احكام و تعاليم فردى - تعليم و تربيت اطفال

تعلیم و تربیت اطفال

حضرت بهاءالله:

1 – " كتب على كلّ أب تربية ابنه وبنته بالعلم والخطّ ودونهما عمّا حدّد في اللّوح والّذي ترك ما أمر به فللأمنآء أن يأخذوا منه ما يكون لازما لتربيتهما إن كان غنيّا وإلاّ يرجع إلى بيت العدل إنّا جعلناه مأوى الفقرآء والمساكين إنّ الّذي ربّى ابنه أو ابنا من الأبنآء كأنّه ربّى أحد أبنآئي عليه بهآئي وعنايتي ورحمتي الّتي سبقت العالمين " (كتاب اقدس – بند 48)

2 - " اشراق هفتم قلم اعلی کل را وصيّت ميفرمايد بتعليم و تربيت اطفال " (لوح مبارک اشراقات)

3 - " حضرت موجود ميفرمايد انسان را بمثابه معدن که دارای احجار کريمه است مشاهده نما بتربيت جواهر آن بعرصه شهود آيد و عالَم انسانی از آن منتفع گردد " (لوح مبارک مقصود ص ٩٦ الواح جمال اقدس ابهی)

4 - " آباء بايد کمال سعی را در تديُّن اولاد مبذول دارند چه اگر اولاد باين طراز اوّل فائز نگردد از اطاعت ابوين که در مقامی اطاعت اللّه است غافل گردد . ديگر چنين اولاد مبالات نداشته و ندارد يَفْعَلُ بِاَهْوَائِهِ مَا يَشَاءُ "

(ص ٨٨ گنجينه حدود و احکام)

5 - " اگر والد دراين امر اعظم که از قلم مالک قدم در کتاب اقدس نازل شده غفلت نمايد حقّ پدری ساقط شود و لدی اللّه از مقصّرين محسوب " (ص ٩ - ٨٨ گنجينه حدود و احکام)

6 - " امروز تربيت اطفال و حفظ ايشان از سيّد اعمال نزد غنی متعال مذکور . اگر چه در ظاهر زحمت است ولکن سبب ظهور راحت ابدی بوده و هست " (ص ٧٧ ج ٨ مائده آسمانی ط ١٢١ بديع)

7 - " کلمة ‌اللّه در ورق هشتم از فردوس اعلی دار التّعليم بايد در ابتداء اولاد را بشرائط دين تعليم دهند تا وعد و وعيد مذکور در کتب الهی ايشان را از مناهی منع نمايد و بطراز اوامر مزيّن دارد ولکن بقدری که بتعصّب و حميّه جاهليّه منجر و منتهی نگردد" (کلمات فردوسيّه)

حضرت عبدالبهاء:

1 - " انسان بی تربيت حيوان است بلکه از حيوان بدتر است " (ص ٢٨١ خطابات مبارکه در اروپا و آمريکا ط ٩٩ بديع)

2 - " اوّل تکليف ياران الهی و اماء رحمانی آنستکه بِاَيِّ وجهٍ کَانَ در تربيت و تعليم اطفال از ذکور و اناث کوشند "

(ص ٣٣٤ ج ١ مکاتيب)

3 - " در آداب و اخلاق بيش از علوم و فنون اهتمام نمايند زيرا ادب و نورانيّتِ اخلاق مرجّح است اگر اخلاق تربيت نشود علوم سبب مضرّت گردد. علْم و دانش ممدوح اگر مقارن حُسن آداب و اخلاق گردد وَاِلّا سمّ قاتل است و آفت هائل . طبيب بدخو و خائن سبب هلاک گردد و علّت انواع امراض . اين قضيّه را بسيار ملاحظه داشته باشيد که اساس دبستان ، اوّل تعليم آداب و اخلاق و تحسين اطوار و کردار باشد " (ص ٤٨ فضائل اخلاق)

4 - " تعليم اطفال و تربيت نونهالان جنّت ابهی از اعظم خدمات درگاه کبريا است" (ص ٦٦ منتخبات الواح مربوط به تربيت)

5 - " تربيت اطفال بآداب روحانی الهی اساس بنيانست و تا اساس محکم نگردد ابنيه متفرّعه را ثمری نباشد "

