المنکر البعيد * إنّها نزِّلَتْ علی لسان القوم لا علی قواعدک المجعولة يا أيّها المعرض المريب *
أنْصِفْ باللّه لو توضَعُ قدرةُ العالَم فی قلبک هل تقدر أن تقومَ علی أمر يعترض عليه النّاس و عن ورائهم الملوکُ و السّلاطين * لا و ربّی لا يقوم أحدٌ و لن تستطيعَ نفسٌ إلّا من أقامه اللّه مقامَ نفسه و إنّه هو هذا و ينطق فی کلّ شأن إنّه لا إله إلّا هو الواحد الفرد المعتَمَد العليم الخبير * لو يتکدّر منک قلبُ أحد من خدّام السّلطان فی أقلَّ من آن لَتَضطرِبُ فی الحين * و إنّک لو تنکرنی فی ذلک يصدّقني عبادُ اللّه المخلصون * و مع ذلک تعترض علی الّذی اعترض عليه الدِّول فی سنينَ معدوداتٍ و ورد عليه ما ناح به الرُّوحُ الأمين الی أن سُجِنَ فی هذَا السّجن البعيد *
قل أنِ افتَحِ البصرَ إنّ الأمرَ علا و ظهر و الشَّجرَ ينطقُ بأسرار القَدَرِ هل تری لنفسک من مفرّ تاللّه ليس لأحد مفرّ و لا مستقرّ إلّا لمن توجّه الی المنظر الأکبر هذا المقامِ الأطهر الّذی اشتهر ذکرُهُ بين العالمين * قل أتعترض بالقِناع علی الّذی آمن بسلطان الإبداع و الاختراع * و الّذی اعترض اليومَ إنّه من همج رعاع عند اللّه فاطرِ السّموات و الأرضين * قل يا أيّها الغافل اسمع تَغَنّيَ الورقاء علی أفنان سدرة المنتهی و لا تکن من الجاهلين * إنّ هذا هو الّذی أخبرکم به کاظم و أحمد و من قبلهما النّبيُّون و المرسلون * اتّق اللّهَ و لا تجادل بآياته بعد إنزالها إنّها نزّلت بالفطرة من جبروت اللّه ربّک و ربّ العالمين * و إنّها لحجّة اللّه فی کلّ الأعصار و لا يَعْقِلُها إلّا الّذينهم انقطعوا عمّا عندهم و توجّهوا الی هذا النّبأ العظيم * يا أيّها البعيد لو أنّ ربّک الرّحمنَ يظهر علی حدوداتک لَتَنْزِلُ آياتُهُ علی القاعدة الّتی أنت عليها تُبْ الی اللّه و قل:
سبحانک اللّهمَّ يا إلهی أنا الّذی فرّطتُ فی جنبک و اعترضتُ علی ما نزّل من عندک ثمّ اتّبعتُ النّفسَ و الهوی و غفلتُ عن ذکرک العليّ الأبهی * يا إلهی لا تأخُذْني بجريراتی طهّرنی عن العصيان ثمّ أرْسِلْ عَلَيَّ من شطر فضلک روائحَ الغفران ثمّ قدّر لی مَقْعَدَ صدقٍ عندک ثمّ الحِقنی بعبادک المخلصين * يا إلهی و محبوبي لا تَحرِمْنی عن نفحات کلماتک العُليا و لا من فوحات قميصک الأبهی * ثمّ أرْضِنی بما نزّل من عندک و قدّر من لدنک إنّک فعّال لما تشاء و إنّک أنت الغفور الجوّاد المعطی الکريم *
اسمع قولی دَعِ الإشارات لأهلها و طهّر قلبَک عن الکلماتِ التی تُورِثُ سوادَ الوجه فی الدّارين * إطْلَعْ من خلف الحجبات و الإشارات و توجّه بوجه منير الی مالک الأسماء و الصّفات لِتَجِدَ نفسَک فی أعلی المقام الّذی انْقطعَتْ عنه إشاراتُ المريبين * کذلک نصحک القلمُ الأعلی إن أقبلت لنفسک و إن أعرضتَ فعليها إنّ ربّک الرّحمنَ لغنيّ عمّا کان و عمّا يکون و إِنَّهُ لَهُوَ الغَنِيُّ الحَمِيدُ *
