در وجوب تعليم و تربيت دختران و پسران

کتاب گنجينه حدود و احکام باب هشتم – صفحه 86

باب هشتم

در وجوب تعليم و تربيت دختران و پسران

در کتاب اقدس نازل قوله تعالی: "کتب علی کلّ اب تربية ابنه و بنته بالعلم و الخطّ و دونهما عمّا حدّد فی اللّوح و الّذی ترک ما امر به فللأمنآء ان يأخذوا منه ما يکون لازما لتربيتهما ان کان غنيّا و الّا يرجع الی بيت العدل انّا جعلناه مأوی الفقرآء و المساکين. انّ الّذی ربّی ابنه او ابنا من الأبنآء کانّه ربّی احد ابنآئی عليه بهآئی و عنايتی و رحمتی الّتی سبقت العالمين." (بند ۴۸)

و در لوح اشراقات نازل قوله تعالی: "اشراق هفتم قلم اعلی کلّ را وصيّت ميفرمايد بتعليم و تربيت اطفال اين آيات در اينمقام در کتاب اقدس در اوّل ورود بسجن از سماء مشيّت الهی نازل کتب علی کلّ اب.... " الخ

و در لوح احبّای معموره فرموده‌اند قوله تعالی: "قد کتب اللّه لکلّ اب تربية اولاده من الذّکر و الأنثی بالعلم و الآداب ثمّ الصّناعة و الأقتراف کذلک علّمناکم فی کتابنا الأقدس الّذی نزلناه من ملکوتنا المقدّس طوبی لمن اخذه بقدرة من عندنا انّه اهل هذا المقام ان اجهدوا ليظهر منکم ما ينبغی لأيّام ربّکم مالک الرّقاب."

و راجع باهمّيّت تربيت و تقدّم آن بر تعليم در لوح آقا محمّد ابراهيم نجّار قمی از قلم مبارک حضرت عبدالبهاء جلّ ثنائه نازل قوله العزيز: "تربيت و آداب اعظم از تحصيل علوم است. طفل طيّب و طاهر و خوش طينت و خوش اخلاق ولو جاهل باشد بهتر از طفل بی ادب کثيف بد اخلاق ولو در جميع فنون ماهر گردد. زيرا طفل خوشرفتار نافعست ولو جاهل و طفل بد اخلاق فاسد و مضرّ است ولو عالم. ولی اگر علم و ادب هر دو بياموزد نور علی نور گردد. اطفال مانند شاخه تر و تازه‌اند هر نوع تربيت نمائی نشو و نما کنند. باری در بلندی همّت اطفال بسيار کوشش نمائيد که چون ببلوغ رسند مانند شمع برافروزند و بهوی و هوس که شيوه حيوان نادانست آلوده نگردند بلکه در فکر عزّت ابديّه و تحصيل فضائل عالم انسانی باشند."

لسان عظمت در لوحی باين بيان مبارک ناطق قوله تعالی: "آباء بايد کمال سعی را در تديّن اولاد مبذول دارند چه اگر اولاد باين طراز اوّل فائز نگردد از اطاعت ابوين که در مقامی اطاعت اللّه است غافل گردد. ديگر چنين اولاد مبالات نداشته و ندارد يفعل باهوائه ما يشاء."

و در لوح ديگر نازل قوله تعالی: "يا محمّد وجه قدم بتو متوجّه و ترا ذکر مينمايد و حزب اللّه را وصيّت ميفرمايد بتربيت اولاد اگر والد در اين امر اعظم که از قلم مالک قدم در کتاب اقدس نازل شده غفلت نمايد حقّ پدری ساقط شود و لدی اللّه از مقصّرين محسوب ...."

و در لوح اسم جود نازل قوله تعالی: "بايد اطفال کمال جهد را در تحصيل علم و خطّ مبذول دارند .... اگر چه خطّ بقدريکه رفع ضرورت نمايد از برای بعضی کافيست اگر وقت را در علوم نافعه صرف نمايند اولی و انسب. ولکن چون حقّ جلّ جلاله هر صنعی اکمل آنرا دوست داشته لذا از قلم اعلی جاری شد آنچه شد."

حضرت عبدالبهاء جلّ ثنائه در لوحيکه آغاز آن جمله مبارکه "ايساعی در نشر نفحات" است ميفرمايند: "تربيت الهيّه اوّل در عقايد ربّانيّه و ايمان و ايقان و دلائل کلّيّه و حجج بالغه بر حقيقت امراللّه و اين بغايت سهولت تعليم گرديده شود مثلا معلّم هر روز يک مسئله از اين مسائل الهيّه را در بين اطفال طرح نمايد که بهم مذاکره نمايند خود اطفال بنهايت شوق آيند مدّت قليلی طفل صغير استدلال بآيه و حديث نمايد و در رتبه ثانيه تعليم آداب و اخلاق و حسن اطوار و حسن اعمال و افعال و قرائت و کتابت و جبر و حساب و هندسه و لسان و تاريخ و جغرافيا و ساير علوم مفيده ...."

از اين قبيل در آيات الهيّه بسيار موجود و برای مزيد اطّلاع بلوح کلمات فردوسيّه و لوح دنيا و نيز بلوح تربيت اطفال که از قلم مبارک مرکز پيمان جلّ ثنائه باعزاز حاجی عبدالرّحيم در عشق آباد نازل شده. و نيز لوح مبارکيکه بعنوان "ای کنيزان خداوند بيمانند" بواسطه استاد علی اکبر شهيد يزدی نازل شده و لوح مبارک تعليم و تربيت و لوح محفل رحمانی ورقات آباده و لوح احبّای عشق آباد که در مکاتيب سوّم صفحه ٣٠٢ مسطور و نيز بالواح مسطوره در صفحه ٢١٧ و ٢۶٣ مجلّد سوّم مکاتيب و الواح ديگر که در دسترس عموم قرار گرفته مراجعه شود.

تبصره - چون در آيات سابقه ذکر لزوم تعليم و تربيت بنين و بنات هر دو مصرّح و حکم الهی به تساوی نازل در اينمقام بمناسبت کلمه‏ای چند راجع به تساوی حقوق رجال و نساء که از جمله تعاليم اصليّه اين ظهور اعظم است نگاشته ميشود. شرح اين تعليم در خطابات مبارکه حضرت عبدالبهاء جلّ ثنائه بتفصيل مذکور و از لسان عظمت مشروحا نازل گرديده و نصوص الهيّه در دسترس عموم موجود است. آنچه را در اينمقام لازم است اشاره شود مقصود از حقوق متساويه است که شرح آن در توقيع مبارک حضرت وليّ ‏امراللّه ارواحنا لعواطفه الفدا نازل گرديده قوله الأحلی: "رجال و نساء احبّاءاللّه بايد در مقامات وحدت و يگانگی و عفّت و فرزانگی ترقّيات روز افزون داشته باشند بدرجه‌ای که امم سائره بآنها تأسّی نمايند و شيفته اعتدال احوال و اخلاق ايشان شوند ...." الی قوله تعالی: "تساوی در تحصيل علوم و فنون و صنايع و بدايع و کمالات و فضايل عالم انسانيست نه حرّيّت مضرّه عالم حيوانی."

در اينمقام مراجعه بخطابه مبارکه حضرت عبدالبهاء جلّ ثنائه که در ليله ١۵ آپريل١٩١٢ در تالار موزه ملّی بوداپست ادا فرمودند موجب حصول روح و ريحانست.