١٦٦

… و امّا شروح مسيو انژلمن در خطوط فصّ نگين اعظم هرچند به درجه‌ای مقارن حقيقت است ولی بايد که تعمّق زياد نمايند و تدبّر کلّی فرمايند زيرا مرکّب از دو باست و چهار هاء. شرح باء در تفسير بسم اللّه الرّحمن الرّحيم مرقوم گرديده بسيار مفصّل است در اين نامه نگنجد رجوع به آن شود. تکرّر باء اشاره مقام غيب و شهود است و امّا چهار هاء که ارکان اربعه بيت توحيد است و عددش متمّم عشره است زيرا يک با دو سه، سه و سه شش، شش و چهار ده و اشاره به اين مقام در آيه قرآنست که می‌فرمايد و اتممناه بعشره. باری هاء را عدد پنج است و اين هاء هاء هويّت و حقيقت رحمانيّه است. در عدد پنج که عدد باب است ظاهر و آشکار است. لهذا در فصّ نگين اعظم باء با هاء ترکيب شده است. و همچنين اسم اعظم از آن نقش ظاهر و عدد اسم اعظم نه است. چون نه را که عدد بهاء است در باب که عدد پنج است ضرب نمائيد نه پنج است که چهل و پنج گردد. و همچنين پنج را که عدد باب است در نه ضرب کنی که عدد بهاء است چهل و پنج است و اين عدد با عدد آدم مطابق است. و همچنين مفردات نه را چون جمع کنی چهل و پنج است: يک دو سه، سه و سه شش، شش و چهار ده، ده و پنج پانزده، پانزده و شش بيست و يک، بيست و يک و هفت بيست و هشت، بيست و هشت و هشت سی و شش، سی و شش و نه چهل و پنج. و همچنين چون عدد باب را جمع کنی پانزده گردد: يک و دو سه، سه و سه شش، شش و چهار ده، ده و پنج پانزده مطابق عدد حوّاست و موافق حديث انا و علی ابوا هذه الأمّه. مقصد از آدم حقيقت فائضه متجلّيه فاعله است که عبارت از ظهور اسماء و صفات الهيّه و شؤونات رحمانيّه است و حوّا حقيقت مقتبسه مستفيضه مستنبئه منفعله است که منفعل به جميع صفات و اسماء الهيّه است. باری اين ادنی رمزی از ترکيب اسم اعظم در فصّ نگين رحمانيست و همچنين ملاحظه کنيد که سطوح ثلاثه عالم حقّ و عالم امر و عالم خلق است که مصادر آثار است. عالم حقّ مصدر فيض جليل است و عالم امر مرآت صافيه لطيف که مستنبأ از شمس حقيقت است و عالم خلق مصدر اقتباس انوار است که به واسطه وسيله کبری المستفيضة من الحقّ و المفيضة علی الخلق حاصل گردد. باری باء حقيقی که حقيقت کلّيّه است چون در مراتب ثلاثه از ذروه اعلی تا به مرکز ادنی نزول و تجلّی کرد جامع و واجد جميع عوالم شد و در افق عزّت قديمه دو کوکب نورانی ساطع و لامع گرديد کوکبی از يمين و کوکبی از يسار و اين رمز عظيم دو شکليست که در يسار و يمين اسم اعظم در فصّ نگين محترم ترسيم گرديده و رمز از ظهور جمال ابهی و حضرت اعلی است و هرچند دو شکل يمين و يسار به صورت ستاره است ولی اشاره به هيکل انسانيست که عبارت از سر و دو دست و دو پاست و عليک البهآء الأبهی.