بلسان پارسی ذکر ميشود که شايد عرف قميص رحماني را از کلمات منزله پارسيّه ادراک نمائي و منقطعا عن الأشطار بشطر أحديّه توجّه کنی اگر چه هر طيری از کُدس رحمت رحمانيّه و خرمن حکم صمدانيّه نصيب نبرده و قادر بر التقاط نه * طير بيان بايد در هواء قدس رحمان طيران نمايد و از خرمنهای معانی قسمت برد * تا قلوب و افئده ناس بذکر اين و آن مشغول از عرف روضه رضوان محروم * بشنو نصح اين مسجون را و ببازوی يقين سدّ محکم متين بنا کن شايد از يأجوج نفس و هوی محفوظ ماني و بعنايت خضر أيّام بکوثر بقا فائز شوی و بمنظر أکبر توجّه نمائی * دنيا را بقائی نه و طالبان آنرا وفائي مشهود نه لا تطمئنَّ من الدّنيا فکّر فی تغييرها و انقلابها * أيْنَ مَنْ بَنَی الخَوَرْنَقَ و السّديرَ * و أين من أراد أن يرتقی الی الأثير * کم من قصر استراح فيه بانيه فی الأصيل بالعافية و الخير و غدا ملکه الغيرُ * و کم من بيت ارتفع فی العشيّ فيه القهقهةُ و شدوا الزّرقاءَ و فی الإشراق نحيبُ البکاء * أيّ عزيز ما ذلّ و أيّ أمر ما بُدِّلَ و أی روح ما راح و أيّ ظالم شَرِبَ کأسَ الفلاح * و همچنين بعلوم ظاهره افتخار منما * و فوق کلّ ذی علم عليم * فاعلم لکلّ صارم کلالٌ و لکلّ فرح ملال و لکلّ عزيز ذِلّة و لکلّ عالم زَلّة * تقوی پيشه کن و بدبستان علم إلهی وارد شو * اتَّقَوُا اللّهَ وَ يُعَلِّمُکُم اللّهُ قلب را از إشارات قوم مقدّس نما تا بتجلّيات أسماء و صفات إلهی منوَّر شود * چشم اعراض بربند و بصر انصاف بگشا و بر أحبّای إلهی اعتراض مکن * قسم بشمس أُفق ظهور که اگر از علوم ظاهره هم کما هو حقّها نصيب ميبردی هر آينه از لفظ قِناع بر دوستان مالک إبداع و اختراع اعتراض نمينمودی * صَهْ لسانَک عن الأولياء يا أيّها الهائم فی هيماء الجهل و العَمی * مصلحت در آنست که قدری در کتب بيان و بديع ملاحظه کنی شايد از قواعد ظاهره مطلع شوی چه که اگر بر حقيقت و مجاز و مقامات تحويل اسناد و استعاره و کنايه مطّلع ميشدی اعتراض نمينمودی که قِناع در وجه استعمال نشده * ببصر مشرکين در کلمات محبّين ربّ العالمين نظر مکن * و أمّا القِناعُ و المِقْنَعَة دو جامهاند که نساء روُس خود را بآن ميپوشانند مخصوص است از برآی رؤس نساء و لکن در رجال و وجه مجازًا استعمال شده * و همچنين لثام آنست که نساء بآن دهان خود را ميپوشانند چنانچه أهل فارس و ترک بيَشْماق تعبير مينمايند و در رجال و وجه مجازاً استعمال شده چنانچه در کتب أدبيّه مذکور است * فانظر فی کتب القوم لِتَجِدَ ما غَفَلْتَ عنه * و آن نامه را يکی از أحبّای إلهی بشما نوشته و مقصود او انکه شما را از ظلمت نفسانيّه نجات دهد و بشطر أحديّه کشاند و تو اظهار فضل نمودی و لکن أخطأ سَهْمُکَ و عند أهل علم شأن و مقدارت معلوم شد * اسْمَعْ قولی لا تعترِضْ علی مَنْ يُذَکِّرُکَ و لا تُضْجِرْ مَنْ يَعِظُکَ و لا تعقّب العطاءَ بالأذی و عليک بالخضوع عند أحبّاء اللّه ربِّ الآخرة و الأولی * دَعِ العلومَ لأنّها مَنَعتْکَ عن سلطان المعلوم * آثِرْ مَنْ يذکّرکَ عليکَ و قَدّمْهُ علی نفسِکَ لو تمشی بلا حِذاء و تنام بلا وِطاء و تنوح فی العَرَاء لخيرٌ لک مِنْ أن تُحْزِنَ مَنْ آمن و هدی * يا أيُّها المهتاض لا تَعْجَلْ علی الإعتراض و لا تکن کالأرقم اللَّضْلَاض * مَنْ عَجَّلَ فی اللّمم سَقَطَ فی النَّدم * أمسکِ اللّسانَ و القلم عن ردّ مالک القِدَم * لا تجعل نفسکَ مستحِقّاً للنّقَم * سوف ترجع إلی مالک الأمم * و تُسْألُ عما اکتسبتَ فی الحياة الباطلة فی يوم تتقلّب فيه القلوبُ و الأبصارُ من سطوة اللّه المقتدر القهّار * إلامَ تَسلکُ سُبُلَ الفحشاء و تعترض علی مالک الأسماء أنسيت مَرجعَک و مأواک أوْ غفلتَ عن عدل مولاک * إنْ آمِنْتَ من اللّحْد فأتّبعْ ما يأمُرک به نفسُک و هواک و إلّا فَاسْرِعْ الی الّذی الی اللّه دَعاک و تدَارکْ ما فات عنک فی أولاک قبل أُخراک * خَفْ عن اللّه الذي خَلَقَکَ و سوّاک تُبْ إليه ثمَّ اذکره فی صباحک و مساک و إنَّ اليه مرجِعَک و مثواک *
و از آن گذشته که بر کلمات أحبّاء اللّه اعتراض کرده و ميکنی * در غفلت بمقامی رسيده که بر کلمات نقطه أولی روح ماسواه فداه الّذی بشّر النّاسَ بهذا الظّهور هم اعتراض نموده و کتب در ردّ اللّه و أحبّائه نوشته و بذلک حَبِطَتْ أعمالُکَ و ما کنتَ من الشّاعرين * تو و أمثال تو گفتهاند که کلمات باب أعظَم و ذکر أتمّ غلط است و مخالف است بقواعد قوم * هنوز آنقدر ادراک ننموده که کلمات منزله إلهيّه ميزان کلّست و دون او ميزان او نميشود * هر يک از قواعدی که مخالف آيات إلهيه است آن قاعده از درجه اعتبار ساقط * دوازده سنه در بغداد توقّف شد و آنچه خواستيم که در مجلسی جمعی از علما و منصفين عباد جمع شوند تا حق از باطل واضح و مبرهن شود احدی اقدام ننمود * باری آيات نقطه أولی - روح ما سواه فداه - مخالف نبوده تو از قواعد قوم بيخبری * از آن گذشته در آيات اين ظهور أعظم چه ميگوئی * افتح البَصَرَ لِتَعرِفَ بأنّ القواعد تؤخذ من کلمات اللّه المقتدر المهيمن القيّوم * اگر احزان وارده و أمراض جسديّه مانع نبود ألواحی در علوم إلهيّه مرقوم ميشد و شهادت ميدادی که قواعد إلهيّه مُحيط است بر قواعد بريّه * نسألُ اللّه أنْ يوفّقَکَ علی حبّه و رضاه و إنّه مجيب لمن دعاه * فکر کن در ايّاميکه فرقان از سماء مشيّت رحمن نازل شد أهل طغيان چه مقدار اعتراض نمودهاند گويا از نظر شما محو شده لذا لازم شد که بعضی از آن ذکر شود شايد خود را بشناسی که در حين اشراق شمس محمّدی از أفق عزّ صمدانی چه مقدار اعتراض نمودی غايت آنست که در آن أيّام باسم ديگر موسوم بودی چه اگر تو از آن نفوس نبودی هرگز در اين ظهور بر حق