مفاوضات - فرق ميان روح و عقل و نفس

فرق ميان روح و عقل و نفس – مفاوضات - اثر حضرت عبدالبهاء – بر اساس نسخه طبع سنهء ١٩٠٨ م

سؤال

فرق ميانه عقل و روح و نفس چه چيز است ؟

جواب

از پيش بيان شد که کلّيّه ارواح در پنج نوع تقسيم ميشود روح نباتی روح حيوانی روح انسانی روح ايمانی روح القدس . امّا روح نباتی قوّه ناميه است که از تأثير کائنات سائره در دانه حاصل ميشود . امّا روح حيوانی يک قوّه جامعه حسّاسه است که از ترکيب و امتزاج عناصر تحقّق يابد و چون اين ترکيب تحليل جويد آن قوّه نيز محو و فانی گردد مثلش مثل اين سراج است که چون اين روغن و فتيل و آتش جمع و ترکيب شود اين سراج روشن شود و چون اين ترکيب تحليل گردد يعنی اجزاء مرکّبه از يکديگر جدا شود اين سراج نيز خاموش گردد . امّا روح انسانی که ما به الامتياز انسان از حيوانست همان نفس ناطقه است و اين دو اسم يعنی روح انسانی و نفس ناطقه عنوان شیء واحد است و اين روح که باصطلاح حکما نفس ناطقه است محيط بر کائنات سائره است و بقدر استطاعت بشريّه اکتشاف حقايق اشيا نمايد و بر خواصّ و تأثير ممکنات و کيفيّت و خصايص موجودات اطّلاع يابد ولی تا بروح ايمانی مؤيّد نگردد مطّلع باسرار الهيّه و حقائق لاهوتيّه نشود مانند آئينه است هر چند صاف و لطيف و شفّاف است ولی محتاج بانوار است تا پرتوی از آفتاب بر او نتابد اکتشاف اسرار الهی ننمايد . امّا عقل قوّه روح انسانی است روح بمنزله سراج است عقل بمنزله انوار که از سراج ساطع است روح بمنزله شجر است و عقل بمثابه ثمر عقل کمال روح است و صفت متلازمه آنست مثل شعاع آفتاب که لزوم ذاتی شمس است . اين بيان هر چند مختصر است ولی مکمّل است ديگر شما فکر در آن نمائيد ان شاء اللّه مطّلع بر تفاصيل آن خواهيد شد .