مورخ ٢٣ آپريل ١٩١٢ در منزل علی قلی خان نبيل الدّوله در واشنگتن: درباره تساوی حقوق رجال و نساء و اهمیت اهتمام نساء در تأسیس صلح عمومی

مورخ ٢٣ آپريل ١٩١٢ در منزل علی قلی خان نبيل الدّوله در واشنگتن:
درباره تساوی حقوق رجال و نساء و اهمیت اهتمام نساء در تأسیس صلح عمومی ¹

(خطابات جلد دوم، ص. ۴۳ـ۴۶)

هُواللّٰه

الحمد للّه قرون تاريک گذشت، قرن نورانی آمد. عقول و نفوس در ترقّی است، ادراکات در تزايد است، هر کس تحرّی حقيقت می کند هر انسانی می خواهد به آنچه صحيح است و سبب ترقّی است پی برد. در عالم نسآء هيجان عظيم است نهايت آمال و آرزو ترقّی است و خدمت به عالم انسانی شبهه ای نيست جمعيت نساء در اين عصر ترقّی می نمايند و می کوشند تا با رجال همعنان گردند. اين نيّت بزرگی است اگر جمعيت نسآء ترقّی و اقتدار پيدا نمايند بسياری از اموری را که حال از عهده بر نمی آيند جاری و مجری خواهند داشت.

امروز اعظم مصائب عالم حرب است. عالم انسانی راحت نيست و حرب دائمی است، زيرا جميع دول مستمرّاً در تهيّهٔ حربند، جميع اموال صرف حرب می شود اين بيچارهٔ زارع به کدّ يمين و عرق جبين شب و روز می کوشد تا چند دانه بدست آيد و خرمنی اندوخته گردد، ولی چه فايده، زيرا حاصلات تجهيز حرب می شود و خرج توپ و تفنگ و قورخانه و کشتيهای جنگ می گردد. و اين حرب مالی دائمی است ديگر ملاحظهٔ اتلاف نفوس نمائيد که در ميدان حرب چگونه پايمال می شوند. هر چند حرب جانی يعنی اتلاف نفوس محدود و مخصوص است، امّا حرب مالی دائمی است و عمومی و ضرر آن راجع به عموم بلکه عالم انسانی از آن متضرّر.

حال چون زنان در اين قرن به حرکت آمده اند، بايد اين را مدّ نظر داشته باشند تا امر صلح عمومی ترويج شود، وحدت عالم انسانی ظاهر گردد، فضائل بشر جلوه نمايد قلوب ملل بهم ارتباط جويد، تعصّب دينی و مذهبی بر طرف شود، تعصّب جنسی زائل گردد، تعصّب سياسی نماند و تعصّب وطنی از ميان برخيزد. زيرا جمعيّت بشر يک عائله اند و جميع اولاد آدم همه فرزندان خدا هستند. جميع ممالک يک کره و يک وطن است و جميع امم بندگان يک خداوند. جميع را خدا خلق کرده، جميع را خدا حفظ می کند، روزی می دهد، ميپروراند الطافش شامل کلّ است و رحمتش بر همه نازل. مادام او عادل و مهربان است، ما چرا ظلم و طغيان نمائيم؟ آيا ما بهتر می دانيم و دانا تر از خدا هستيم؟ استغفراللّه خدا عادل و مهربان است، ما چرا نا مهربان باشيم؟ شما که جمعيت نساء هستيد بکوشيد تا قلوب ارتباط ديگر حاصل نمايد جميع دست بهم داده در خير عالم انسانی بکوشيد تا شرف عالم انسانی جلوه نمايد.

ملاحظه کنيد اگر اهل يک خانه با هم الفت نمايند، چه قدر فايده دارد و اگر اهل شهری با يکديگر متّحد و متّفق باشند، چه قدر سبب تعاضد و تعاون است و سبب نتايج کليه و حصول عزّت و ثروت عموميّه. و همچنين اهل اقليمی اگر اتّحاد نمايند، چه قدر ترقّيات بيشتر و عزّت و سعادتشان زياد تر گردد. و ملّت امريک چون متّفق شدند چه قدر سبب سعادت و ترقّی و مدنيت ايشان گرديد. اگر اين اتّحاد و اتّفاق در ميان ولايات متّحده نبود، اين ترقّی و علوم و صنايع و علويّت حاصل نمی شد. ديگر از اين ميزان بگيريد که اگر جميع ملل اتّحاد و اتّفاق نمايند چگونه خواهد شد. يقين است اين عالم جنّت ابهی شود کمال آسايش دست دهد فلاح عظيم حاصل گردد و جميع مذاهب وحدت و يگانگی و اخوّت يابند شرق و غرب دست در آغوش شود جنوب و شمال مصافحه و معانقه نمايد، علم وحدت عالم انسانی موج زند خيمهٔ صلح عمومی بلند گردد آهنگ تحسين و تمجيد از ملأ اعلی به گوش رسد.

لهذا شما که خانمهای محترمه ايد و دانا و خيرخواه، بايد شب و روز بکوشيد تا اين علم وحدت و اتّحاد در امريکا بلند شود و سرايت به ساير جهات نمايد تا جهان جهان ديگر شود و کمال ديگر جلوه نمايد.