مورخ ٢٩ نوامبر ١٩١١ در منزل مبارک در پاریس: دربارهٔ تعلیم وحدت لسان

مورخ ٢٩ نوامبر ١٩١١ در منزل مبارک در پاریس:
دربارهٔ تعلیم وحدت لسان ¹

(خطابات جلد اول، ص. ۲۳۳ـ۲۳۶)

هُوالله

از جملهٔ اوامر حضرت بهاء اللّه اينست که بايد جميع ملت از اهل معارف و علوم اتفاق کرده، يک لسانی انتخاب يا ايجاد نمايند و آن لسان عمومی باشد. و اين امر در کتاب اقدس چهل سال پيش نازل شده و مضمون آن اينست مسئله لسان بسيار مشکل شده، زيرا لسان بسيار است و اختلاف حاصل شده بين جميع اقوام و طوائف و تا وحدت لسان حاصل نگردد ائتلاف مشکل و معاملات مختلّ است. هر انسان محتاج بلسان های بسيار است تا بتواند بجميع بشر معامله و معاشرت و ملاقات نمايد و اين مستحيل است. زيرا آنچه تا حال در آکاديمی معلوم و مسلّم شده، هشتصد لسان معين گشته و از برای انسان، تحصيل اين همه لسان ممکن نيست. پس بهتر اينست يک لسان ايجاد و يا انتخاب شود تا آنکه لسان عمومی باشد. در اينصورت انسان به دو لسان محتاجست: يکی لسان وطنی، يکی لسان عمومی. به لسان وطنی خودش با قوم خود گفتگو نمايد، امّا به لسان عمومی با جميع عالم محاوره نمايد و محتاج لسان ثالث نمی باشد و جميع بشر با يکديگر بدون مترجم الفت و مصاحبت می نمايند. حال اگر چنين چيزی بشود فی الحقيقة سبب راحت و آسايش و سرور جميع ملل عالمست .

بعد از مدتی مديده، شخصی پيدا شد اين لسان اسپرانتورا ايجاد کرد. فی الحقيقة زحمت کشيده، خوب ايجادی کرده، لکن به جهت آنکه تأمين و ترويج آن لسان لازمست، لهذا عموم ملت از ارباب معارف بايد يک مجلس عمومی تشکيل دهند، هر ملتی نفسی را انتخاب نمايد، اينها انجمنی بيارايند و معاونت آن شخص به کنند و لسان را از هر جهت اکمال نمايند تا آن لسان انتشار حاصل نمايد و لسان منتخب عموم ملل عالم شود و بر ملتی تعليم آن گران نباشد. زيرا حال بر بعضی گران و مشکل است می گويند اين لسان را ما ايجاد نکرده ايم، روس ايجاد کرده است، لهذا تعلق قلب چندان ندارند. اما اگر همچو انجمنی تشکيل شود جميع اعضاء تصديق کرده اتمام و اکمال نمايند، آن وقت جميع ملل به نهايت سرور قبول می نمايند. و تا آن لسان ترويج نشود، راحت و آسايش آنطور که بايد و شايد برای بشر حاصل نمی شود. زيرا اختلاف لسان بسيار سبب اختلاف و سوء تفاهم است. مثلاً ميانه آلمان و فرانسه چه تفاوتيست؟ تفاوت لسان است و بس. ميان شرق و غرب، يک سبب اختلاف لسان است اگر جميع بشر به لسان عمومی تنطق نمايند، وحدت عالم بشر را خدمت می نمايند. لهذا شما لسان اسپرانتو را خيلی دوست داشته باشيد، چرا بدايت تأسيس است انشاء اللّه اکمال خواهد شد و جميع من علی الارض راحت خواهند گشت. و عليکم البهاء الابهی.