(ص ١٠٩ منتخبات الواح مربوط به تربيت)

6 - " بايد مسأله تربيت را بسيار مهمّ شمرد و اطفال را از کودکی از پستان محبّت اللّه شير داد و در آغوش معرفت اللّه تربيت نمود تا نورانی گردند ، رحمانی شوند " (ص ١٢٧ ج ١ منتخباتی از مکاتيب)

7 - " تربيت اطفال ذکور و اناث از اعظم اُسّ امر بديع و نبأ عظيم ..." (ص ٣٤٠ ج ٣ امر و خلق)

8 - " اين واضح است مادر اوّل مربّی است و مؤسسّ اخلاق و آداب فرزند . پس ای مادران مهربان اين را بدانيد که در نزد يزدان اعظم پرستش و عبادت تربيت کودکان است بآداب کمال انسانيّت و ثوابی اعظم از اين تصوّر نتوان نمود "

(ص ٩١ منتخباتی از آثار مبارکه در باره تربيت)

9 - " هر کس قصور نمايد از موهبت کبری محروم ماند زنهار زنهار اگر فتور نمائيد البتّه بجان بکوشيد که اطفال خويش را علی الخصوص دختران را تعليم و تربيت نمائيد و هيچ عذری در اين مقام مقبول نه " (لوح تربيت ص ٢١١ اخلاق بهائی)

10 - " اگر در اين خصوص قصور کنند در نزد ربّ غيور مأخوذ و مذموم و مدحورند و اين گناهی است غير مغفور "

(ص ١٤٤ حيات بهائی)

11 - " اطفال را از سنّ شير خواری از ثدی تربيت پرورش دهيد و در مهد فضائل بپروريد "

(ص ١٢٦ ج ١ منتخباتی از مکاتيب ط آمريکا)

12 - " امّا در وقت خواب اطفال امّهات بايد غزليّات جمال مبارک را بخوانند تا از سنّ طفوليّت اين اطفال بآيات هدی تربيت شوند " (ص ٩٢ منتخباتی از آثار مبارکه در باره تربيت)

13 - " اطفال را از سنّ طفوليّت از ثَدْی تربيتِ کليّه شير دهيد و پرورش نمائيد تا آداب و سلوک بموجب تعاليم الهی از سنّ شير خواری در طبيعت و طينت اطفال رسوخ تام پيدا نمايد " (ص ٢١٢ اخلاق بهائی)

14 - " تعليم و تهذيب بعد از بلوغ بسيار دشوار شود تجربه شده است که نهايت سعی و کوشش را مينمايند تا خُلقی از اخلاقِ نفْسی را تبديل کنند نميشود ، اگر اليوم اندکی متنبّه گردد بعد از ايّامی معدود فراموش کند و بر حالتی که معتاد و خوی نموده راجع گردد . پس بايد از طفوليّت اين اساس متين را بنهيد زيرا تا شاخ تازه و تر است بکمال سهولت و آسانی مستقيم و راست گردد " (ص ٣٣١ ج ٣ امر وخلق)

15 - " طفل مانند شاخه سبز و تر هر طور تربيت شود نشو و نمايد . اگر تربيت راست گردد راست شود و اگر کج ، کج شود و تا نهايت عمر بر آن منهج سلوک نمايد " (ص ٢١٠ اخلاق بهائی)

16 - " امّهات از صغر سنّ اولاد را به تربيت تامّ تربيت نمايند و حُسن اخلاق بياموزند و بفضائل عالَم انسانی دلالت کنند و از صدور حرکات مذمومه منع کنند و در آغوش تربيت بهائی پرورش دهند " (ص ٣٣٤ ج ٣ امر و خلق)

17 - " مادر اگر از طفل حرکت ممدوحی بيند ستايش نمايد و تحسين نمايد و تطييب خاطر طفل کند و اگر ادنی حرکت بی فائده صدور يابد طفل را نصيحت کند و عتاب نمايد و به وسائط معقوله حتّی زجر لسانی جزئی اگر لازم باشد مُجری دارد ولی ضرب و شتم ابداً جائز نيست زيرا بکلّی اخلاق اطفال از ضرب و شتم مذموم گردد "

(ص ١٦ ج ٧ مکاتيب حضرت عبدالبهاء)

