مورخ ۱۶ یا ۱۷ نوامبر ١٩١١ در منزل مبارک در پاریس: درباره سه مقام انسان

مورخ ۱۶ یا ۱۷ نوامبر ١٩١١ در منزل مبارک در پاریس:
درباره سه مقام انسان ¹

(خطابات جلد اول، ص. ۱۶۷ـ۱۷۰)

هُوالله

در عالم انسانی سه مقام است.

مقام جسم است و آن مقام حيوانی انسانست که با جميع حيوانات درجميع قوی و جميع شئون مشترکست. زيرا جسم حيوان مرکب از عناصر و جسم انسان نيزمرکب ازعناصراست. حيوان قوای محسوسه دارد، مثل بصر و سمع، ذوق، شم، لمس؛ انسانهم اين قوی را دارد.

ولی حيوان نفس ناطقه ندارد، اين نفس ناطقه واسطه است ميانه روح انسانی و جسم. اين نفس ناطقه کاشف اسرار کائناتست، ولی اگر از روح مدد گيرد و از روح استفاضه کند، و الّا اگر مدد از روح به نفس نرسد، آنهم مثل سائر حيواناتست، چه مغلوب شهواتست. اينست که ملاحظه می شود بعضی بشر به صفت بقر هستند، حيوان محضند، ابداً از حيوان امتيازی ندارند. امّا اگر اين نفس از عالم روح استفاضه کند، آن وقت انسانيت او آشکار می شود.

پس معلوم شد نفس دو جنبه دارد يک جنبهٔ جسمانی و يک جنبهٔ روحانی. اگر جنبهٔ حيوانی غالب بر نفس شود از حيوان پست تر است. اينست که در عالم بشر نفوسی می بينی که از حيوان درنده ترند، از حيوان ظالم ترند، از حيوان بدخو ترند، از حيوان رذيلترند، سبب اذيت بشرند، سبب نکبت عالم انسانيتند، مرکز ظلماتند. و اگر جنبه روحانی، غلبه بر نفس کند، نفس قدسيه شود، ملکوتيه شود، سماويه شود ربّانيه شود، جميع فضائل ملأ اعلی دراو طلوع کند، رحمت خدا شود، سبب آسايش انسانی شود. اينست فرق ميان نفس امّارة بالسّوء و نفس مطمئنّه. پس واضح شد که نفس واسطه است ميانه روح و جسد، مثل اينکه ساقه اين درخت واسطه است ميانه اين خاک و ثمر. اگر اين ثمر از اين شجر ظاهر شود، مظهر کمالات است. به همچنين اگر نفسی مؤيّد به روح شود، آن نفس نفس مبارکست. امّا اگر اين شجر ثمری نداشته باشد، همان نابت از خاک باشد، سزاوار آتش است. اين مقام مثل است می گويم تا بفهميد.

اميد از الطاف بی پايان الهی چنانست که روح شما غلبه بر نفس نمايد تا نفوستان نفوس قدسيه شود تا کمالات آسمانی در تمام ظاهر شود، پرتو شمس حقيقت در شما طلوع کند، در انجمن عالم به رفتار و گفتاری مبعوث شويد که شمع اين عالم گرديد. نمی بينيد جميع بشر مشغول به عالم ناسوتند ابداً در فکر تهذيب اخلاق بفيض لاهوت نيستند، ابداً در فکر اکتساب کمالات عالم انسانی نيستند، بلکه مانند حيوانات منهمک در عالم شهوات هستند که بخورند و بنوشند و وسعت معيشت پيدا کنند بعينه مثل حيوان. معلومست انسان بايد در فکر معيشت باشد، امّا نه اينکه فکرش محصوردر معيشت تنها باشد بايد فکرش بلند باشد و به فکر آن باشد که مظهر موهبت الهی باشد، اکتساب کمالات معنوی کند و با اخلاق آسمانی ميانه خلق ظاهر شود تا شخصی ملکوتی گردد و الّا ناسوتيست ايّامی چند مثل حيوان در اين زمين گذران می کند و آخر می رود. من از برای شما عالم ديگر می خواهم من می خواهم شما ها روح مجسم شويد تا سبب حيات عالم انسانی گرديد.