اعتراض نمينمودی * از جمله اعتراض مشرکين در اين آيه مبارکه بود که ميفرمايد: ﴿ لا نُفَرِّقُ بَينَ أحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ ﴾ اعتراض نمودهاند که احد را ما بين نه و باين جهة بر کلمه محکمه إلهيّه اعتراض و استهزاء نمودهاند * و همچنين بر آيه مبارکه: ﴿ خَلَقَ لَکُمْ مَا فِی الأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَی إِلَی السَّمَاءِ فَسوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَوَاتٍ ﴾ اعتراض نمودهاند که اين مخالف آيات ديگر است چه که در أکثر آيات سبقت خلق سما بر ارض نازل شده * و همچنين بر آيه مبارکه: ﴿خَلَقْنَاکُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَاکُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ ﴾ اعتراض نمودهاند که سجود ملائکه قبل از تصوير خلق بوده * و اعتراضاتيکه در اين آيه مبارکه إلهيّه نمودهاند البتّه استماع نمودهايد * و همچنين بر آيه مبارکه: ﴿ غَافِرِ الذَّنْبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِيدِ العِقَابِ ﴾ اعتراض نمودهاند که شديد العقاب صفت مضاف بفاعل است نعت معرفه واقع شده و مفيد تعريف نيست * و همچنين در حکايت زليخا که ميفرمايد: ﴿ وَ اسْتَغْفِرِی لِذَنْبِکِ إِنَّکِ کُنْتِ مِنَ الخَاطِئِينَ ﴾ اعتراض نمودهاند که بايد خاطآت باشد چنانچه از قواعد قوم است در جمع مؤنّث * و همچنين بر آيه مبارکه: ﴿ وَ کَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ المَسِيْحُ ﴾ اعتراض نمودهاند که کَلِمَهْ تأنيث دارد و ضمير راجع بکلمه بايد مؤنّث باشد * و همچنين در: ﴿ إِحْدَی الکُبَرْ ﴾ و أمثال آن * مختصر انکه قريب سيصد موضع است که علمای آنعصر و بعد بر خاتم أنبياء و سلطان أصفياء اعتراض نمودهاند چه در معانی و چه در ألفاظ و گفتهاند اين کلمات أکثر آن غلط است و نسبت جنون و فساد بآن معدن عقل دادهاند * قالوا إنّها أی السّور و الآيات مفتريات * و بهمين سبب اکثری از ناس متابعت علما نموده از صراط حق مستقيم منحرف شده و باصل جحيم توجّه نمودهاند و أسامی آن علماء از يهود و نصاری در کتب مذکور و از اين گذشته چه مقدار از آيات را که نسبت بامرئُ القيس دادهاند وگفتهاند که انحضرت سرقت نموده مثل سوره مبارکه: ﴿ إِذَا زُلْزِلَت ﴾ و ﴿ اقْتَرَبَتْ السَّاعَةً ﴾ * و مدتّها قصائد يرا که معروف بمعلّقاتست و همچنين بمُجْمَهَرَّات الّتی کانت فی الطّبقة الثّانية بعد المعلّقات بر کلمات إلهی ترجيح ميدادند تا آنکه عنايت إلهی احاطه فرمود * جمعی باين اعتراضات ممنوع نشده بأنوار هدايت کُبْری مهتدی گشتند و حکم سيف بميان آمد طوْعًا و کَرْهًا ناس در دين إلهی وارد شدند * آيَةُ السّيْفِ تمحو آيةَ الجهل * و بعد از غلبه أمر اللّه بصر انصاف باز شد و نظر اعتراض مقطوع ومحجوب و همان