18 - " در آينده اخلاق عمومی بسيار فاسد گردد بايد اطفال را تربيت بهائی نمود تا سعادت دو جهان يابند وَ اَلّا در زحمت و مشقّات افتند زيرا سعادت عالَم انسانی باخلاق رحمانيست " (ص ١٢٤ ج ١ منتخباتی از مکاتيب)

19 - " محافل روحانيّه بايد بجهت تربيت اطفال تعاليم منتظمه بجهت امّهات ترتيب دهند که چگونه طفل را بايد از سنّ شير خوارگی تربيت نمود و مواظبت کرد و آن تعليمات را بجميع اُمّهات دستور العمل دهند تا همه مادر ها اطفال را بموجب آن تعاليم تربيت نمايند و پرورش دهند " (ص ١٣٥ ج ١ منتخباتی از مکاتيب حضرت عبدالبهاء)

20 - " تربيت و آداب اعظم از تحصيل علوم است . طفل طيّب طاهر و خوش طينت و خوش اخلاق ولو جاهل باشد بهتر از طفل بی ادب کثيف بداخلاق ولو در جميع فنون ماهر گردد زيرا طفل خوش رفتار نافع است ولو جاهل و طفل بد اخلاق فاسد و مضرّ است ولو عالِم . ولی اگر علم و ادب هر دو بياموزد نورٌ علی نور گردد "

(ص ٨ - ٨٧ گنجينه حدود و احکام و ص ١٣٢ ج ١منتخباتی از مکاتيب حضرت عبدالبهاء)

21 - " اطفال و صبيان را تربيت و اخلاق و ادب بيش از دانش لازم و واجب و فرض و همچنين پُر دانشِ بدخو و بداخلاق و آلوده بلوث شهوات را جز مضرّت ثمری نه ولی بيسواد خوش اخلاق خوش اطوار را باز ثمر و اثری موجود و مشهود "

(ص ٧٩ منتخبات الواح مربوط بتربيت)

22 - " اطفال بايد اوّل بآداب الهی تربيت شوند و ترغيب و تشويق بر تحسين اخلاق گردند ، آنگاه بقدر امکان کوشش در تحصيل علوم و صنايع و فضائل آنها گردد چه اگر تربيت الهيّه و اخلاق حسنه نباشد اکتساب علوم و صنايع تنها کفايت ننمايد و مانع فساد اخلاق و مضرّات نفْس و هوی نشود بلکه سبب ترويج افکار باطله و وسيله تقويت اغراض شخصيّه گردد مگر آنکه با تربيت الهی و حُسن اخلاق توأم باشد " (ص ٤٤ ج ٢ بدائع الآثار)

23 - " اطفال را بايد امّهات از بدايت بتربيت الهيّه تربيت نمايند يعنی همواره ذکر حقّ کنند و از بزرگواری حقّ سخن رانند و القای خشية اللّه نمايند و در نهايت لطافت و نظافت و مهربانی طفل را پرورش دهند تا آنکه هر کودکی از بدو حيات نسيم محبّت اللّه را استنشاق نمايد و از رائحه هدايت اللّه باهتزاز آيد . اين بدايت تأسيس تربيت است و اساس کلّ و چون طفل بسنّ تميز رسد آنرا در دبستان الهی داخل نمايند که ابتدا در آن ترتيل آيات رحمانی ميشود و عقائد دينيّه تعليم ميگردد . در اين مکتب طفل بايد قرائت و کتابت تحصيل کند " (ص ٢٢٠ اخلاق بهائی)

24 - " بايد از بدايت اطفال را به تربيت الهی پرورش داد و همواره بذکر حقّ متذکّر نمود تا محبّت اللّه در طينت آنان ثبوت و قراريابد و با شير امتزاج نمايد " (ص ١٢٤ ج ١ منتخباتی از مکاتيب ط آمريکا)

25 - " تربيت الهيّه اوّل در عقايد ربّانيّه و ايمان و ايقان و دلائل کليّه و حجج بالغه بر حقيقت امراللّه ...و رتبه ثانيه تعليم آداب و اخلاق و حُسن اطوار و حُسن اعمال و افعال و قرائت و کتابت و جبر و حساب و هندسه و لسان و تاريخ و جغرافيا و ساير علوم مفيده " (ص ٣٣٣ ج ٣ امر و خلق)

26 - " امّا بايد در مدارس ابتدا به تعليم دين گردد . بعد از تعليم ديانت و انعقاد قلوب اطفال بر محبّت حضرت احديت ، به تعليم ساير علوم پرداخت " (ص ٣٠٢ ج ٢ مکاتيب حضرت عبدالبهاء)

27 - " اين ايّام در جميع بُلدان نفحه کريهه دهريان وزيده . بايد نفوس را علی الخصوص اطفال و جوانان را در صون هدايت الهيّه محفوظ و مصون نمود " (ص ٣٣٩ ج ٣ امر و خلق)

28 - " طقل بهائی بايد در مدرسه بهائی تربيت شود نه مدارس ديگران بلکه اطفال ملل سائره بايد در مدارس بهائی بنهايت رعايت و حُسن رفتار و مواظبت تعليم و تربيت شوند " (ص ٣٣٨ ج ٣ امر و خلق)

29 - " در خصوص بنات احباب مرقوم نموده بودی که بمدرسه ملل سائره ميروند فی الحقيقه اين اطفال هر چند در آن مدارس اندک تعليمی ميگيرند ولکن اخلاق معلّمات را در اطفال تأثيری و از القاء شُبُهات قلوب بنات را تغيير و تبديلی . بايد احبّای الهی مدرسه ای از برای بنات تهيّه و تدارک نمايند که معلّمات بنات را به تربيت الهيّه تربيت نمايند ، اخلاق ربّانی بياموزند ، اطوار رحمانی تعليم کنند " (ص ٣٣٩ ج ٣ امر و خلق)

30 - " تربيت عموم لازم است و وحدت اصول و قوانين تربيت نيز از الزام امور تا جميع بشر تربيت واحده گردند يعنی تعليم و تربيت در جميع مدارس عالَم بايد يکسان باشد . اصول و آداب ، يک اصول و آداب گردد تا اين سبب شود که وحدت عالَم بشر از صِغَر سنّ در قلوب جای گيرد " (ص ٣٣١ ج ٤ امر و خلق)

حضرت ولی امر الله:

1 - " تربيت اطفال بحسب تعاليم مدوّنه در کتب الهيّه بی نهايت مهمّ و لازم است در آن اهمال ننمائيد چه که اسّ اساس است"

(ص ٤٧ ج ٣ مائده آسمانی ط ١٢٩ بديع)

2 - " از جمله محافظه دينُ اللّه تربيت اطفال است که از اعظم اساس تعاليم الهيّه است "

(ص ٤٥ ج ٦ مائده آسمانی ط ١٢٨ بديع)

3 - " تربيت از اعظم اوامر حضرت احديّت است و تأثيرش تأثير آفتاب در شجر و ثمر . اطفال را بسيار بايد مواظبت و محافظت و تربيت نمود . اينست حقيقت و شفقت پدر و مادر وَ اِلّا علف خود رو گردد و شجره زقّوم شود ، خير و شرّ نداند و فضائل را از رذائل تميز نتواند مربّای غرور گردد و منفور ربّ غفور . لهذا جميع اطفال نورسيدگان باغ محبّت الله را کمال مواظبت و تربيت لازم " (ص ٤٦ ج ٦ مائده آسمانی ط ١٢٨)

4 - " امر تربيت از بنين و بنات ، اين ايّام از امور اساسيّه لازمه محسوب " (ص ٣٧٠ منتخبات توقيعات مبارکه)

بیت العدل:

1 – " حضرت عبدالبهاء در آثار مبارکه توجّه والدين را به مسئوليت خطيرشان در امر تعليم و تربيت اولاد معطوف و نيز تصريح می فرمايند که تربيت و تعليم دختران اعظم و اهمّ از پسران است ، زيرا اين دختران وقتی مادران گردند و اول مربّی اطفال امّهاتند . بنا بر اين در صورتی که در خانواده‌ای امر تعليم و تربيت برای کلّيه اولاد ميسّر نباشد تربيت دختران ارجح است زيرا با تعليم و تربيت مادر فوائد علم و دانش در جامعه سريعتر و مؤثّرتر رواج می يابد " (كتاب اقدس – شرح 76)