معرضين که آيات اللّه را مفتريات ميناميدند در بعضی از آيات منزله هفتاد محسّنات فصاحتيّه و بلاغتيّه ذکر نمودند * چون بيان در ذکر اعتراضات مشرکين بود دوست نداشتم بيش از آنچه ذکر شد مذکور دارم * حال قدري إنصاف ده و بَينک و بَيْنَ اللّه حکم کن شکّي نبوده که قرآن من عند اللّه نازل شده و شکّی هم نيست که کلمات إلهيّه مقدّس بوده از آنچه توهّم نمودهاند چنانچه بعد معلوم و واضح شد که آن اعتراضات از غلّ و بغضاء بوده چنانچه بعضی علما جواب بعضی از اعتراضات را بقواعد دادهاند ولکن علمه عندنا فاسْألْ لِتَعْرِفَ النّقطةَ التّی منها فُصّلَ عِلمُ ما کان و ما يکون شايد متنبّه شوی و بر أحبّای إلهي اعتراض ننمائی * جميع علوم در قبضه اقتدار حق بوده و خواهد بود و آنچه از فطرت نازل بر فطرت أصليّه إلهيّه نازل شده و ميشود و اين اعتراضات نظر بآنست که اين أمر بحسب ظاهر قوّت نگرفته و احبّاء اللّه قليلند و أعداء اللّه کثير لذا هر نفسی باعتراضی متشبّث که شايد باين جهة مقبول ناس شود * أي بيچاره تو برو در فکر عزّت و رياست باش کجا ميتوانی در عرصه منقطعين قَدَمْ گذاری يعنی نفوسيکه از کلّ ما سواه منقطع شدهاند و حبّا للّه از ثروت و جاه و ننگ و نام و مال و جان گذشتهاند چنانچه ديده و شنيده * أولئک عباد قالوا اللّه ربُّنا ثمّ انقطعوا عن العالمين * عن قريب نفوسی در علم ظاهر شوند و بکمال نصرت قيام نمايند و در جواب هر اعتراضی أدلّه محکمه متقنه مرقوم دارند چه که قلوبشان ملهم ميشود بالهامات غيبيّه إلهيّه * بشنو ندای داعی إلی اللّه را و لا تکن من المحتجبين شايد از نفحات أيّام إلهی در اين ظهور عزّ رحمانی محروم نمانی و السّلاَم علی مَنْ اتّبعَ الهُدی * اگر کسی صاحب شامّه نباشد بر گل بستان چه تقصيری راجع بی ذائقه قدر عسل از حنظل نشناسد * صورت مکتوبی از شيخ أحمد مرحوم در ذکر قائم ملاحظه شد حال از شما خواهش مينمايم که بانصاف آن را معني نمائی و اگر خود را عاجز يافتی از بحر أعظم إلهی سؤال کنی که شايد از فضل و رحمت واسعه إلهيّه در ظلّ سدره ربّانيّه درآئی * و تفصيل آن اينکه در أيّام توقّف در عراق ميرزا حسين قُمِي نزد اين عبد آمده مع صورت مکتوب و مذکور داشت که حضرات شيخيّه استدعا نمودهاند که اين کلمات را معني و تفسير نمائيد و اين عبد نظر بانکه سائلين را طالب کوثر علم إلهی نيافت متعرّض جواب نشد * چه که لؤلؤ علم الهی از مشاهده اعين غير حديده مستور به * اگر چه فی الجمله ذکر شد ولکن بتلويح و إشاره * و صورت آن مکتوب بعينه در اين لوح نقل شده بدون زياده و نقصان * و هذه صورة ما کتبه الشّيخ الأجلّ الأفضل ظهر الإسلام و کعبة الأنام الشّيخ أحمد الإحسائي الّذی کان سراجَ العلم بين العالمين فی جواب مَنْ قال: ( إِنَّ القَائِمَ فِی الأَصْلَابِ ) إنّا ترکنا أوّله و کتبنا ما هو المقصود *